Trọn vẹn một thế kỷ qua, ngày 21.6.1925, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu sáng lập Báo Thanh Niên, cơ quan tuyên truyền, huấn luyện của Việt Nam Thanh niên Cách mạng Ðồng chí Hội - tiền thân của Ðảng Cộng sản Việt Nam, cũng chính là ngày khai sinh nền báo chí cách mạng nước ta. Suốt 100 năm ấy, lịch sử đất nước ghi nhận báo chí cách mạng Việt Nam luôn đồng hành cùng dân tộc trong quá trình đấu tranh giành độc lập và xây dựng, phát triển đất nước.

Phòng rọi ảnh dưới hầm bí mật trong kháng chiến chống Mỹ.

Báo Tây Ninh - 79 năm phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân

Sau ngày nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà ra đời 2.9.1945 chưa đầy một tháng, thực dân Pháp đã đổ quân vào Sài Gòn (Thành phố Hồ Chí Minh ngày nay), bắt đầu tái xâm lược nước ta. Ngay lập tức, nhân dân miền Nam lên đường “đi theo tiếng kêu sơn hà nguy biến” ra bưng biền kháng chiến.

Tại Tây Ninh, gần một năm sau, tại căn cứ kháng chiến ở Cây Chò, xã Ninh Ðiền (Châu Thành), Tỉnh uỷ chỉ đạo Ban Tuyên truyền tỉnh cho ra đời Báo Dân Quyền, tiền thân của Báo Tây Ninh, từ tháng 10.1946. Từ đó đến nay, tờ báo chính thống của Ðảng bộ tỉnh Tây Ninh đã có 79 năm lịch sử với truyền thống vẻ vang trong hai thời kỳ kháng chiến và quá trình xây dựng, bảo vệ, đổi mới đất nước. Như thế, trong 100 năm vẻ vang truyền thống của báo chí cách mạng Việt Nam, Báo Tây Ninh hoà chung niềm tự hào đã góp phần phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân được 79 năm.

Thời kháng Pháp, Báo Dân Quyền được đặt tên bởi người đứng đầu Ban cán sự Ðảng tỉnh trong Cách mạng tháng Tám, đồng chí Huỳnh Văn Thanh- một người từng làm báo ở Sài Gòn. Báo Dân Quyền được điều hành hoạt động xuất bản phục vụ kháng chiến bởi các chiến sĩ cách mạng nổi tiếng Dương Minh Châu, Lê Ðình Nhơn… Tờ báo đã giữ vai trò đặc biệt quan trọng ngay khi mới ra đời là hành trang ban đầu của hai đoàn cán bộ tuyên truyền lưu động đầu tiên của tỉnh đi đến các địa phương Châu Thành và Trảng Bàng (lúc bấy giờ toàn tỉnh chỉ có hai huyện) để tuyên truyền vận động nhân dân tham gia kháng chiến, ủng hộ kháng chiến, quyết bảo vệ nền độc lập vừa giành được, quyết không để những kẻ xâm lược đặt ách đô hộ lên đầu lên cổ dân ta một lần nữa.

Sau khi thực dân Pháp bị đánh đuổi khỏi nước ta, đế quốc Mỹ nhảy vào thay chân Pháp xâm lược miền Nam, Tỉnh uