Đồng chí Nguyễn Hồng Lĩnh – Uỷ viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Dân vận Trung ương tham luận tại Đại hội XIII

Kính thưa Đoàn Chủ tịch!

Kính thưa toàn thể Đại hội!

Trong suốt quá trình lãnh đạo, với quan điểm sự nghiệp cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, Đảng luôn xác định công tác dân vận là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược đối với toàn bộ sự nghiệp cách mạng, là điều kiện quan trọng bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng và tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với Nhân dân. Một trong những bài học quan trọng, góp phần làm nên những thành tựu to lớn xuyên suốt chiều dài lịch sử là bài học“Lấy dân làm gốc”, phát huy vai trò làm chủ, sức sáng tạo và nguồn lực của Nhân dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước. Đây là tư tưởng xuyên suốt góp phần cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, vượt qua mọi khó khăn và đạt được nhiều thắng lợi. Công tác dân vận của Đảng trong từng thời kỳ cách mạng có những nội dung, phương thức khác nhau, nhưng đều hướng đến mục tiêu quan trọng đó là tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với Nhân dân, củng cố vững chắc niềm tin của Nhân dân với Đảng; vận động, thu hút rộng rãi các tầng lớp Nhân dân, khơi dậy tinh thần yêu nước, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc cho quá trình phát triển đất nước.

Kính thưa Đại hội!

Những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, hệ thống chính trị đã nêu cao tinh thần trách nhiệm, quán triệt sâu sắc Nghị quyết số 25, ngày 03/6/2013 của Ban chấp hành Trung ương về “Tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới”, những nội dung liên quan đến công tác dân vận trong Nghị quyết Đại hội XII của Đảng. Trên cơ sở đó, công tác dân vận được tăng cường, tiếp tục đổi mới gắn với phát huy quyền làm chủ, quan tâm lợi ích chính đáng, hợp pháp của Nhân dân; xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ; gương mẫu của cán bộ, đảng viên; trách nhiệm của hệ thống chính trị góp phần khẳng định cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ” và phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”.

Dưới sự lãnh đạo của toàn Đảng, sự điều hành của Nhà nước, nhiệm kỳ qua nhiều chủ trương, chính sách phát triển kinh tế, xã hội, quốc phòng - an ninh, đối ngoại đã đạt kết quả tích cực, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân. Các cấp ủy, tổ chức đảng ngày càng coi trọng việc lắng nghe, nắm tình hình và giải quyết nguyện vọng chính đáng, quan tâm giải quyết những bức xúc trong Nhân dân, tăng cường công tác vận động, tuyên truyền tạo đồng thuận, động viên Nhân dân tham gia xây dựng hệ thống chính trị, phát triển đất nước; góp phần tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với Nhân dân.

Công tác dân vận của các cơ quan nhà nước, nhất là chính quyền các cấp được đẩy mạnh và thực hiện khá đồng bộ, góp phần chuyển biến tích cực nhận thức và nâng cao trách nhiệm phục vụ Nhân dân của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Quốc hội quan tâm thể chế hóa các quan điểm, chủ trương mới của Đảng liên quan đến cuộc sống của người dân, phát triển kinh tế - xã hội, quyền làm chủ của Nhân dân. Chính phủ và chính quyền các cấp tập trung phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, đẩy mạnh cải cách hành chính, nhất là việc xây dựng, vận hành hệ thống tiếp nhận, trả lời, phản ánh kiến nghị của Nhân dân và doanh nghiệp; tập trung cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh; môi trường đầu tư kinh doanh được cải thiện rõ nét.

Các cơ quan tư pháp tăng cường trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp thực hiện công tác dân vận; đề xuất sửa đổi, xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quyền con người, quyền công dân trong hoạt động tư pháp; tăng cường tiếp dân, giải quyết đơn thư khiếu nại của công dân; tiến hành điều tra, truy tố, xét xử một số vụ án tham nhũng nghiêm trọng dư luận xã hội quan tâm, được Nhân dân đồng tình. Công tác dân vận trong hoạt động hòa giải, đối thoại được chú trọng.

