Nghề dệt thổ cẩm truyền
thống của đồng bào dân tộc Tày ở Hàm Yên có lúc tưởng chừng như mai một, may nhờ
người dân quyết chí duy trì nên nay đã phát triển ổn định, đem lại nguồn thu
nhập khá cho nhiều gia đình.
Dệt thổ cẩm là nghề truyền
thống lâu đời của người Tày ở huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang. Bà Bàn Thị Minh ở
thôn Ba Chãng (thị trấn Tân Yên) cho biết, dệt thổ cẩm không chỉ là nghề mà còn
là một trong những tiêu chí để đánh giá phẩm hạnh của người phụ nữ, bởi bên cạnh
việc đồng áng, người phụ nữ Tày còn phải biết se tơ dệt vải, phục vụ cho cuộc
sống gia đình và làm của hồi môn khi đi lấy chồng.
Theo dòng chảy của thời gian
và tác động của kinh tế thị trường, nghề dệt thổ cẩm ở Hàm Yên đã có lúc bị quên
lãng. Tuy nhiên, nhờ tình yêu và sự quyết tâm của người dân mà nghề này đã được
khôi phục. Điển hình như trường hợp anh Nguyễn Văn Mạnh, quê ở xã Tân Thành,
huyện Hàm Yên, với quyết tâm làm giàu từ chính nghề truyền thống của quê hương,
năm 1997, anh thành lập xưởng dệt Mạnh Bình. Trải qua nhiều thăng trầm, Mạnh
Bình nay đã trở thành một xưởng dệt lớn của Hàm Yên.
Người Tày ở Hàm Yên có nghề dệt
thổ cẩm từ lâu đời.
Phụ nữ dân tộc vùng cao Hàm Yên
rất giỏi nghề dệt thổ cẩm.
Một xưởng dệt thổ cẩm ở Hàm
Yên.
Sản phẩm khăn dệt thổ cẩm mang
đậm bản sắc văn hóa vùng cao.
Hình hoa văn trên dệt thổ cẩm.
Áo dân tộc với các họa tiết
trang trí bằng thổ cẩm.
Dệt thổ cẩm là nghề thu hút
nhiều lao động, đặc biệt là lao động nữ. Chính vì thế mà từ ngày xưởng dệt Mạnh
Bình ăn nên làm ra, nghề dệt thổ cẩm ở Hàm Yên cũng như có thêm sức sống mới.
Cho đến nay, cơ sở Mạnh Bình đã đào tạo được nghề cho hơn 100 lao động địa
phương. Hàng ngày, ngoài việc tham gia dệt thổ cẩm ở ngay tại xưởng, người Tày,
Dao sinh sống ở các thôn bản như Khau Lình, Pá Han, Pác Cáp, Khuổi Nọ, Nà Có (xã
Phù Lưu), Ba Chãng (thị trấn Tân Yên)?
còn có thể nhận hàng đem về nhà để sản xuất thêm. Đây là một cách làm sáng tạo
của vợ chồng anh Nguyễn Văn Mạnh và chị Lục Thị Bình, nhằm tạo điều kiện cho
người dân vừa có thể chăm nom việc đồng áng, nhà cửa, vừa có thể tham gia dệt
vải để tăng thêm thu nhập cho gia đình.
Thổ cẩm Hàm Yên có mẫu mã và
hoa văn độc đáo, tinh xảo, mang đặc trưng văn hóa của các tộc người vùng núi cao
phía Bắc. Từ các loại thổ cẩm này, người ta đã sản xuất ra rất nhiều mặt hàng
độc đáo như khăn, túi, mũ, ví, vỏ gối, vỏ chăn, quần áo dân tộc (Tày, Dao, Mông)
nên rất được du khách ưa chuộng khi đến với Tuyên Quang. Vì vậy, sản phẩm thổ
cẩm Hàm Yên không chỉ được cung cấp cho cộng đồng các dân tộc trong vùng, xuất
khẩu sang Trung Quốc, mà còn được cung cấp cho các khu du lịch, khách sạn, nhà
hàng… để phục vụ nhu cầu của khách du lịch, đặc biệt du khách nước ngoài.
Việc Hàm Yên bảo tồn và phát
triển được nghề dệt thổ cẩm truyền thống không chỉ gìn giữ được một nét đẹp văn
hóa đặc sắc của đồng bào vùng cao phía Bắc, mà còn tạo điều kiện tích cực cho
việc phát triển kinh tế địa phương.
Theo
BAVN