(ảnh minh hoạ)

Trong một vụ tranh chấp QSDĐ, toà phúc thẩm huỷ án sơ thẩm, vì chính quyền đang giải quyết, không được xen vào. Nhưng chính quyền lại cho rằng mình cấp giấy CNQSDĐ đúng, muốn gì ra toà giải quyết. Đương sự chẳng biết phải làm gì khi cả hai cấp có thẩm quyền giải quyết đều từ chối.

Không cấp nào giải quyết

Bà Tô Thị Gồm, ngụ ấp Long Hoà 2, xã Long Chữ, huyện Bến Cầu gửi đơn đến Báo Tây Ninh trình bày: Bà Gồm có phần đất 12.440m2 toạ lạc tại ấp Long Thịnh, xã Long Khánh, huyện Bến Cầu, được UBND huyện Bến Cầu cấp giấy CNQSDĐ. Sau đó, ông Nguyễn Văn Tâm và ông Nguyễn Văn Nguyên có đơn khiếu nại UBND huyện cấp giấy CNQSDĐ cho bà Gồm là không đúng quy định. UBND huyện Bến Cầu khẳng định việc cấp giấy CNQSDĐ cho bà Gồm là đúng. Tuy nhiên, ông Tâm không giao đất cho bà. Vì vậy, bà Gồm khởi kiện vụ việc tại TAND huyện Bến Cầu. Ngày 15.4.2010, TAND huyện Bến Cầu tuyên buộc ông Tâm phải giao trả đất cho bà Gồm. Ông Tâm kháng cáo, TAND tỉnh huỷ án, cho rằng vụ việc không thuộc thẩm quyền của toà án, mà thuộc thẩm quyền của UBND huyện.  Tuy nhiên, ngày 20.10.2010, bà Gồm gửi đơn đến UBND huyện nhưng đến nay không được giải quyết. Bà Gồm thắc mắc: Chẳng lẽ vụ việc của bà không có cơ quan nào giải quyết?

Người này cầm thế, người kia đi chuộc

Tìm hiểu vụ việc chúng tôi được biết, bà Gồm có phần đất 12.440m2 nêu trên là do cha mẹ bà là ông Tô Văn Hên và bà Nguyễn Thị Vẹn để lại. Năm 1994, bà Gồm cầm thế phần đất này cho ông Võ Văn Sanh, lấy 4 chỉ vàng, trong thời hạn 9 năm (1994-2003). Sau khi hết thời hạn trên, do đi làm ăn xa, bà Gồm chưa chuộc lại đất. Năm 2006, bà Gồm về chuộc lại đất thì được biết ông Tâm đã đưa cho ông Sanh 3 chỉ vàng để chuộc lại phần đất nêu trên. Còn ông Tâm cho rằng, phần đất nêu trên do cha ông là ông Nguyễn Văn Nguyên cho từ năm 1996. Trong khi đó, ông Sanh cho biết, khi thế đất, ông không biết bà Gồm, lúc đó do ông Nguyên dẫn bà Gồm đến. Khi ông Tâm đến chuộc đất, ông Sanh nghĩ ông Tâm và bà Gồm là bà con nên mới nhận 3 chỉ vàng và giao lại đất cho ông Tâm. Khi biết chuyện ông Sanh nhận của ông Tâm 3 chỉ vàng, bà Gồm đưa cho ông Sanh 3 chỉ vàng để trả lại ông Tâm nhưng ông Tâm không nhận. Vì vậy, bà Gồm đưa vụ việc nhờ toà án giải quyết.

Đình chỉ vụ án, vì chính quyền đang giải quyết

Sau khi toà sơ thẩm xét xử buộc ông Tâm trả đất lại bà Gồm, ông Tâm kháng cáo lên toà tỉnh. Ngày 6.9.2010, xử phúc thẩm, TAND tỉnh nhận định: “Mặc dù bà Gồm đã được cấp giấy CNQSDĐ, trước khi toà án cấp sơ thẩm thụ lý vụ án, ông Tâm và cha ruột của ông Tâm là ông Nguyên đã khiếu kiện cho rằng việc cấp giấy CNQSDĐ của UBND huyện là không đúng. Đến nay, UBND huyện Bến Cầu vẫn chưa giải quyết việc khiếu kiện của ông Tâm và ông Nguyên. Vì vậy, việc tranh chấp không thuộc thẩm quyền của toà án mà thuộc thẩm quyền của UBND. Việc cấp sơ thẩm không thu thập các chứng cứ để xác định vụ việc tranh chấp đang được UBND huyện giải quyết mà vẫn thụ lý và giải quyết là không đúng thẩm quyền”. Vì vậy, toà phúc thẩm đã huỷ án sơ thẩm và đình chỉ giải quyết vụ án.

