Hôm 1.4, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Qin Gang cho biết, chính quyền Bắc Kinh đã đồng ý thảo luận với phương Tây các biện pháp cấm vận mới đối với Iran và Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào sẽ đến Washington để tham dự Hội nghị thượng đỉnh đa phương về an ninh hạt nhân trong tháng 4 này.

Hai động thái này cho thấy sự hoà hoãn trong mối quan hệ giữa Bắc Kinh và Washington sau nhiều tháng căng thẳng quanh tỷ giá đồng Nhân dân tệ, kiểm duyệt Internet, vấn đề Tây Tạng và việc Mỹ bán vũ khí cho đảo Đài Loan. Việc Trung Quốc đồng ý thảo luận về cấm vận Iran được xem là một thay đổi bất ngờ vì trước nay nước này luôn từ chối gây áp lực với Iran – một đối tác quan trọng của Trung Quốc. Mặt khác, đây cũng là lần đầu tiên Trung Quốc nói rõ việc ông Hồ sẽ tham dự Hội nghị thượng đỉnh tại Washington trong hai ngày 12 và 13.4 – trước thời điểm Bộ Ngân khố Mỹ dự kiến công bố báo cáo chỉ trích chính quyền Bắc Kinh cố tình duy trì tỷ giá đồng Nhân dân tệ để các nhà xuất khẩu Trung Quốc chiếm nhiều lợi thế khi cạnh tranh.

Tổng thống Mỹ Barack Obama (trái) rất cần tiếng nói của Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào trong vấn đề Iran. Ảnh: AP

Tuy nhiên, điều mà Mỹ quan tâm nhất chính là việc Trung Quốc đồng ý tham gia thảo luận việc gia tăng các biện pháp cấm vận mới đối với Iran, khi 3 nghị quyết trước của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc vẫn không đủ gây sức ép buộc Iran từ bỏ chương trình hạt nhân. “Đây là một tiến triển, nhưng chưa phải là một bước đột phá” – đại sứ Mỹ tại LHQ Susan Rice nói với hãng tin CNN. Trong khi đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Qin Gang nhấn mạnh, Bắc Kinh hy vọng sẽ đạt được một thoả thuận ngoại giao về vấn đề hạt nhân của Iran.

Theo các nhà phân tích, có khả năng Trung Quốc sẽ đồng ý một nghị quyết cấm vận mới, nặng hơn 3 nghị quyết trước, nhưng không quá nặng đến mức ảnh hưởng đến những hợp đồng cung cấp dầu mỏ khổng lồ mà Iran đã ký kết với Trung Quốc cũng như những dự án lớn mà Trung Quốc đang chuẩn bị đổ tiền đầu tư tại Iran. Nói như những lời phát biểu gần đây của các quan chức Iran, đại ý là: 3 nghị quyết trước hoàn toàn vô dụng đối với Iran, thêm 1 nghị quyết nữa cũng không nghĩa lý gì.

Đặng Hoàng Thái

(tổng hợp từ Reuters/AP)