Được xem là “đông trùng hạ thảo” của Tây Bắc và được nhiều dân đi phượt một thời
mê mẩn giới thiệu cho nhau, đúng là đã thử một lần thì không thể nào quên được
các món ngon đặc sản làm từ sâu chít đó...
Sâu chít ngâm
rượu bán ở Mộc Châu (Sơn La) - Ảnh: Thủy OCG
Cách đây vài
năm, khi phong trào đi “phượt” chưa bùng cháy như bây giờ, các nhóm đi bụi biết
nhau hết cả, không quen mặt nhưng nhớ "nick", nhớ bài, nhớ từng chuyến đi được
chia sẻ qua các diễn đàn du lịch nổi tiếng.
Thời đó, anh
em hay ngồi tụ tập ở quán Bảo Lâm, trước ở cổng Voi Phục công viên Thủ Lệ, sau
chuyển ra đường Kim Mã. Chủ quán tên Nam, yêu Tây Bắc nên các món ăn của quán
toàn mang hương vị và đặc sản Tây Bắc. Một trong những đặc sản của quán mà nhiều
dân đi thời đó rất mê, chính là sâu chit.
Được giới
thiệu như một món “đông trùng hạ thảo” của Tây Bắc Việt Nam mà chủ quán phải cất
công nhờ người mua về từ tận Sơn La, Điện Biên. Sâu chít là một loại sâu sống
trong cây chít vốn dùng để làm chổi. Hàng năm, đến mùa chít nở hoa, bướm trắng
sẽ đẻ trứng vào đọt cây, trứng này nở thành sâu, ăn hết nõn hoa và lớn thành một
con sâu chit béo tròn, trắng mọng, dài độ 2 đốt ngón tay.
Đồng bào dân
tộc thiểu số người Mông, Dao đỏ, Thái… mỗi khi vào rừng bẻ cây chít về làm chăn,
đệm hay làm chổi đều tranh thủ bẻ đọt chít của những cây có dấu hiệu bệnh, không
thể ra hoa mang về, tách ngọn lấy sâu chít ra làm thực phẩm, chế biến đủ thứ món
ăn.
Sâu chít
còn thường được dùng để ngâm rượu. Rửa sạch bằng nước lạnh và nước muối, cho vào
bình ngâm với rượu trắng, uống được ngay sau vài giờ. Rượu ngâm càng lâu càng
thơm, càng bổ dưỡng và uống càng ngon. Nhiều kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng,
sâu chít là một loại côn trùng có nhiều tác dụng tốt đối với sức khỏe con người.
Ngoài việc
ngâm rượu, sâu chít cũng có thể sao khô làm thuốc hay nấu cháo. Người Mông còn
dùng sâu chít để luộc chung với củ riềng chấm muối hoặc xào với các loại đọt bí,
su su.
Ở Bảo Lâm
quán, đọt sâu chít dài cỡ trên dưới 30m hấp chấm chẩm chéo là món ăn được các
dân đi mê hơn cả. Chẩm chéo được chế biến kỳ công từ nhiều thành phần gồm mắc
khén - một loại cây họ hồi có tinh dầu và hương thơm - giã mịn, muối rang khô,
ớt bỏ hạt phơi khô cũng giã mịn.
Cầm đọt chít
còn nóng hổi, bốc hơi nghi ngút trong cái se lạnh của gió mùa đông Hà Nội, dùng
ngón tay tách đôi thân để lần tìm con sâu béo ngậy trốn trong ngọn chít, chấm
vào bát gia vị cũng là đặc sản miền Tây Bắc, thật không có gì thú vị bằng.
Loáng một cái,
chiếc bàn tre đã ngổn ngang đọt chít, những con sâu trắng ngần, béo mẫm, thơm
ngon như mùi cơm mới đã yên vị trong dạ dày những khách lữ hành mê Tây Bắc.
Sau này, khi
công dụng của sâu chít ngày càng được nhiều người biết đến, đồng bào ở Sơn La,
Điện Biên đã biết bắt sâu chít về ngâm rượu bán cho khách thập phương. Bởi thế,
lên Tây Bắc giờ cũng khá dễ dàng tìm mua được món sâu chít đặc sản bổ dưỡng này.
Ngoài việc
ngâm trực tiếp với rượu trắng, đồng bào cũng ngâm sâu chít với một vài vị thuốc
khác nhằm nâng cao công dụng của loài sâu được ví như “đông trùng hạ thảo” của
Việt Nam.
Theo
TTO