Kỳ 2: Thư gửi Bác Hồ từ giờ học Văn

Sau khi thành lập Trường, ông Trương Đình Quang trở về tỉnh công tác. Ông Nguyễn Văn Thông (Tư Thông), cán bộ Văn phòng Ban Tuyên huấn Tỉnh uỷ được điều động làm Hiệu trưởng đầu tiên. Ban đầu, Trường được xây dựng với quy mô nhỏ, nhẹ, cơ động, vừa học văn hoá, vừa kháng chiến, kiến quốc. Đây là mô hình giáo dục cách mạng đầu tiên của tỉnh mang tên người anh hùng Hoàng Lê Kha.

Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa cùng các cựu giáo viên, cựu học sinh Trường Nội trú Hoàng Lê Kha (Tây Ninh) thăm Khu Lưu niệm. Ảnh: Phương Thuý

Đến năm 1964, quy mô Trường được mở rộng, toàn trường có 70 học sinh nội trú. Học sinh là con em cán bộ đang hoạt động cách mạng và con em đồng bào gửi vào để được cách mạng đào tạo. Lực lượng giáo viên- một số được đào tạo, một số chính là lớp học sinh đi trước dạy lại cho lớp đi sau. Khi địch càn vào đánh phá thì phân tán nhau ra, nhóm nhỏ chăn trâu, bò, nhóm lớn tham gia cùng du kích chống càn. Trường phát triển đến lớp 9 rồi 9+1, 9+2

Học sinh Trường Hoàng Lê Kha ngay từ đầu được Tỉnh uỷ Tây Ninh xác định là những hạt giống đỏ của cách mạng, do đó nhà trường chú trọng giáo dục toàn diện, dạy chữ, văn hoá và đặc biệt chú trọng giáo dục chính trị tư tưởng, hun đúc tinh thần cách mạng, hướng về Đảng, về Bác Hồ và miền Bắc xã hội chủ nghĩa, góp phần đánh bại các kế hoạch chiến tranh xâm lược của địch.

Trung thu năm 1964, trong giờ dạy môn Văn học, thầy Hồ Văn Quốc đã ra đề bài tập làm văn thể loại viết thư: “Các em thiếu nhi Trường Hoàng Lê Kha hãy viết một bức thư gửi Bác Hồ”. Từ đề bài này, bằng tất cả lòng tôn kính Bác Hồ, bằng những lời hay, ý đẹp và sự chân thành, học sinh đã gửi gắm tất cả quyết tâm, tình cảm, mong muốn của mình đến Chủ tịch Hồ Chí Minh. Sau đó, thầy Hồ Văn Quốc đã chọn lọc những lời hay, ý đẹp, giao cho học sinh chép lại thành bức thư hoàn chỉnh, gửi ra Hà Nội, đến với Bác Hồ. Ngày ấy bức thư được gửi đi bằng đường giao liên, từ vùng này qua vùng khác, rất xa xôi. Các cô cậu học trò lúc ấy cũng không nghĩ rằng bức thư đã được gửi tới Bác.

Trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt, dù bận trăm công nghìn việc nhưng Bác Hồ và Bác Tôn vẫn dành sự quan tâm đến học sinh Trường Hoàng Lê Kha (Tây Ninh) nói riêng và thiếu nhi miền Nam nói chung. Từ bức thư của học sinh Trường Hoàng Lê Kha gửi ra, Trung thu năm 1965, Bác Hồ cùng Bác Tôn đã viết thư gửi thiếu nhi Trường Hoàng Lê Kha (Tây Ninh) và tất cả các cháu miền Nam. Toàn văn nội dung bức thư được đăng trên Báo Nhân dân, Số 4191, ngày 25 tháng 9 năm 1965:

Bức thư Bác Hồ cùng Bác Tôn gửi thiếu nhi Trường Hoàng Lê Kha nói riêng và miền Nam nói chung đã được đăng toàn văn trên Báo Nhân dân, số 4191, ra ngày 25/9/1965

Thư gửi các cháu thiếu nhi trường Hoàng Lệ Kha (Tây Ninh) và tất cả các cháu miền Nam

Các cháu yêu quý,

Đọc thư các cháu Trường Hoàng Lệ Kha gửi cho hai Bác nhân dịp Tết Trung thu, hai Bác rất vui mừng và cảm động. Các cháu rất nhớ hai Bác và mong đến ngày nước nhà thống nhất. Cũng như đồng bào miền Bắc, hai Bác rất thương các cháu thiếu nhi miền Nam và mong miền Nam đến ngày giải phóng, cho Bắc Nam sum họp một nhà.