Lực lượng vũ trang chú trọng xây dựng mối quan hệ máu thịt với Nhân dân, khẳng định vai trò “Đội quân chiến đấu, đội quân công tác, đội quân lao động sản xuất”. Tiếp tục đổi mới công tác dân vận, tăng cường lòng tin của Nhân dân đối với Quân đội, với Đảng, chế độ. Tích cực tham gia xây dựng, củng cố hệ thống chính trị ở cơ sở vững mạnh, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, phòng, chống dịch bệnh, khắc phục hậu quả thiên tai, cứu hộ, cứu nạn… xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân. Lực lượng Công an nhân dân chú trọng đổi mới công tác dân vận theo hướng “gần dân, trọng dân, có trách nhiệm với dân”; đẩy mạnh cải cách hành chính, giảm phiền hà cho người dân; quan tâm công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, xử lý kịp thời thông tin tố giác tội phạm từ Nhân dân; đảm bảo an ninh, trật tự, an toàn xã hội, đảm bảo cuộc sống an toàn cho Nhân dân, góp phần xây dựng thế trận an ninh Nhân dân.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội phát huy tốt vai trò đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, hội viên và Nhân dân; thực hiện hoạt động giám sát, phản biện xã hội; làm tốt vai trò cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân; tuyên truyền, vận động, tạo đồng thuận xã hội, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần vào những thành tựu chung của đất nước.

Các phong trào thi đua yêu nước được đẩy mạnh gắn với việc học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; phong trào thi đua “Dân vận khéo” được mở rộng về phạm vi và đối tượng, trở thành hoạt động trọng tâm, thường xuyên của phong trào thi đua yêu nước ngành Dân vận, được cán bộ, đảng viên và Nhân dân hưởng ứng và thực hiện có hiệu quả.

Những kết quả trên đã khẳng định chủ trương, đường lối đúng đắn của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới, phù hợp với điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, củng cố niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, phát huy sức mạnh to lớn của Nhân dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Kính thưa Đoàn chủ tịch!

Kính thưa Đại hội!

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác dân vận còn có những hạn chế, bất cập: Một số nơi nhận thức và trách nhiệm về công tác dân vận của Đảng chưa thật sâu sắc; chưa nhận thức đầy đủ về vai trò quan trọng, sức mạnh to lớn của Nhân dân, khối đại đoàn kết toàn dân tộc và tư tưởng “Lấy dân làm gốc” trong quan điểm “Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng”; việc thể chế hóa, cụ thể hóa một số chủ trương, nghị quyết của Đảng liên quan đến công tác dân vận chưa kịp thời.Việc nắm, đánh giá, dự báo tình hình, nhất là tình hình Nhân dân trước những sự kiện, tình huống phát sinh ở những lĩnh vực, địa bàn phức tạp có lúc, có nơi chưa đáp ứng được yêu cầu.

Bên cạnh đó, một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức còn quan liêu, sách nhiễu, chưa nhận thức đầy đủ về công tác dân vận, mối quan hệ giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân; thiếu trách nhiệm, thậm chí làm tổn hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của Nhân dân. Một số nơi công tác tiếp công dân, đối thoại giữa người đứng đầu chính quyền với Nhân dân chưa được quan tâm đúng mức, chưa bảo đảm quyền làm chủ của Nhân dân.

Những hạn chế trên đây, đã ảnh hưởng đến công tác dân vận, làm giảm hiệu lực quản lý của bộ máy nhà nước, ảnh hưởng đến niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước; một số hạn chế kéo dài tạo nên những hệ lụy không tốt, phải mất thời gian, công sức để xử lý.

Kính thưa Đại hội!

