Trung tâm sản xuất giống Trảng Bàng (gọi tắt là Trung tâm) là đơn vị sự nghiệp nghiên cứu khoa học có thu trực thuộc Viện nghiên cứu dầu và cây có dầu (thuộc Bộ Công thương). Trung tâm được thành lập từ đầu tháng 11.2001, diện tích đất được giao sử dụng là 100 ha, nằm dọc theo kênh Đông (xã Đôn Thuận, Trảng Bàng). Qua 10 năm thành lập, Trung tâm đã đạt được một số kết quả đáng kể.

Ông Nguyễn Đăng Phú (bìa phải) Giám đốc Trung tâm giới thiệu giống dừa dứa

Sản xuất nhiều giống dừa có giá trị kinh tế cao

Ông Nguyễn Đăng Phú, Giám đốc Trung tâm cho biết: Trung tâm đã lưu giữ và dành phần lớn diện tích đất để lập các vườn dừa gốc gồm nhiều giống dừa quý hiếm có giá trị kinh tế cao được đưa về từ các nơi trong và ngoài nước. Trung tâm đã phối hợp với Viện Di truyền học Nông nghiệp (Hà Nội) khảo nghiệm và trồng giống dừa dứa và dừa sáp. Hiện Trung tâm có  20 ha dừa dứa đang cho trái. Trong năm 2010, Trung tâm đã bán được hơn 4.000 cây dừa dứa giống và dự kiến năm 2011 bán khoảng 10.000 cây (giá bán 40.000 đồng/cây con cao khoảng 3-4 tấc). Giống dừa dứa đang trồng tại Trung tâm được nhập khẩu trực tiếp từ Thái Lan. Nước dừa ngọt, thơm mùi lá dứa. Qua trồng trình diễn tại Trung tâm cho thấy, cây dừa dứa thích hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng ở địa phương.

Về giá trị kinh tế, sau 4 năm trồng, cây dừa dứa bắt đầu cho trái. Từ năm thứ 5 trở đi, bình quân mỗi cây dừa cho 80 trái/năm. Mỗi ha đất trồng được 160 cây dừa. Như vậy bình quân mỗi ha dừa dứa mỗi năm cho được 12.800 trái. Tính theo giá dừa nước hiện nay là 10.000 đồng/trái, thì mỗi năm bình quân mỗi ha dừa dứa thu hoạch được 128 triệu đồng. Thời gian cho thu hoạch của dừa dứa khoảng 15 năm. Ngoài ra, khi vườn dừa còn nhỏ người trồng dừa còn tận dụng đất trống giữa các hàng dừa trỉa đậu, hoặc trồng các loại cây trồng ngắn ngày khác. Như vậy hiệu quả kinh tế trên một ha đất trồng dừa được nâng lên rất nhiều.

Cùng với sản xuất dừa dứa giống, Trung tâm còn trồng 4 ha dừa sáp và cũng đang cho trái. Dừa sáp là loại dừa nước sệt, cơm dừa mềm dẻo như sáp. Loại dừa này trồng chủ yếu lấy cơm dừa. Giá bán một trái dừa sáp khô từ 150.000 đồng đến 200.000 đồng; dừa sáp giống giá 300.000 đồng/cây (cao khoảng 3-4 tấc).  Ông Phú cho biết thêm, giống dừa sáp ở ngoài tự nhiên chỉ đạt 25% trái sáp trong mỗi quày dừa (số còn lại không phải trái sáp mà trái thường). Bằng phương pháp nuôi cấy phôi, Trung tâm đã nâng tỷ lệ trái sáp lên từ 70% đến 75% trong mỗi quày dừa. Mỗi cây dừa sáp cho khoảng 40 trái/năm, trong đó có khoảng 30 trái sáp. Vườn dừa sáp nuôi cấy phôi tại Trung tâm là vườn duy nhất trong cả nước, mở ra cơ hội cung cấp giống dừa sáp cho các nhà vườn tại địa phương. Hướng tới Trung tâm sẽ đăng ký với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để công nhận vườn dừa dứa và vườn dừa sáp là vườn giống đầu dòng.

Trỉa đậu phộng bằng máy tại Trung tâm sản xuất giống Trảng Bàng

Ngoài sản xuất giống dừa dứa, dừa sáp, Trung tâm còn sản xuất các giống dừa lai như: dừa sáp thơm (lai tạo giữa giống dừa dứa và sáp), dừa lùn vàng Mã Lai, dừa lùn đỏ Mã Lai; dừa cao Hijo, dừa cao San Ramon và các giống dừa lai phục vụ ép dầu.

Nhân nhiều giống đậu phộng, cây tinh dầu

Ngoài việc sản xuất các loại giống dừa có hiệu quả kinh tế cao, Trung tâm còn phối hợp tốt với Viện nghiên cứu dầu và cây có dầu nhân các giống đậu phộng do Viện tạo và đưa ra sản xuất. Đến nay, Trung tâm đã cung cấp hàng trăm tấn đậu phộng giống gốc, năng suất cao cho Trung tâm Khuyến nông tỉnh Tây Ninh và các tỉnh phía Nam để nhân tiếp một lượng giống lớn cung cấp cho nông dân trồng đậu phộng ở các nơi. Trong đó các loại giống VD1, VD2, VD5 do Trung tâm sản xuất là 3 trong 10 loại giống chủ lực có diện tích gieo trồng lớn nhất của cả nước. Do lao động nông thôn ngày càng khó thuê mướn, để cơ giới hoá trong khâu xuống giống, năm 2009 Trung tâm đã trang bị hai máy “trỉa” đậu phộng. Công suất của máy (máy chạy dầu và chỉ cần một người điều khiển), mỗi ngày xuống giống được 0,7 ha (7.000m² ). Ngoài phục vụ cho diện tích đậu phộng của mình, Trung tâm sẵn sàng hỗ trợ máy trỉa đậu phộng cho bà con trong khu vực. Trung tâm cũng phối hợp với Phân viện Cơ điện và Công nghệ sau thu hoạch thực hiện đề tài cơ giới hoá trong khâu thu hoạch đậu phộng.

Thu hoạch trái cây Jatropha ở Trung tâm sản xuất giống Trảng Bàng

Từ năm 2009 đến nay, thực hiện theo chương trình Nghị định thư ký kết giữa Chính phủ Việt Nam với Chính phủ Cộng hoà Liên bang Đức, Trung tâm đã trồng 6 ha cây Jatropha (còn gọi là cây cọc rào, đây là loại cây nguyên liệu sinh học). Đây là đề tài nghiên cứu cấp bộ. Trung tâm đã thu hoạch trái Jatropha và ép một đợt. Ngoài ra, Trung tâm còn sản xuất các cây tinh dầu: sả Java, sả chanh, húng quế, tràm trà, mè V6 có năng suất cao, chất lượng tốt cung cấp cho nông dân. Trung tâm thực hiện nhiệm vụ thường xuyên bảo tồn quỹ gen cây có dầu như đậu phộng, cây phi long (một loại cây có dầu mới nhập nội). Hiện nay Trung tâm đầu tư xây dựng 1.000m² nhà lưới để nhân giống hoa lan.

D.H