Vừa qua, Sở Kế hoạch và Đầu tư Tây Ninh có văn bản đề nghị UBND tỉnh thành lập đoàn kiểm tra liên ngành về việc quản lý, sử dụng đất đai và thực hiện nghĩa vụ thuế đối với nhiều dự án đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp. Trước khi có văn bản đề nghị của Sở KH&ĐT, cơ quan chức năng đã xác định nhiều dự án đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp không thực hiện đúng theo giấy chứng nhận đầu tư được cấp, sử dụng đất không đúng mục đích, gây lãng phí tài nguyên đất. Trong thực tế, đây không phải “chuyện mới phát hiện” mà đã tồn tại ở tỉnh ta từ nhiều năm qua. Tuy nhiên, đáng tiếc là một số trường hợp vi phạm chưa được xử lý đúng quy định, để lãng phí nguồn tài nguyên đất đai trong một thời gian dài, gây bức xúc trong dư luận nhân dân.

Cổng vào Công ty Biotech trông rất hoành tráng

Dự án... “đầu voi đuôi chuột”

Theo giấy chứng nhận đầu tư do UBND tỉnh Tây Ninh cấp cho nhà đầu tư Noble Base Biotech Corporation, người đại diện pháp luật là ông Yeh Kou- I (Đài Loan), Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH Taichi Biotech (gọi tắt là Công ty Biotech), Công ty được giao 685 ha đất để thực hiện dự án “Tạo giống, trồng các loại hoa và các loại thảo dược, trừ các loại thảo dược để sản xuất thuốc gây nghiện; ươm nuôi, trồng cỏ voi”. Tổng vốn đăng ký là 720 tỷ đồng (tương đương 45 triệu USD). Dự án này được hoạt động trong thời hạn 50 năm, kể từ tháng 11.2004. Theo dự án, Công ty sẽ trồng hoa lan chậu các loại trên diện tích 185 ha (mỗi năm sản xuất 1 triệu chậu), 500 ha còn lại, Công ty trồng cỏ voi trong thời hạn 1 năm (từ tháng 6.2008), năng suất 66 tấn/ha. Địa điểm được chọn thực hiện dự án là xã Long Khánh, huyện Bến Cầu. Công ty Biotech được ưu đãi nhiều khoản: Trong 15 năm kể từ khi dự án bắt đầu hoạt động, Công ty chỉ đóng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp bằng 10% thu nhập chịu thuế. Sau thời hạn trên, thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp bằng 28% thu nhập chịu thuế. Công ty được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 4 năm kể từ khi có thu nhập chịu thuế; 9 năm tiếp theo được giảm 50% số thuế phải nộp. Công ty còn được miễn thuế nhập khẩu đối với hàng hoá nhập khẩu…

Thế nhưng cho đến  nay, Công ty Biotech chỉ thực hiện được một phần “rất nhỏ” của dự án “khổng lồ” gần 700 ha đất. Đến cuối năm 2009, theo số liệu báo cáo của Sở KH&ĐT, Công ty chỉ trồng được khoảng… 0,5 ha hoa lan, khoảng 200 ha cỏ voi. Ngoài ra, Công ty cũng “trồng thêm” một số loại cây không có tên trong giấy chứng nhận đầu tư: 2 ha cao su (mới đây, chúng tôi được một số nhân công lao động cho Công ty cho biết Công ty đã chặt bỏ số cao su trên); 3,6 ha tràm và giáng hương. Trong năm 2009, Công ty đã thực hiện nghĩa vụ thuế tài nguyên… 202.162 đồng (!?); thuế nhà đất 3.283.200 đồng; một số loại thuế khác 4 triệu đồng; thuế thu nhập cá nhân hơn 47 triệu đồng; thuế xuất nhập khẩu gần 9 triệu đồng và thuế giá trị gia tăng hàng nhập khẩu gần 215 triệu đồng.

Phải chi... dân mình được thuê lại (!)

