Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại Diễn đàn. Ảnh: VGP/Quang Hiếu.

Với chủ đề "Tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững: Những thách thức và động lực mới", Diễn đàn kinh tế Việt Nam lần thứ 2 do Ban Kinh tế Trung ương tổ chức tại Hà Nội hôm nay (11/1) với sự tham dự của khoảng gần 1.500 đại biểu là các học giả kinh tế hàng đầu quốc tế và Việt Nam.

Phát biểu tại phiên đối thoại chính sách trong khuôn khổ Diễn đàn, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, quy mô diễn đàn rất lớn, diễn ra vào đầu năm là rất ý nghĩa. Đây là diễn đàn hết sức quan trọng để những người làm chính sách, các cơ quan quản lý Nhà nước ở Trung ương và địa phương, các doanh nghiệp, các chuyên gia từ các trường đại học, các viện nghiên cứu, các tổ chức quốc tế tại Việt Nam cùng thẳng thắn trao đổi ý kiến, chia sẻ quan điểm về diễn biến kinh tế vĩ mô và thực trạng kinh tế Việt Nam; đề xuất các giải pháp giúp Chính phủ tháo gỡ những nút thắt và thúc đẩy các động lực tăng trưởng để đạt mục tiêu đề ra.

Thủ tướng đề nghị Ban Kinh tế Trung ương chỉ đạo tổng hợp đầy đủ các ý kiến của đại biểu để báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ, gửi các bộ, ngành chức năng để nghiên cứu, phục vụ thực tiễn chỉ đạo điều hành. Chính phủ cần những đề xuất cụ thể để có thể đưa vào cuộc sống.

Thủ tướng đối thoại chính sách cấp cao với các đại biểu. Ảnh: VGP/Quang Hiếu.

Thủ tướng cho biết, năm 2017, Việt Nam tăng trưởng 6,81%, thuộc nhóm nước tăng trưởng cao nhất châu Á và toàn cầu. Đồng thời cải cách kinh tế được đẩy mạnh, tăng cường công khai minh bạch và phòng chống tham nhũng. Môi trường kinh doanh đã được cải thiện đáng kể, cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng và công bằng. Qua đó, củng cố niềm tin của các nhà đầu tư và cộng đồng doanh nghiệp, tạo ra một sinh khí mới cho nền kinh tế. 

“Tuy nhiên, cần thẳng thắn thừa nhận nền kinh tế vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức trong trung và dài hạn. Trong đó một thách thức quan trọng là làm thế nào để phát triển nhanh và bền vững, nhờ đó thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình”, Thủ tướng nói và nhắc lại những yêu cầu cho năm 2018 mà Thủ tướng đã đưa ra tại hội nghị toàn quốc của Chính phủ với các địa phương vừa qua. 

Đó là tăng trưởng phải ở cận trên mức chỉ tiêu Quốc hội thông qua, đạt 6,7%. Chất lượng tăng trưởng phải nâng lên, năng suất lao động xã hội phải cao hơn hẳn, các chỉ số môi trường phải được cải thiện rõ rệt hơn. Xã hội được yên bình hơn, an ninh an toàn hơn. Mọi người dân, nhất là người nghèo, người yếu thế phải có cuộc sống tốt hơn cả vật chất và tinh thần. Nền kinh tế phải có khả năng chống chịu cao hơn với những biến động lớn.

Cho rằng sau hơn 30 năm đổi mới kể từ năm 1986, Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn trong phát triển kinh tế xã hội, Thủ tướng nhấn mạnh: Chúng ta không được chủ quan và thỏa mãn với kết quả đạt được; không được phép để quán tính cỗ máy phát triển dừng lại. Trong thời gian tới, Việt Nam cần kiên trì theo đuổi mô hình tăng trưởng mới dựa trên nền tảng là năng suất và đổi mới sáng tạo. Cần nhanh chóng giảm bớt sự phụ thuộc vào những lợi thế cạnh tranh cũ như tài nguyên thiên nhiên hay nguồn nhân công giá rẻ, đặc biệt trong bối cảnh cơ cấu dân số vàng của nước ta chỉ kéo dài thêm khoảng 2 thập kỷ nữa và áp lực quốc tế ngày một gay gắt hơn.

“Câu hỏi rất hay và quan trọng là làm thế nào để Việt Nam vừa tăng trưởng kinh tế nhanh, vừa bền vững. Đây là hai mục tiêu có thể mâu thuẫn với nhau, một số nước xung quanh ta đã đạt được như Nhật Bản, Hàn Quốc… Vậy hỏi phải làm gì để đạt được cả hai mục tiêu có vẻ như mâu thuẫn này? Ở Việt Nam cần thực hiện hai mục tiêu này như thế nào”, Thủ tướng đặt vấn đề. 

