Thời gian qua, vấn đề chất lượng và tiến độ xây dựng cơ bản (XDCB) hằng năm không đạt yêu cầu luôn là mối bận tâm của các cấp, các ngành. Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh về việc thành lập Trung tâm quản lý đầu tư xây dựng (thuộc UBND tỉnh), ngày 17.11.2009, tại phiên họp thường kỳ tháng 11, Sở Xây dựng trình dự thảo đề án xây dựng Trung tâm này và đã được UBND tỉnh thông qua. Đề án này được xem là một trong những giải pháp khả thi nhằm nâng cao chất lượng và đẩy nhanh tiến độ XDCB ở tỉnh ta.

Các ban quản lý dự án vừa yếu, vừa... sai luật

Ông Trương Văn Ngôn khẳng định: TTQLĐTXD sẽ giải quyết tình trạng quá tải về năng lực đầu tư XDCB trong thời gian qua.

Ông Trương Văn Ngôn-Phó Giám đốc Sở Xây dựng cho biết, hiện Tây Ninh có 5 dạng Ban quản lý dự án (BQLDA) như sau: Các BQLDA trực thuộc các Sở gồm: Sở Giao thông –Vận tải, Giáo dục & Đào tạo, Lao động- Thương binh & Xã hội, Nông nghiệp & Phát triển nông thôn; các BQLDA cấp huyện (9 ban) và cấp xã; các BQLDA tại các khu vực tập trung, trọng điểm phát triển kinh tế, công nghiệp, văn hoá… trực thuộc UBND tỉnh như BQL các Khu công nghiệp Tây Ninh, các BQL Khu Kinh tế cửa khẩu Mộc Bài, Xa Mát…; các BQLDA của các tổ chức chính trị-xã hội…; các BQLDA của doanh nghiệp Nhà nước.

Nhìn chung, các BQLDA thuộc các Sở có hoạt động xây dựng chuyên ngành hoạt động tương đối đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ. Các BQLDA cấp huyện thì còn “nhập nhằng” về chức năng; Các BQLDA khu công nghiệp, khu kinh tế cửa khẩu, khu di tích lịch sử… thì “vừa đá bóng, vừa thổi còi”, nghĩa là giám đốc BQL các đơn vị trên kiêm luôn chức trưởng ban QLDA đầu tư xây dựng, điều này là trái quy định. Mặt khác, đội ngũ cán bộ chuyên môn của các ban này hầu hết được thuê từ các đơn vị tư vấn bên ngoài. BQLDA của các sở, ban, ngành không có hoạt động xây dựng chuyên ngành và các tổ chức chính trị-xã hội… cũng có đặc điểm chung: thủ trưởng các sở, ban, ngành… kiêm trưởng ban QLDA đầu tư xây dựng là không đúng quy định. Tương tự, BQLDA của các doanh nghiệp Nhà nước cũng do giám đốc doanh nghiệp đảm nhiệm vai trò trưởng ban QLDA, trong khi lực lượng chuyên môn thì thiếu “trầm trọng”.

Hệ quả của tình trạng trên là năng lực hoạt động của đa số các BQLDA bị hạn chế, thiếu lực lượng kỹ thuật- nghiệp vụ có năng lực, kinh nghiệm. Nhiều trường hợp trưởng BQLDA “làm thay” mọi công việc của chủ đầu tư, trong khi chủ đầu tư thiếu kiểm tra giám sát… do đó, công việc bị quá tải, làm chậm tiến độ thực hiện và làm hạn chế chất lượng các dự án. Ngoài ra, một số dự án chưa xác định được chủ đầu tư thì người quyết định đầu tư lúng túng, không biết phải giao cho đơn vị nào…

Sẽ “nâng chất” XDCB

 “Chính vì những nguyên nhân trên đã làm nảy sinh vấn đề là chủ đầu tư dự án không thực sự “làm chủ dự án” mình quản lý, dẫn đến công tác quản lý dự án không chặt chẽ, công trình không đạt chất lượng kỹ thuật, mỹ thuật theo quy định; sử dụng vốn kém hiệu quả; chậm giải ngân; gây lãng phí, thất thoát ngân sách…”, ông Ngôn nói.

Do vậy, sự ra đời của Trung tâm quản lý đầu tư xây dựng (TTQLĐTXD) là một giải pháp căn cơ, lâu dài. Trung tâm là đơn vị sự nghiệp chịu sự chỉ đạo, quản lý trực tiếp của UBND tỉnh, đồng thời chịu sự chỉ đạo về chuyên môn, nghiệp vụ của các sở quản lý tổng hợp và sở có hoạt động xây dựng chuyên ngành. Dự kiến, trụ sở Trung tâm sẽ được đặt tại trụ sở làm việc của LĐLĐ cũ (đường CMT8, phường 4). Trước mắt, Trung tâm chỉ thực hiện vai trò chủ đầu tư đối với những dự án mới do UBND tỉnh giao. Còn các dự án đã và đang triển khai vẫn do các đơn vị đang đảm nhiệm tiếp tục thực hiện. Trung tâm có chức năng, nhiệm vụ làm chủ đầu tư các dự án chưa xác định được đơn vị quản lý, sử dụng công trình hoặc đơn vị quản lý sử dụng công trình không đủ điều kiện tổ chức, triển khai dự án, được UBND tỉnh giao cho Trung tâm. Hoặc làm chủ đầu tư các dự án không xác định được đơn vị làm chủ đầu tư, được người quyết định đầu tư (UBND cấp huyện, xã hoặc BQL khu công nghiệp, khu kinh tế cửa khẩu…) uỷ thác thông qua hợp đồng kinh tế… Ngoài ra, Trung tâm này còn có chức năng quản lý dự án (do UBND tỉnh giao) hoặc tư vấn quản lý dự án, tư vấn xây dựng… Sau hai năm đi vào hoạt động ổn định, tuỳ tình hình thực tế, Trung tâm sẽ chuyển đổi mô hình, cơ chế hoạt động cho phù hợp theo hình thức đơn vị sự nghiệp có thu...

Lĩnh vực XDCB trong những năm qua luôn có nhiều tồn tại, nhất là trong lĩnh vực GTVT. (Anh minh hoạ)

Sau khi nghe đại diện Sở Xây dựng tình bày đề án thành lập TTQLĐTXD và ý kiến đóng góp của các sở, ngành…, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Nên khẳng định: Việc thành lập Trung tâm là cần thiết để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong lĩnh vực XDCB trong tình hình hiện nay và sắp tới, tách vai trò “vừa đá bóng, vừa thổi còi” ở các BQLDA hiện nay. Chủ tịch UBND tỉnh cũng đề nghị các cơ quan liên quan sớm hoàn tất các thủ tục cuối cùng để chính thức ra mắt và đưa Trung tâm đi vào hoạt động vào cuối năm nay.

BẢO TÂM