TT. Iran Mahmoud Ahmadinejad (giữa) thăm công trình xây dựng hầm đường bộ nối liền Tehran và Chalus hôm 29.6. Ảnh: Getty

Trong những ngày qua, những cuộc biểu tình phản đối kết quả bầu cử tại thủ đô Tehran đã đẩy Iran rơi vào tình trạng khủng hoảng chính trị nghiêm trọng. Để giải quyết tình trạng này, đại giáo chủ Ali Khamenei đã quyết định cho phép Hội đồng Giám hộ kéo dài thời hạn để xem xét những khiếu kiện của phe đối lập cũng như đếm lại 1/10 số phiếu trong cuộc bầu cử mà đương kim Tổng thống Ahmadinejad đã giành chiến thắng.

Cựu Tổng thống Akbar Hashemi Rafsanjani - một nhân vật rất có uy tín trong chính trường Iran hiện đang đảm nhận vai trò trung gian hoà giải – cho rằng, đây là quyết định sáng suốt của lãnh đạo tối cao Khamenei. Ông Rafsanjani cũng nghi ngờ tình trạng bất ổn hậu bầu cử là một âm mưu của những thế lực đen tối nhằm chia rẽ nhân dân Iran và hệ thống Hồi giáo. Cũng cần phải nói thêm rằng, Rafsanjani là người ủng hộ ứng viên thất cử Mir Hossein Mousavi và từng lên truyền hình chỉ trích Tổng thống Ahmadinejad.

Tuy nhiên, ông Mousavi lại phản đối cách kiểm phiếu lại của Hội đồng Giám hộ, vẫn khăng khăng cho rằng ông là người chiến thắng chứ không phải Tổng thống Ahmadinejad. Ứng viên đối lập thất cử này nhấn mạnh, giải pháp công bằng nhất là tổ chức bầu cử lại. Hôm 28.6, hơn 3.000 người ủng hộ ông Mousavi lại tổ chức biểu tình gần thánh đường Ghoba, phía Bắc Tehran. Phe đối lập cho biết, cảnh sát đã sử dụng dùi cui và hơi cay để trấn áp, nhưng không có bất kỳ hãng tin phương Tây nào dám xác nhận vì họ chỉ nhận được tin tức do phe đối lập gởi qua Internet.

Trong khi đó, trên website của Tổng thống Iran, ông Ahmadinejad đã yêu cầu các cơ quan pháp luật điều tra nguyên nhân cái chết của Neda Agha Soltan, biểu tượng của phe đối lập tại Iran sau khi những đoạn phim video quay hình ảnh cái chết của cô gái này trong cuộc biểu tình tại Tehran, truyền đi khắp thế giới. Ông Ahmadinejad cho rằng, Soltan đã bị “những nhân viên công lực lạ mặt giết chết một cách rất đáng ngờ”. Hãng thông tấn IRNA trích lời của Hossein Taeb - tư lệnh lực lượng dân quân Basij, lực lượng hỗ trợ chính phủ giải tán biểu tình – cho biết, họ đã bắt giữ và đang điều tra một vài người giả trang cảnh sát và dân quân Basij.

Việc Mỹ và Anh tỏ ra khá sốt sắng khi đưa ra những lời bình luận chỉ trích cuộc bầu cử tại Iran đã làm cho chính quyền Tehran càng nghi ngờ hai nước này giật dây cho phe đối lập tổ chức biểu tình. Hôm 29.6, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Hassan Qashqavi cho biết, cảnh sát nước này đã trả tự do cho 5/9 nhân viên người Iran của sứ quán Anh bị bắt giữ hồi tuần rồi, 4 người còn lại vẫn còn đang bị thẩm vấn. Qashqavi khẳng định, dù có những bất đồng nhưng Iran không có kế hoạch “giảm cấp” quan hệ ngoại giao với Anh.

Trước đó, Bộ trưởng đặc trách tình báo Gholam Hossein Mohseini-Ejehi tuyên bố, ông có băng video quay lại hình ảnh những người này đã tìm cách trà trộn vào đoàn biểu tình. Ông Mohseini-Ejehi cáo buộc, Mỹ - Anh âm mưu thực hiện một cuộc “cách mạng nhung”, gây bất ổn tại Iran.

Đặng Hoàng Thái