Trong bối cảnh dự báo tình hình thế giới và trong nước những năm tới có cả thuận lợi, thời cơ và khó khăn thách thức đan xen như trong Dự thảo các văn kiện đã nêu. Sau 35 năm đổi mới, thế và lực của đất nước đã lớn mạnh hơn nhiều cả về quy mô, sức cạnh tranh của nền kinh tế; kinh tế vĩ mô ổn định, các lĩnh vực văn hóa, xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh, đối ngoại đạt được nhiều thành tựu quan trọng; đời sống của Nhân dân không ngừng được cải thiện và nâng cao. Bên cạnh đó, chúng ta cũng thẳng thắn nhìn nhận nền kinh tế phát triển chưa bền vững; phân hóa giàu - nghèo trong dân và giữa các vùng miền gia tăng, năng lực cạnh tranh hạn chế, năng suất lao động thấp; xu hướng già hóa dân số; biến đổi khí hậu đặt ra nhiều thách thức mới đối với sự phát triển của đất nước.

Bốn nguy cơ mà Đảng đã chỉ ra còn tồn tại, có mặt còn gay gắt hơn. Nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình vẫn là thách thức. Các thế lực thù địch tiếp tục tăng cường chống phá Đảng, Nhà nước và chế độ. Bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định và thích ứng với biến đổi khí hậu là những thách thức rất lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến nước ta trong thời gian tới.

Kính thưa Đại hội!

Trước đòi hỏi của thực tiễn và mục tiêu phát triển bền vững của Đảng, đát nước, công tác vận động nhân dân càng phải chú trọng và đổi mới mạnh mẽ, xây dựng lòng dân hướng về Đảng, tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với Nhân dân; tập hợp, vận động Nhân dân thực hiện tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; phát huy sức mạnh to lớn của Nhân dân, tạo nên sự đồng lòng trong các phong trào cách mạng rộng lớn xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, các cấp uỷ, tổ chức đảng quan tâm một số nhiệm vụ, giải pháp sau:

Một là, tiếp tục đổi mới công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đường lối, chủ trương công tác dân vận của Đảng

Đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo của Đảng theo hướng nâng cao năng lực dự báo, tầm nhìn chiến lược trong hoạch định đường lối, chủ trương của Đảng liên quan đến công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân phù hợp với tình hình mới; bảo đảm các chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước liên quan đến cuộc sống người dân phải sát thực tiễn, khả thi và bố trí đủ nguồn lực để thực hiện hiệu quả. Phát huy hiệu quả cơ chế phối hợp liên ngành thông qua Hội đồng công tác quần chúng Trung ương, Ban Chỉ đạo Trung ương thực hiện Quy chế dân chủ cơ sở, các hoạt động giao ban, hội nghị chuyên đề ... để bao quát toàn diện các lĩnh vực, phát huy đầy đủ vai trò, trách nhiệm đồng bộ cả hệ thống chính trị đối với công tác dân vận.

Các cấp ủy, tổ chức đảng chú trọng việc tổ chức triển khai quán triệt sâu sắc các văn bản về công tác dân vận, tạo nhận thức thống nhất, đồng bộ. Xây dựng các chương trình, kế hoạch cụ thể có trọng tâm, trọng điểm, ngắn gọn, rõ ràng, dễ hiểu, dễ nhớ, tạo thuận lợi cho người dân hiểu, đồng thuận, chấp hành trong quá trình triển khai.

Đồng chí Nguyễn Thị Kim Ngân – Uỷ viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội với các nữ đại biểu dự Đại hội XIII của Đảng

Tiếp tục thực hiện chủ trương kiện toàn, sắp xếp tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; thực sự là công bộc của dân, tận tụy phục vụ Nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp, làm cho cả hệ thống chính trị đặc biệt là chính quyền các cấp thực sự vì Nhân dân phục vụ; chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên trách làm công tác dân vận, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội; nêu cao trách nhiệm gương mẫu của cán bộ, đảng viên trong mối quan hệ với Nhân dân; nâng cao chất lượng chỉ đạo của cấp ủy các cấp về công tác dân vận.