Mới đây, chúng tôi đến Công ty tìm gặp người có trách nhiệm để tìm hiểu thực tế nhưng bảo vệ Công ty cho biết “mấy sếp bận họp” và cũng không cho lời hẹn. Theo chân một người dân địa phương, chúng tôi đi quan sát một vòng quanh khuôn viên Công ty và thấy bên trong có rất nhiều diện tích đất bị bỏ hoang, cây cỏ um tùm. Ở một góc khuôn viên rộng mênh mông là những khoảnh cỏ voi đã già. Ở khoảng giữa khuôn viên rộng lớn này là một số công trình khá đồ sộ, có vẻ như khu văn phòng gồm mấy dãy nhà cao tầng. Một điều lạ là trong giấy chứng nhận đầu tư của Công ty Biotech không có khoản nào ghi “sản xuất, chế biến” nhưng từ bên trong Công ty luôn vẳng ra tiếng ì ầm của phương tiện cơ giới đang hoạt động, nghe như tiếng máy móc của một nhà máy, xí nghiệp chế biến lớn.

Cạnh hàng rào Công ty Biotech khoảng 100 m về hướng Tây có một dãy nhà lụp xụp hơn 20 căn bị bỏ hoang phế. Chúng tôi tò mò vào đây và tình cờ gặp bà T.T.T, ngụ xã Long Khánh, huyện Bến Cầu. Bà T cho biết bà là chủ nhân của dãy nhà hoang này. “Nghe chú hỏi tui càng thêm rầu, bao nhiêu vốn liếng đổ hết vào đây giờ trắng tay, nợ nần trả mãi chưa dứt”, bà T thở dài thườn thượt khi nghe chúng tôi hỏi thăm. Nguyên cách đây khoảng 5 năm, khi thấy nhà đầu tư triển khai thực hiện dự án rất “khí thế, hoành tráng”, và nghe nói sẽ có ít nhất hàng trăm người được tạo công ăn việc làm từ dự án này, bà T khấp khởi mừng thầm trong dạ. Do đây là khu vực nông thôn vắng vẻ, trong khi có nhiều lao động ở nơi khác về đây làm việc cho Công ty Biotech nên bà T gom góp, vay mượn được khoảng 60 triệu đồng, cùng với khoản vốn liếng có sẵn mở khu nhà trọ bình dân cho lao động nhập cư. Thế nhưng không đầy một năm sau, lần lượt hàng chục lao động lặng lẽ ra đi mà “quên” thanh toán tiền điện, tiền thuê nhà sau nhiều tháng “ở chùa”. “Không phải họ muốn quỵt mình đâu, do họ khổ quá mà thôi! Họ tưởng đâu đến đây sẽ có việc làm ổn định lâu dài, nhưng công việc bữa đực bữa cái, nhiều khi làm một ngày, nghỉ năm ba bữa. Làm kiểu đó kiếm ăn ngày hai bữa còn không đủ, nói gì đến chuyện dư dả để dành”, bà T nói.

Nhiều diện tích bị bỏ hoang trong Công ty Biotech

Trong năm 2009, tổng số lao động làm việc cho Công ty Biotech là 85 người (gồm nhân viên văn phòng, bảo vệ và lao động phổ thông trên đồng), trong đó có 10 người nước ngoài. Theo thông tin do Công ty Biotech cung cấp cho ngành chức năng, mặc dù chỉ trồng được 0,5 ha hoa lan trong tổng diện tích đăng ký 185 ha nhưng doanh thu bán hoa lan của Công ty trong năm 2009 đạt trên 4,1 tỷ đồng. Với doanh thu không nhỏ trên một suất diện tích “khiêm tốn” như thế, không hiểu sao Công ty không nhanh chóng mở mang diện tích đất trồng hoa lan như đã đăng ký?

Buổi trưa, chúng tôi ghé vào một quán nước gần Công ty Biotech. Khi biết chúng tôi là phóng viên, một số nông dân nghỉ trưa ở đây bàn tán: “Dân mình ở vùng này còn nhiều người nghèo lắm, có những người cả đời phải khổ vì không có đất sản xuất. Trong khi đó, Công ty có năm bảy trăm ha đất lại bỏ hoang hoặc chỉ trồng một ít cây “lạ đời” không hiểu để làm gì?! Phải chi Nhà nước cho người dân thuê lại phần diện tích đó để sản xuất, chúng tôi sẽ đóng góp nhiều hơn cho ngân sách, cho xã hội, hơn nữa lại có điều kiện để dân mình thoát nghèo…”.

BẢO TÂM

(còn tiếp)