Anh Võ Anh Tài, ngụ ấp Thạnh Hoà, xã Thạnh Đông, Tân Châu, cùng một số hộ dân có đất sản xuất quanh khu vực khai thác cát của doanh nghiệp tư nhân Huy Thiện (ấp 3, xã Suối Dây, Tân Châu), trước đây đã có đơn gửi Báo Tây Ninh phản ánh tình trạng khai thác cát vô tội vạ của doanh nghiệp này, gây ảnh hưởng xấu đến khu vực hai bên bờ sông (phía hạ nguồn) cũng như chân cầu Tha La. Doanh nghiệp đã khai thác cát có độ sâu quá quy định, số lượng ghe tải khai thác quá mức quy định trong ngày. Việc khai thác với công suất quá lớn lại gần bờ, đã gây sạt lở nhiều diện tích đất sản xuất của người dân nơi đây. Mặt khác, doanh nghiệp này còn có nhiều vi phạm về an toàn lao động như: công nhân khai thác không được trang bị áo và phao cứu sinh, thời gian khai thác trong ngày quá giờ quy định.

Theo chúng tôi được biết, việc khai thác cát của DNTN Huy Thiện và phản ứng của người dân, trước đây vào cuối năm 2010 lãnh đạo UBND huyện Tân Châu đã xem xét giải quyết. Huyện yêu cầu chính quyền địa phương xã Suối Dây, các phòng chức năng, xác định lại mốc ranh giới được phép khai thác, đồng thời giám sát chặt chẽ việc khai thác cát của doanh nghiệp này. Về phía doanh nghiệp, UBND huyện cũng đã yêu cầu thực hiện nghiêm những quy định của pháp luật về khai thác tài nguyên khoáng sản…

Lại có nhiều phương tiện vào khai thác tại những khu vực “yêu cầu tạm ngưng khai thác”

Tuy nhiên ngay từ đầu năm 2011, doanh nghiệp này lại tiếp tục khai thác làm sạt lở nhiều diện tích đất của người dân. Do vậy hơn 10 hộ dân kể trên lại lên tiếng kêu cứu. Ngày 23.3.2011, Sở Tài nguyên-Môi trường tỉnh đã tổ chức đoàn kiểm tra hiện trạng, triệu tập cuộc họp với sự tham dự của chủ doanh nghiệp cùng một số hộ dân bị ảnh hưởng… Theo nhận định của một thành viên đoàn kiểm tra thì “hiện trạng tại thời điểm kiểm tra, mực nước sông Tha La đang hạ thấp, để lộ bờ sông có hiện tượng sạt lở đất”. Tại cuộc họp, một số hộ dân trong khu vực đã phản ánh những bức xúc của mình. Ông Trần Minh Đường, yêu cầu đoàn kiểm tra đo đạc lại vị trí ranh đất cho chính xác, để xác định khu vực nào doanh nghiệp được cấp phép khai thác, nơi nào không? Còn nếu những hộ dân trước nay đã bị hút cát lấn vào đất thì phải có sự thoả thuận để đền bù. Chẳng hạn như trường hợp của bà Nguyễn Thị Khiêm, bà khẳng định rằng đất bà đã bị “lấn” và bà  yêu cầu ngưng ngay. Một số hộ khác cũng đã đề nghị lãnh đạo chính quyền, cơ quan chức năng nhanh chóng giải quyết dứt điểm những kiến nghị của bà con. Về phía doanh nghiệp, ông Nguyễn Huy Thiện, chủ doanh nghiệp Huy Thiện cũng yêu cầu cơ quan có thẩm quyền xác định cắm mốc lại toàn bộ các toạ độ quanh mỏ cát. Ông còn cam kết, nếu sau khi xác định khu vực khai thác mà doanh nghiệp vẫn vi phạm đất dân, ông sẽ bồi thường theo quy định của pháp luật.

Theo yêu cầu của đoàn kiểm tra, các hộ dân có liên quan cung cấp đầy đủ hồ sơ giấy tờ đất để có cơ sở làm việc. Trước mắt, đoàn đề nghị DNTN Huy Thiện tạm ngưng ngay việc khai thác ở các vị trí mà người dân phản ánh, cho đến khi có ý kiến trả lời của cơ quan chức năng.

Tuy nhiên không lâu sau đó (ngày 30.3.2011), chủ cơ sở lại cho nhiều phương tiện khai thác… Nhận được tin báo, UBND xã Suối Dây, Tân Châu đã cử đoàn kiểm tra đến hiện trường. Lập biên bản, xác định có đến 4 chiếc ghe đang khai thác, trong đó có 3 ghe (đang hút cát) tại những nơi đã xảy ra tranh chấp, khiếu nại mà trước đây cơ quan có thẩm quyền đã yêu cầu doanh nghiệp phải tạm ngưng chờ xử lý. Cụ thể hơn, trong đó có 2 ghe đang khai thác gần khu vực đất của bà Nguyễn Thị Khiêm, 1 ghe khác ở gần khu vực đất của ông Trần Minh Đường. Đoàn kiểm tra, một lần nữa yêu cầu doanh nghiệp thực hiện đúng cam kết và trước mắt chỉ được khai thác cát ở khu vực giữa lòng sông… Mặc dù đã bị lập biên bản vi phạm, nhưng ngay ngày hôm sau (tức 31.3.2011), doanh nghiệp này lại triển khai đến 7 chiếc ghe để khai thác cát. Điều đáng nói là có 2 ghe đang hút cát gần đất của bà Nguyễn Thị Ngọc Được, nơi trước đó không lâu, chính quyền địa phương, cơ quan chức năng yêu cầu phải tạm ngưng chờ giải quyết…      

Như vậy DNTN Huy Thiện đã không chấp hành nghiệm thu yêu cầu của hai đoàn kiểm tra trước đây, của tỉnh, huyện và xã, ngang nhiên cho phương tiện vào những khu vực chưa được phép khai thác cát. Do vậy những hộ dân có đất sản xuất bị xâm hại, một lần nữa yêu cầu DNTN Huy Thiện thực hiện đúng cam kết, hơn nữa chính quyền địa phương và cơ quan chức năng cũng cần có biện pháp xử lý mạnh tay hơn, bằng không cứ cam kết rồi lại tái phạm…

ThuỶ Tiên