Trong một báo cáo vừa công bố hôm 13.9, Tổ chức Ân xá Quốc tế cáo buộc lực lượng nổi dậy tại Libya vi phạm nhân quyền và tội ác chiến tranh khi tra tấn và sát hại binh lính trung thành với Tổng thống bị lật đổ Muammar Gaddafi.

Hãng tin AP cho biết, bản báo cáo dài hơn 100 trang này là kết quả của 3 tháng điều tra tiến hành tại Libya. Dù chỉ trích quân nổi dậy, nhưng báo cáo cho rằng quân đội của ông Gaddafi phạm tội ác chiến tranh nhiều hơn, thậm chí có thể bị cáo buộc phạm tội ác chống nhân loại.

Hơn 10.000 người tham gia mít tinh mừng chiến thắng của NTC ở Quảng trường Xanh, thủ đô Tripoli hôm 12.9. Ảnh: AP

Theo báo cáo của AI, những tay súng nổi dậy Libya đã bắn giết một cách vô tội vạ binh lính và quan chức an ninh thuộc chính quyền Tổng thống Gaddafi trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 7 vừa qua. Ngay sau khi kiểm soát khu vực miền Đông, quân nổi dậy đã “bắn, treo cổ và hành quyết” binh lính và những người tình nghi là lính đánh thuê cho ông Gaddafi bị bắt làm tù binh mà không thông qua xét xử.   

Biện hộ cho những hành động trên, Bộ trưởng Tư pháp trong chính quyền lâm thời tại Libya (NTC), ông Mohammed al-Alagi cho rằng, việc AI cho rằng quân nổi dậy phạm tội ác chiến tranh là sai lầm, “vì họ không phải là quân đội, họ chỉ là những người dân bình thường”.

Báo cáo của AI cũng liệt kê những tội ác mà lực lượng ủng hộ ông Gaddafi phạm phải, trong đó có việc giết và làm bị thương người biểu tình không vũ trang, sử dụng bom chùm bất hợp pháp, dùng pháo binh, súng cối tấn công khu dân cư…

Trước đó, trong bài diễn văn trước khoảng 10.000 người ở Quảng trường Xanh, đã được đổi tên thành Quảng trường Tử vì đạo ở thủ đô Tripoli hôm 12.9, Chủ tịch NTC Mustafa Abdul Jalil kêu gọi những người ủng hộ không nên có hành động báo thù đối với những người đã từng phục vụ trong chính quyền của ông Gaddafi. Bên cạnh đó, chính quyền mới tại Libya sẽ không chấp nhận bất kỳ tư tưởng cực đoan nào. Tuy nhiên, ông Abdul Jalil cũng cảnh báo sẽ chống lại chủ nghĩa thế tục và khẳng định tương lại Libya là một quốc gia Hồi giáo ôn hoà – nơi mà luật Hồi giáo Sharia là nguồn cơ bản của luật pháp.

Hiện quân nổi dậy vẫn ráo riết truy tìm tung tích của ông Gaddafi. Cũng trong hôm 12.9, một kênh truyền hình của Syria cho biết, vị Tổng thống bị lật đổ đã chuyển đến đài một đoạn băng ghi âm, nhưng họ chưa thể phát sóng vì lý do nhạy cảm. Trong đoạn băng này, ông Gaddafi khẳng định những người trung thành cuối cùng của ông sẽ tiếp tục chiến đấu cho đến khi chiến thắng.

Đ. Hoàng Thái

(Theo AP/Reuters)