“Tôi đọc tài liệu của diễn đàn được biết hôm nay quý vị đã chỉ ra cụ thể 3 đòn bẩy để Việt Nam đạt được hai mục tiêu quan trọng này”, Thủ tướng nói tiếp. “Tôi được biết các chuyên gia, các nhà khoa học, các đại biểu đã trao đổi thảo luận thẳng thắn, chia sẻ quan điểm sâu sắc về những bài học kinh nghiệm, những mô hình phát triển và động lực tăng trưởng mới cho nền kinh tế. Từ đó giúp Đảng và Chính phủ tìm ra những sáng kiến, những chính sách thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững trong giai đoạn sắp đến”.

Thủ tướng khẳng định: Tăng trưởng và phát triển là một cuộc đua marathon đường trường chứ không phải là một cuộc chạy đua nước rút. Vui mừng với những kết quả đạt được trong năm 2017, nhưng hãy coi những thành tựu này là cơ sở để chúng ta có thể tự tin hơn trong nỗ lực tái cơ cấu nền kinh tế và chuyển đổi mô hình tăng trưởng mạnh mẽ, từ đó tạo ra nền móng vững chãi hơn để nền kinh tế có thể tăng trưởng cao hơn trong dài hạn.

“Chúng ta hãy cùng nỗ lực biến khát vọng thịnh vượng của quốc gia, của dân tộc thành những việc làm và hành động cụ thể, tận dụng triệt để cơ hội, vững vàng vượt qua thách thức, phát huy tối đa những tiềm lực của nền kinh tế, để phấn đấu trở thành một “con hổ kinh tế” mới của châu Á”, Thủ tướng nêu rõ. “Tôi nhất trí với cách đặt vấn đề của ông Nguyễn Văn Bình (Trưởng Ban Kinh tế Trung ương - BT), tôi nhấn mạnh phải phấn đấu để trở thành một con hổ kinh tế, tại sao lại không và phải làm gì để đạt được mong mỏi này đối với quốc gia Việt Nam”.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Văn Bình. - Ảnh: VGP/Quang Hiếu

Điều tâm đắc của Thủ tướng

Sau phát biểu, Thủ tướng đã cuộc đối thoại với các đại biểu. Trước câu hỏi của TS. Vũ Thành Tự Anh (Đại học Fulbright) về điều gì mà Thủ tướng tâm đắc nhất trong chỉ đạo, điều hành, Thủ tướng cho rằng, bên cạnh kết quả tích cực về kinh tế đã đạt nhiều chỉ số tốt về mặt xã hội, nhất là tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống, vấn đề bảo vệ môi trường, tỷ lệ che phủ rừng, trồng rừng được quan tâm.

Theo Thủ tướng, điều tâm đắc là năng lực cạnh tranh toàn cầu của Việt Nam được Diễn đàn Kinh tế Thế giới đánh giá tăng 5 bậc trong năm 2017. Môi trường đầu tư kinh doanh tăng 14 bậc. Chỉ số đổi mới sáng tạo tăng 11 bậc và chỉ số tín nhiệm đối với hệ thống ngân hàng từ mức “ổn định” lên “tích cực”. Đồng tiền Việt Nam là một trong những đồng tiền ổn định nhất khu vực châu Á. Chỉ số phát triển bền vững ở Việt Nam tăng 20 bậc.

“Vấn đề phát triển kinh tế - xã hội của đất nước gần 100 triệu dân trong bối cảnh biến đổi khí hậu sâu sắc được chỉ đạo toàn diện, đặc biệt là những vấn đề cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 rồi những vấn đề, những kịch bản biến đổi khí hậu đối với một đất nước bị tác động liên tục của biến đổi khí hậu trong thời gian tới đã được thảo luận, đưa ra những giải pháp căn cơ hơn, mạnh mẽ hơn để thực hiện chủ trương phát triển bền vững của Việt Nam”, Thủ tướng nói và cho rằng, đó là những vấn đề tâm huyết trong chỉ đạo, điều hành kinh tế - xã hội năm 2017.

Trước câu hỏi về các giải pháp, quyết sách tăng cường khả năng chống chịu của nền kinh tế Việt Nam trước các cú sốc bên ngoài, Thủ tướng nhấn mạnh quan điểm mà tác giả Robinson đưa ra trong tác phẩm “Tại sao các quốc gia thất bại” là “thể chế, thể chế và thể chế”. Thể chế phải làm sao thúc đẩy công cuộc đổi mới đất nước, phát triển nhanh và bền vững.

Bên cạnh đó, phải nâng cao năng suất lao động, áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ, phát triển thương mại điện tử. Cơ cấu lại nền kinh tế mạnh mẽ hơn trong từng cấp, từng ngành, từng doanh nghiệp để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, địa phương, sản phẩm, Thủ tướng nêu rõ. Đi liền với đó là giảm chi phí tốt hơn, từ chi phí đầu tư, chi phí cho doanh nghiệp cũng như đẩy mạnh công cuộc phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm. Một biện pháp quan trọng là chúng ta phải có một nền giáo dục quốc gia đổi mới, phù hợp với sự phát triển.

Nguồn chinhphu