Chính quyền cấp giấy đúng, nhưng...

Trong khi đó, cùng ngày 6.9.2010, UBND huyện lại có công văn gửi toà án xác định việc UBND huyện cấp giấy CNQSDĐ cho bà Gồm là đúng trình tự pháp luật quy định. Công văn cho biết, bà Gồm xin cấp giấy CNQSDĐ từ năm 1993. Năm 1998, bà Gồm được hội đồng xét duyệt cấp giấy CNQSDĐ của xã Long Khánh xét duyệt đề nghị cấp giấy. Trên cơ sở đề nghị của Phòng Địa chính huyện (nay là Phòng TN&MT huyện), UBND huyện Bến Cầu cấp giấy CNQSDĐ cho bà Gồm. Cùng ngày, UBND huyện cũng có công văn báo cáo gửi UBND tỉnh cho biết kết quả giải quyết khiếu nại của ông Tâm, ông Nguyên. Tuy nhiên, công văn này chỉ cho biết, nguồn gốc và quá trình sử dụng đất, kết quả xác minh và giải quyết tranh chấp đất ở cấp xã vào năm 2008 (?). Trong văn bản này, UBND huyện không nêu rõ ông Tâm, ông Nguyên khiếu nại vấn đề gì, vào ngày nào, quá trình giải quyết khiếu nại của UBND huyện ra sao mà chỉ nêu quá trình sử dụng đất, rồi khẳng định UBND huyện cấp giấy CNQSDĐ cho bà Gồm là đúng pháp luật.

Trong khi đó, cũng trong ngày 6.9.2010, UBND huyện Bến Cầu có công văn trả lời khiếu nại ông Tâm, ông Nguyên. Nội dung công văn này cũng lập lại việc cấp giấy CNQSDĐ cho bà Gồm là đúng pháp luật.

Đơn khiếu nại lần thứ 5 của bà Gồm nhưng không cơ quan nào giải quyết

Vì sao UBND huyện Bến Cầu không giải quyết?

Trong khi đó, ngày 16.5.2011, phúc đáp đơn khiếu nại của bà Gồm do Báo Tây Ninh chuyển đến, UBND huyện Bến Cầu lại cho rằng, “Đơn khiếu nại của bà Tô Thị Gồm không thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND huyện Bến Cầu. Lý do: Diện tích tranh chấp đất đã được UBND huyện cấp giấy CNQSDĐ cho bà Tô Thị Gồm ngày 27.5.1998, theo quy định tại Khoản 1, Điều 136 Luật Đất đai năm 2003 việc tranh chấp này thuộc thẩm quyền giải quyết của toà án”. Đối với đơn khiếu nại của ông Tâm, ông Nguyên, UBND huyện Bến Cầu cho rằng, huyện không thụ lý giải quyết vì đơn của ông Tâm, ông Nguyên không thực hiện đúng quy định của Luật Khiếu nại, tố cáo (không có chữ ký, đơn do hai người đứng tên) và đã được toà án thụ lý giải quyết). Đối với khiếu nại của bà Gồm, UBND huyện Bến Cầu cho biết, “Bà Gồm cho rằng UBND huyện đùn đẩy trách nhiệm trong việc giải quyết đơn khiếu nại của bà là không đúng”. UBND huyện Bến Cầu “thực hiện đúng thẩm quyền và các quy định của pháp luật. Đồng thời báo cáo kịp thời theo chỉ đạo của UBND tỉnh, cung cấp đầy đủ, kịp thời những thông tin cần thiết theo yêu cầu của toà án và trả lời cho ông Tâm, ông Nguyên biết”.

Ai giải quyết?

Như vậy, cả UBND Bến Cầu và TAND tỉnh đều cho rằng vụ việc của bà Gồm không thuộc trách nhiệm mình giải quyết. Tuy nhiên, xem toàn bộ diễn biến vụ việc, chúng tôi nhận thấy rằng, đáng lý ra khi ông Tâm và ông Nguyên có đơn khiếu nại, UBND huyện Bến Cầu phải nói rõ ngay từ đầu là không thụ lý giải quyết vì những nguyên nhân nêu trên để toà án có hướng giải quyết. Trong khi xác định ông Tâm, ông Nguyên khiếu nại không đúng quy định thì UBND huyện lại ban hành công văn trả lời khiếu nại.

 Tóm lại, đến thời điểm này, khi mà ông Tâm, ông Nguyên không khiếu nại (hoặc khiếu nại không đúng quy định), toà án đã đình chỉ vụ án, theo chúng tôi, UBND huyện phải có trách nhiệm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bà Gồm (đã được chính UBND huyện công nhận), tức là phải xử lý hành vi chiếm đất của ông Tâm, ông Nguyên và cưỡng chế giao đất cho bà Gồm.

ĐỨC TIẾN