Buổi gặp mặt đầu tiên giữa đoàn văn nghệ sĩ Hội VHNT Tây Ninh với cán bộ chiến sĩ Vùng 1 Hải quân.

Những ngày đầu tháng 5 nơi đây. Cảm xúc vẫn thế, trong tôi. Trong trẻo, tươi nguyên và xao xuyến khó tả.

4 ngày đêm tại Vùng 1 Hải quân, đoàn văn nghệ sĩ Hội Văn học Nghệ thuật Tây Ninh chúng tôi có cơ hội thâm nhập, trải nghiệm thực tế tại một số đơn vị: Lữ đoàn Tên lửa bờ 679, Lữ đoàn Tàu chiến 170 và Lữ đoàn Hải quân đánh bộ 147. Đó là 3 trong số nhiều đơn vị thuộc Vùng 1 đang ngày đêm góp sức thực hiện một nhiệm vụ chung: quản lý, bảo vệ vùng biển từ Móng Cái (tỉnh Quảng Ninh) đến Mũi Độc (tỉnh Hà Tĩnh) và các đảo trong vịnh Bắc Bộ. Phạm vi bảo vệ trải dài một vùng bao gồm 8 tỉnh, thành phố ven biển: Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hoá, Nghệ An và Hà Tĩnh.

Vẫn biết đã là người lính thì dù ở binh chủng nào, trận địa nào họ cũng khẳng định phẩm chất người chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam. Kiên cường, sẵn sàng đương đầu với mọi gian khó, hy sinh- cho một chân lý sáng ngời: tất cả vì Tổ quốc, vì một biên giới bình yên, vì sự vẹn toàn lãnh thổ. Đáng để ta ngưỡng mộ. Và cả biết ơn. Nhưng không hiểu sao hình ảnh người chiến sĩ Hải quân luôn để lại trong tôi một ấn tượng có gì đó thật đặc biệt. Có phải vì sự đón tiếp nồng hậu, chân tình- không chút màu mè, khách sáo của các cán bộ sĩ quan thuộc Bộ Tư lệnh Vùng 1 dành cho đoàn văn nghệ sĩ đến từ vùng đất phương Nam xa xôi? Hay vì hình ảnh người chiến sĩ áo trắng tinh khôi bên cảnh sắc biển trời lồng lộng, vừa kiêu hùng vừa lãng mạn, quyến rũ hồn người? Vì những câu chuyện về cuộc đời người lính biển luôn tạo cho người nghe sự bất ngờ và xúc động? Hay vì sự đồng điệu tâm hồn giữa những người yêu đất nước mình? Có lẽ vì tất cả. Tôi nghĩ vậy. Và tin như vậy.

Câu chuyện về Phân đội 3 tàu phóng lôi thuộc Tiểu đoàn 135 và Phân đội 7 Tàu pháo (các đơn vị tiền thân của Vùng 1 Hải quân hiện nay) từng đánh đuổi thành công tàu khu trục Maddox thuộc hạm đội 7 của đế quốc Mỹ hùng mạnh khi chúng âm mưu phá hoại vùng biển miền Bắc vào tháng 8.1964 cứ như huyền thoại. Giặc thất bại chắc không phải vì vũ khí, khí tài của Hải quân Việt Nam lúc đó mạnh hơn, tân tiến hơn. Mà có lẽ kẻ địch bị cú “nốc ao” bất ngờ trước sức mạnh vũ bão đến từ ý chí gang thép, từ tinh thần chiến đấu ngoan cường cộng với bản lĩnh thông minh, mưu trí, sáng tạo của Hải quân Việt Nam. Điều đó hẳn nằm ngoài dự liệu, toan tính của chúng!

Sau chiến tranh chống Mỹ, các đơn vị Hải quân Vùng 1 lại tiếp tục bước vào cuộc chiến đấu bảo vệ vùng biển Tây Nam Tổ quốc, đồng thời làm nhiệm vụ quốc tế giúp nước bạn Campuchia thoát nạn diệt chủng. Còn một nhiệm vụ thiêng liêng khác, không thể xao lãng, đó là tham gia chi viện bảo vệ chủ quyền quần đảo Trường Sa và thềm lục địa phía Nam. Nhiều đơn vị của Vùng đã được phong tặng các danh hiệu cao quý.