Vì giặc Mỹ và bọn tay sai bán nước mà đồng bào và các cháu miền Nam phải chịu nhiều đau khổ. Các cháu như hoa mới nở, như mầm non mới lên, mà quân thù dã man đã ra tay vùi dập.

Chính vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì tương lai, hạnh phúc của con em, mà hơn mười năm nay, đồng bào miền Nam, cha mẹ, cô bác của các cháu đã chiến đấu vô cùng oanh liệt, hy sinh tất cả để đánh đuổi giặc Mỹ và lũ tay sai. Và các cháu thiếu nhi miền Nam cũng sớm theo gót cha anh mà góp phần chống Mỹ, cứu nước.

Hai Bác rất vui lòng nghe nói các cháu đã làm được nhiều việc có ích như: giúp gia đình sản xuất, làm công tác thông tin liên lạc, đào hầm, vót chông, giúp các cô bác xây dựng làng chiến đấu,… Hai Bác càng mừng được biết các cháu luôn luôn cố gắng học tập tốt trong hoàn cảnh rất khó khăn, dù là những nơi quân lính giặc luôn luôn càn quét xóm làng, máy bay luôn luôn bắn phá trường học. Nhiều cháu đã tỏ ra gan dạ, thông minh, xứng đáng là con em của miền Nam anh hùng.

Đồng bào miền Nam ta rất anh hùng. Thiếu nhi miền Nam ta cũng rất anh hùng.

Cuộc đấu tranh yêu nước vô cùng anh dũng của đồng bào miền Nam ta, có sự giúp đỡ hết lòng của đồng bào miền Bắc, của các nước xã hội chủ nghĩa và của nhân dân tiến bộ toàn thế giới, nhất định sẽ thắng lợi hoàn toàn.

Nhất định miền Nam ta sẽ được giải phóng.

Nước Việt Nam ta nhất định sẽ thống nhất hoàn toàn.

Hai Bác tin rằng:

Bắc Nam sẽ sum họp một nhà

Bác cháu ta họp mặt, trẻ già vui chung

Nhớ thương các cháu vô cùng

Mong sao mỗi cháu là một anh hùng thiếu nhi.

Hai Bác, đồng bào và thiếu nhi miền Bắc, gửi các cháu nhiều cái hôn và thân ái gửi lời hỏi thăm các thầy giáo, cô giáo cùng bố mẹ của các cháu.

Ngày 25 tháng 9 năm 1965

BÁC HỒ và BÁC TÔN

Thư của Bác Hồ và Bác Tôn là nguồn động viên, khích lệ, một động lực lực to lớn, giúp giáo viên và học sinh trường có thêm tinh thần, quyết tâm và ý chí để vượt qua mọi khó khăn, hiểm nguy, thử thách của bom đạn chiến tranh để sống, chiến đấu, lao động, giảng dạy và học tập thật tốt, góp phần đánh thắng giặc Mỹ xâm lược. 

Những năm 1969 - 1971, chiến trường Tây Ninh vô cùng ác liệt, địch phản công mở rộng càn quét quy mô lớn vào vùng giải phóng. Tình trạng “sáng bom, chiều pháo, tối cán gáo soi” diễn ra thường xuyên. Trong điều kiện khó khăn ấy, cán bộ, giáo viên Trường Hoàng Lê Kha lùi sâu vào vùng nông thôn, địa điểm phải thay đổi luôn qua nhiều vùng khác nhau. Lãnh đạo Trường cũng thay đổi. Năm 1965, ông Nguyễn Văn Thông  được điều động về tỉnh công tác và người thay ông làm hiệu trưởng là ông Tám Trúc. Năm 1970, sau khi ông Tám Trúc hy sinh, hiệu trưởng tiếp theo là ông Lê Minh Thành (Năm Thành).

Học sinh Trường THPT Chuyên Hoàng Lê Kha thăm Khu lưu niệm. Ảnh: Ngọc Bích

Từ lớp học sinh đầu tiên là các em trong Đội Ca vũ Thiếu nhi, trường đã mở rộng qui mô, gồm các lớp khối cấp I và cấp II; đặc biệt những năm 1971-1972, theo chủ trương của Tỉnh uỷ và Trung ương Cục miền Nam, nhiều lớp học sinh ưu tú của Trường được chọn, đưa ra miền Bắc tiếp tục trao dồi, học tập, trưởng thành để sau đó trở về phục vụ tỉnh nhà, phục vụ sự nghiệp cách mạng.

Với những nỗ lực và thành quả đạt được, Trường Hoàng Lê Kha được Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hoà miền Nam Việt Nam tặng thưởng: Huân chương Kháng chiến hạng Nhất; Huân chương Kháng chiến hạng Nhì; Huân chương Kháng chiến hạng Ba và nhiều Bằng khen, giấy khen khác.

Đặng Hoàng Thái