Ngôi nhà cổ 123 năm tuổi.

Theo quyết định do Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh Nguyễn Thanh Ngọc ký ngày 3.2.2017, ngôi nhà cổ quý hiếm kể trên được giao cho UBND thành phố Tây Ninh phối hợp với gia đình bà Trần Ngọc Sương (80 tuổi, là cháu đời thứ tư của Đốc phủ sứ Nguyễn Văn Kiên, người xây dựng ngôi nhà cổ) có trách nhiệm quản lý, giữ gìn theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa.

Ngôi nhà cổ được Đốc phủ sứ Nguyễn Văn Kiên (1854-1914) xây dựng vào ngày 17.1.1894 (trên bản gỗ còn ghi lại). Có kiến trúc 2 tầng (tầng dưới dùng để ở, sinh hoạt, tiếp khách, tầng trên thờ cúng ông bà), mỗi tầng rộng khoảng 240 m2 (ngang 12 m, dài 20 m). Từ cột, kèo, vách, sàn cho đến bàn thờ của căn nhà được làm hoàn toàn bằng các loại gỗ quý, chạm trổ rất công phu, sắc sảo. Nền nhà chính được lót bằng gạch tàu hình lục giác, mái lợp bằng ngói âm dương, chính giữa gian nhà chính là bàn thờ Đốc phủ sứ Nguyễn Văn Kiên được bố trí uy nghiêm.

Bà Trần Ngọc Sương là người thừa kế, chăm sóc căn nhà cổ.

Do được con cháu qua nhiều đời giữ gìn cẩn thận, nên hơn một thế kỷ qua, ngoài một phần mái ngói âm dương bị mục nát, đã được thay thế bằng tol, phần còn lại của ngôi nhà vẫn còn nguyên vẹn.

Bà Trần Ngọc Sương cho biết, Đốc phủ sứ Nguyễn Văn Kiên là ông cố của bà. Ông người gốc miền Trung, được triều đình Huế cử vào Nam giữ chức Đốc phủ sứ - một chức quan lớn thời Pháp thuộc. Từ đó, ông đã xây dựng nên ngôi nhà này cho nhiều thế hệ nương tựa đến tận ngày nay. Bà Sương và con trai Nguyễn Anh Kiệt (34 tuổi) là người kế nghiệp đời thứ 5 phụ trách trông coi ngôi nhà.

Lê Đức Hoảnh