Trong suốt quãng thời gian nghỉ hưu cho đến khi tuổi cao, sức yếu, Trung tướng Nguyễn Thới Bưng vẫn luôn nhiệt tình tích cực tham gia các hoạt động giáo dục truyền thống cách mạng. Trải qua 2 cuộc kháng chiến, là nhân chứng của phong trào cách mạng miền Nam, ông cũng đã tham gia biên tập các bộ sử lớn của miền Nam. Nay ông đã đi xa, thế hệ hôm nay sẽ mãi ghi nhớ hình ảnh người chiến sĩ cộng sản kiên cường, một vị tướng xuất thân từ lời thề quyết chiến tới cùng- “Lời thề rừng Rong”.

Ở một góc trời Tây Nam Tổ quốc, có một miền đất và người trung dũng kiên cường chiến đấu suốt 30 năm trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, đó là quê hương Tây Ninh. Quê hương của dòng sông Vàm Cỏ Đông, nơi sinh ra những người con bình thường nhưng trở thành kiệt xuất bởi lòng yêu nước nồng nàn.

Ngày nay, chiến khu Rừng Rong, nơi những người thanh niên yêu nước làng An Tịnh cùng cất lời thề độc lập hay là chết vẫn còn đây. Ra đi khi tuổi còn xanh, 27 thanh niên trong Hội thề Rừng Rong - An Tịnh đều cùng theo suốt cuộc trường chinh giữ nước. Có người đã lập nhiều chiến công, được Đảng và Nhà nước giao nhiều trọng trách, như Nguyễn Thới Bưng (Út Thới), Nguyễn Thanh Tùng, Bùi Thanh Vân…

Mười năm trên chiến trường Hóc Môn và tham gia Ban Tham mưu tỉnh Gia Định Ninh, Nguyễn Thới Bưng bước đầu đã thể hiện được tài thao lược của người chỉ huy quân sự. Thế là từ đây, ông cùng các chiến sĩ rừng Rong đã khẳng định con đường đi theo Đảng để chiến đấu, giành độc lập tự do cho dân tộc.

Cuối năm 1966, Nguyễn Thới Bưng được điều về làm Tham mưu trưởng Sư đoàn 9, rồi lên Tư lệnh phó. Năm 1969, ông ở vào cương vị Tư lệnh Sư đoàn 9. Cùng với trang sử vinh quang, Sư đoàn 9 còn có những trang sử thật bi tráng, mà trong đó, ý chí và tượng đài xương máu đã dựng nên tượng đài bất tử Mậu Thân.

Ngày 8.4.1975, Nguyễn Thới Bưng được giao nhiệm vụ Trưởng phòng Tác chiến… Ngay sau chiến thắng là nhiệm vụ nặng nề, bảo vệ thành quả cách mạng và xây dựng đất nước. Trong những tháng ngày ấy, Nguyễn Thới Bưng được tham gia quân quản Sài Gòn - Gia Định, sau đó là Phó Tư lệnh Quân khu 7, rồi Phó Tư lệnh Quân khu 9. Thời gian sống trong hoà bình thật ngắn ngủi. Mới được 2 năm, ông lại tham gia bảo vệ biên giới Tây Nam và cùng lãnh đạo quân tình nguyện Việt Nam chiến đấu giúp nhân dân Campuchia thoát nạn diệt chủng. Thêm 10 năm gian khó trong bom đạn, từ Tư lệnh tiền phương đến Tư lệnh Mặt trận Quân khu 9, Tư lệnh chiến dịch, ông đã đem hết trí tuệ, sức lực của mình để hoàn thành nhiệm vụ. Cứ mỗi giai đoạn lịch sử, ông được giao 1 nhiệm vụ, vai trò khác nhau…

Thế là chàng trai làng An Tịnh Nguyễn Thới Bưng đã thực hiện trọn vẹn lời thề năm xưa. Lòng yêu nước có thể biến lời thề bình thường trở thành vĩ đại. Đất nước Việt Nam đã trải qua những cuộc chiến tranh dài để bảo vệ Tổ quốc, có biết bao người con ưu tú đã giữ vẹn lời thề, sẵn sàng hy sinh trong cuộc chiến ác liệt ấy. Vị tướng từ lời thề Rừng Rong là một trong những người con ưu tú của dân tộc Việt Nam.

Minh Khuê