Như Lữ đoàn Tên lửa bờ 679. Lữ đoàn có cả quá trình hoạt động dày dặn, tiền thân là Tiểu đoàn 43 Hải quân- đơn vị tên lửa đất đối hải đầu tiên của quân chủng. Tiểu đoàn ra đời trong thời điểm biên giới phía Bắc, biên giới hải đảo đang trong tình cảnh dầu sôi lửa bỏng trước âm mưu thôn tính biển Đông của kẻ ngoại bang. Tiếp đó, “chàng thiếu niên” nhiệt huyết Tiểu đoàn 43 nhanh chóng lớn dậy, nhanh chóng trưởng thành. Trải qua những giai đoạn đầy gian khó, có thời điểm (sau chiến tranh biên giới Tây Nam và chiến tranh biên giới phía Bắc) cán bộ chiến sĩ trong đơn vị phải chấp nhận cảnh ăn độn, nằm đất. Cậu thiếu niên ngày nào rồi cũng vươn vai trở thành chàng trai phổng phao, vạm vỡ với cái tên đầy kiêu hãnh- Lữ đoàn Tên lửa bờ 679 như hiện tại. Chàng trai Phù Đổng ấy đã và đang đủ sức đảm đương nhiệm vụ thiêng liêng: bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo Đông Bắc Tổ quốc. Qua đó, khẳng định tên tuổi một lữ đoàn cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và hiện đại.

Hay như Lữ đoàn Tàu chiến 170- nơi đào tạo, huấn luyện những con người đầy đủ phẩm chất, năng lực chiến đấu và sẵn sàng chiến đấu, sẵn sàng đương đầu với các tình huống khắc nghiệt nhất, nguy hiểm nhất chốn phong ba bão táp. Qua 45 năm xây dựng, trưởng thành, Lữ đoàn ngày nay đã có biên chế số lượng lớn tàu mặt nước, vũ khí trang bị kỹ thuật đa dạng chủng loại, để thực thi nhiệm vụ quản lý, bảo vệ vùng biển đảo rộng hàng chục ngàn cây số với bờ biển dài trên 270 hải lý, từ cửa sông Bắc Luân (Quảng Ninh) đến Mũi Độc (Hà Tĩnh).

Huấn luyện chiến sĩ mới tại Lữ đoàn 147.

Nếu Lữ đoàn Tàu chiến 170 được ví như “Tấm chắn thép” thì Lữ đoàn Hải quân đánh bộ 147 cũng là một trong những “Quả đấm thép” của Hải quân Việt Nam trên vùng biển Đông Bắc. Do tính chất đặc thù, đơn vị này bao gồm nhiều lực lượng: Bộ binh, Công binh, Pháo binh, Xe tăng - thiết giáp vv… Tiền thân là một Trung đoàn (ra đời ngày 5.7.1978), sau đó không lâu, đến tháng 2.1979, Trung đoàn lớn mạnh thành Lữ đoàn Hải quân đánh bộ 147. Và ngay lập tức được giao phó nhiều nhiệm vụ quan trọng trong chiến tranh biên giới phía Bắc. Đơn vị vẫn vững vàng trên trận địa tiền tiêu đến thời điểm hiện tại, vẫn một sứ mệnh thiêng liêng, tối thượng: quyết giữ cho đất nước mình biển yên, bờ vững!

Đi, thấy, nghe và nghĩ. Về cuộc sống, về con người ở Vùng 1 Hải quân. Trong những ngày tháng 5 lịch sử, trời dường như xanh hơn, biển xanh hơn. Lòng người cũng sáng trong hơn. Chỉ với 3 đơn vị của Vùng mà chúng tôi được tham quan, trải nghiệm, những gì tôi thấy, biết, hiểu hãy còn quá ít. Nhưng thôi, xin tạm bằng lòng với đôi điều góp nhặt được- đủ làm nên những xao động bồi hồi. Được tiếp xúc gần với các cán bộ chiến sĩ nơi đầu sóng ngọn gió- hiểu theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng, lòng như được gột sạch mọi thứ phiền toái, tính toan trong cái thế giới chật hẹp riêng tư bấy nay mình thường loay hoay trong đó. Những hỉ nộ ái ố hằng ngày bỗng trở nên hết sức vụn vặt, hết sức tầm thường. Đáng gì đâu so với những lao tâm khổ tứ lớn lao mà người lính biển Vùng 1 nói riêng, binh chủng Hải quân nói chung đang ngày đêm đối mặt? Phong ba bão táp sá gì! Cho dù sống chết, họ- những người chiến sĩ Hải quân cũng quyết giữ lấy đường biên giới quốc gia trên biển, đặc biệt là trong tình hình giặc bên ngoài vẫn lăm le ý đồ xâm chiếm biển đảo quê hương.

Và tôi gọi họ là những anh hùng.

Vùng 1 Hải quân, tháng 5.2024.

Nhất Phượng