Hai là, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân

Đổi mới công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân sát với thực tiễn, có tính thuyết phục cao, tạo sự đồng thuận trong Nhân dân để thực hiện có hiệu quả, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đa dạng hóa hình thức tuyên truyền, vận động tương tác với người dân; ứng dụng công nghệ thông tin phù hợp với điều kiện phát triển, trình độ dân trí và môi trường sống của các tầng lớp Nhân dân một cách phù hợp.

Thường xuyên sâu sát, gần gũi nắm bắt tình hình, những vấn đề bức xúc trong Nhân dân để có nội dung, hình thức tuyên truyền phù hợp, kịp thời, nhất là những vấn đề nhạy cảm, phức tạp. Qua đó, chủ động dự báo, đánh giá xu hướng của dư luận xã hội; vận động Nhân dân nhận thức đúng, phối hợp để phản bác các thông tin không đúng, luận điệu xuyên tạc, chia rẽ, gây mất đoàn kết, ảnh hưởng đến quan hệ giữa Đảng với Nhân dân.

Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền bằng hình thức phù hợp cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đồng bào theo tôn giáo.Tiếp tục đổi mới công tác dân vận ở vùng khó khăn, chăm lo phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa, giữ vững quốc phòng, an ninh, chính trị, trật tự, an toàn xã hội. Phát huy vai trò người có uy tín trong tuyên truyền, giải thích, vận động đồng bào trên địa bàn. Nâng cao hiệu quả vận động Nhân dân bằng chính sách hợp lòng dân, đảm bảo hài hòa lợi ích Nhà nước, doanh nghiệp, người dân, bảo vệ lợi ích chính đáng của người dân; bằng sự gương mẫu chuẩn mực của đội ngũ cán bộ, đảng viên, người đứng đầu và bằng những hành động cụ thể, những hình ảnh đẹp của cả hệ thống chính trị chúng ta chăm lo cho dân.

Ba là, nâng cao hiệu quả công tác dân vận của cơ quan nhà nước các cấp, trọng tâm là: Hoàn thiện cơ chế và nâng cao vai trò tham gia của Nhân dân trong quá trình quyết định chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là những chính sách, pháp luật có liên quan trực tiếp đến cuộc sống của Nhân dân, có chính sách sát hợp với đặc điểm vùng miền, đặc thù của đời sống văn hóa người dân mỗi tỉnh nhằm tạo động lực, phát huy lợi thế so sánh và không tạo tâm lý ỷ lại trông chờ vào sự chăm lo, hỗ trợ của Chính phủ, quan tâm đến các đối tượng yếu thế trong xã hội. Tiếp tục hoàn thiện, cụ thể hoá cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ” và phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”. Nâng cao chất lượng hoạt động tiếp xúc cử tri, hoạt động tiếp công dân, đối thoại, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của Nhân dân, nhất là người đứng đầu, cán bộ lãnh đạo, thường xuyên tiếp xúc với Nhân dân. Kiên quyết phê phán, đấu tranh mạnh mẽ với biểu hiện thờ ơ, vô cảm, quan liêu, cửa quyền, nhũng nhiễu. Các cấp chính quyền phải xây dựng đội ngũ cán bộ phụng sự xã hội, phục vụ Nhân dân, lấy mục tiêu an dân trong các vấn đề chỉ đạo.

Thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở, người đứng đầu các xã, phường, đơn vị, doanh nghiệp phải tôn trọng và nâng cao vai trò của người dân, người lao động trong việc tiếp cận thông tin, góp ý, hiến kế và quyết định những vấn đề được pháp luật quy định, lắng nghe tâm tư, kịp thời giải quyết nguyện vọng chính đáng, hợp pháp của Nhân dân; có giải pháp ngăn ngừa từ xa việc bùng phát các điểm nóng trong Nhân dân, không để phát sinh mâu thuẫn lợi ích trong quá trình phát triển. Xử lý dứt điểm, kịp thời các vấn đề bức xúc liên quan trực tiếp đến đời sống Nhân dân, các vụ việc phức tạp, khiếu kiện đông người, vượt cấp, kéo dài. Nghiên cứu, xây dựng Luật Thực hành dân chủ ở cơ sở.

