Ngày 28-9, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị trực tuyến toàn quốc với các bộ, ngành, địa phương về công tác giải ngân vốn đầu tư công năm 2021.

Sau khi nêu nguyên nhân giải ngân chậm, Thủ tướng chỉ đạo hàng loạt biện pháp để đẩy nhanh tốc độ giải ngân vốn đầu tư công để dẫn dắt và kích hoạt đầu tư của mọi thành phần kinh tế, huy động mọi nguồn lực cho đầu tư phát triển.

Chỉ có 490 dự án khởi công mới

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, giải ngân tám tháng đầu năm là hơn 183.000 tỉ đồng (đạt gần 40% kế hoạch Thủ tướng giao). Dự kiến giải ngân đến ngày 30-9 là gần 219.000 tỉ đồng, đạt hơn 47% kế hoạch.

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh, Tổ trưởng Tổ công tác đặc biệt của Thủ tướng về rà soát, tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy thực hiện dự án đầu tư, cho biết tổng số dự án triển khai trong năm 2021 là hơn 2.500 dự án. Trong đó có hơn 2.000 dự án chuyển tiếp từ các năm trước, chỉ có 490 dự án khởi công mới trong năm.

Qua trao đổi, tổ công tác đã tiếp nhận hơn 80 vướng mắc về quy định. Đáng chú ý, có tới quá nửa số vướng mắc này do cách hiểu không đúng, hiểu khác của các địa phương.

Một nguyên nhân khác là tình trạng chuẩn bị dự án sơ sài nên khi thực hiện khó khăn; có dự án rồi, lãnh đạo địa phương không tham gia mà giao hết cho các ban quản lý dự án, trong khi ban quản lý không đủ năng lực, “gặp vướng mắc thì cứ để đấy, trông chờ”.

Thủ tướng phê bình nghiêm khắc những nơi chậm trễ trong việc giải ngân vốn đầu tư công. Ảnh: VGP

Giải ngân chậm chủ yếu do nguyên nhân chủ quan

Kết luận tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá việc tổ chức thực hiện vẫn là khâu yếu, thiếu thông suốt, đồng bộ, việc khắc phục những hạn chế, yếu kém chưa được kịp thời.

Thủ tướng nêu: Chỉ bốn bộ và 11 địa phương có tỉ lệ giải ngân đạt hơn 60%, trong khi có tới 76/114 ban, bộ, cơ quan trung ương, địa phương có tỉ lệ giải ngân dưới mức trung bình của cả nước (47%). Thậm chí có cơ quan chưa giải ngân được đồng nào.

“Phải thẳng thắn nhìn vào sự thật, tập trung cao hơn, quyết liệt hơn, giải pháp cụ thể hơn” - Thủ tướng yêu cầu.

Thủ tướng nhìn nhận có nguyên nhân khách quan là do dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, khó lường, ngoài dự báo nhưng vẫn có cơ quan, địa phương giải ngân tốt, vấn đề vẫn là khâu tổ chức thực hiện.

Ông nhấn mạnh nguyên nhân chủ quan vẫn là chủ yếu, biểu hiện qua việc xây dựng các dự án, chuẩn bị đầu tư tính toán không kỹ, dàn trải dẫn tới thiếu tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và không đúng bản chất đầu tư công là đầu tư cho phát triển.

Cạnh đó, sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp để tổ chức thực hiện có những nơi, những lúc thiếu quyết liệt, sâu sát, đặc biệt là khâu kiểm tra, giám sát chưa nghiêm. Công tác giải phóng mặt bằng còn vướng mắc, có nơi thiếu minh bạch, không làm tốt công tác tuyên truyền, vận động người dân.

“Có nơi bí thư tỉnh ủy trực tiếp chỉ đạo thì làm rất tốt” - Thủ tướng nói.

Thủ tướng đã biểu dương các bộ, cơ quan, địa phương có tỉ lệ giải ngân đạt hơn 60% và phê bình nghiêm khắc các bộ, cơ quan, địa phương có tỉ lệ giải ngân dưới 40%. Ông đề nghị cấp ủy, chính quyền những cơ quan, địa phương này kiểm điểm nghiêm túc, chỉ ra hạn chế, bất cập, rút kinh nghiệm để làm tốt hơn. Cạnh đó, xem xét các tổ chức, cá nhân còn trì trệ, thậm chí vi phạm thì phải xử lý nhưng cũng cần khen thưởng kịp thời, xuất phát từ kết quả cụ thể, nếu không sẽ dẫn tới trì trệ.

Tăng cường trao đổi, làm việc trực tuyến

Về nhiệm vụ trong thời gian tới, Thủ tướng nhấn mạnh đợt bùng phát dịch lần thứ tư đã tác động rất mạnh mẽ tới phát triển kinh tế, đời sống và sinh kế nhân dân nên càng phải tập trung khắc phục những hạn chế trong đầu tư công.

Theo Thủ tướng, từ nay đến cuối năm chỉ còn ba tháng và còn hơn 50% nguồn vốn đầu tư công phải giải ngân, đây là thách thức rất lớn, đòi hỏi nỗ lực, quyết tâm rất cao mới làm được. Thủ tướng yêu cầu phải giải ngân đạt tỉ lệ cao nhất có thể, vừa phải kịp tiến độ vừa phải nâng cao chất lượng, hiệu quả của đầu tư công; siết chặt kỷ luật, kỷ cương, chống tiêu cực, tham nhũng, lợi ích nhóm, lãng phí.

Về giải pháp, Thủ tướng lưu ý cần kiểm soát tốt dịch bệnh để sớm phục hồi và triển khai các hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh; cần bình tĩnh, tự tin để thực hiện các giải pháp thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát có hiệu quả dịch bệnh.

Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Y tế khẩn trương ban hành hướng dẫn tạm thời trên tinh thần theo địa bàn, phạm vi, đối tượng nhỏ nhất, hẹp nhất, nhanh nhất, linh hoạt nhất có thể. Trên cơ sở các nguyên tắc chung, các cơ quan, địa phương phải linh hoạt, sáng tạo trong tổ chức thực hiện. Nếu thực hiện các giải pháp khác với chỉ đạo chung thì phải báo cáo cấp trên trực tiếp để bảo đảm thống nhất, hiệu quả.

Việc giao vốn phải chuẩn bị kỹ, lựa chọn đúng các công trình trọng tâm, trọng điểm, đúng tinh thần kết luận của trung ương: Đầu tư công phải dẫn dắt và kích hoạt đầu tư của mọi thành phần kinh tế, huy động mọi nguồn lực trong xã hội cho đầu tư phát triển.

Người đứng đầu Chính phủ cũng đề nghị bộ trưởng, chủ tịch UBND các tỉnh, TP phát huy vai trò người đứng đầu, chỉ đạo tổ chức thực hiện hiệu quả các giải pháp được thống nhất tại hội nghị này…

Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ KH&ĐT rà soát, cắt giảm tối đa các thủ tục hành chính. Ông yêu cầu các địa phương, bộ, ngành tăng cường trao đổi, làm việc trực tuyến, hồ sơ giấy tờ gửi theo đường công văn… “Các bộ, ngành, thành viên Chính phủ, các địa phương quán triệt tinh thần này, tiết kiệm cho dân, cho nước trong lúc này là rất cần thiết” - Thủ tướng nhấn mạnh.

Nguồn PLO