Nâng cao trách nhiệm và hiệu quả phối hợp trong việc thực hiện Quy chế công tác dân vận trong hệ thống chính trị; phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, bảo đảm quyền con người, quyền công dân theo quy định của Hiến pháp.

Bốn là, tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và hội quần chúng theo hướng sát cơ sở, thực chất, hiệu quả hơn. Quan tâm lựa chọn, đào tạo, bồi dưỡng và có cơ chế, chính sách chăm lo, động viên đội ngũ cán bộ làm công tác dân vận, Mặt trận và các tổ chức thành viên; kiên quyết không bố trí cán bộ vi phạm kỷ luật, thiếu gương mẫu, đạo đức kém làm công tác dân vận.

Nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát, phản biện xã hội và góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, phối hợp với chính quyền các cấp và các cơ quan quản lý nhà nước ngày càng thực hiện tốt hơn tính minh bạch và thông tin cho Nhân dân và xã hội các vấn đề nguồn lực, sử dụng nguồn lực và kiểm soát tính hiệu quả của sử dụng các nguồn lực xã hội.

Tăng cường công tác phối hợp giữa Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội với các cơ quan nhà nước trong lắng nghe, tiếp thu, giải trình ý kiến của Nhân dân; kiểm tra, giám sát, sơ kết, tổng kết các chủ trương, đường lối của Đảng liên quan đến đời sống Nhân dân, giải quyết kịp thời, hiệu quả những điểm nóng, phức tạp trong cộng đồng dân cư.

Năm là, đẩy mạnh phong trào thi đua “Dân vận khéo” trong toàn hệ thống chính trị, động viên các tầng lớp Nhân dân tham gia tích cực các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, giảm nghèo bền vững, giữ vững quốc phòng, an ninh; phát huy mọi tiềm năng, trí tuệ trong Nhân dân đóng góp cho xã hội, cho đất nước; biểu dương, nhân rộng các điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua yêu nước, trong hoạt động vận động Nhân dân, thực hiện công vụ, cải cách hành chính, trong quan hệ với Nhân dân nhằm cổ vũ tinh thần phục vụ Nhân dân, góp phần xây dựng Nhà nước của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân; tích cực tuyên truyền, biểu dương, nhân rộng các mô hình, điển hình về công tác dân vận.

Xây dựng, hoàn thiện cơ chế phối hợp, thống nhất hành động trong công tác dân vận, trong phong trào thi đua yêu nước của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức nhân dân, đổi mới cách thức, nâng cao hiệu quả tổ chức thực hiện các phong trào thi đua yêu nước.

Kính thưa Đoàn chủ tịch!

Kính thưa Đại hội!

Dân vận và công tác dân vận là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược đối với toàn bộ sự nghiệp cách mạng của nước ta. Thấm nhuần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Dân vận khéo thì việc gì cũng thành công”, phát huy truyền thống vẻ vang 90 năm của Đảng, cùng sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, với bản lĩnh, quyết tâm và nỗ lực chung, chúng ta tin tưởng rằng công tác dân vận sẽ tiếp tục có những đóng góp quan trọng vào sự nghiệp cách mạng của Đảng, củng cố, tăng cường niềm tin của nhân dân đối với Đảng, góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới, hướng tới mục tiêu đưa Việt Nam trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao vào dịp kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng (2030) và trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào dịp kỷ niệm 100 năm thành lập Nước (2045).

Xin trân trọng cảm ơn.

Đức An

(từ Hà Nội)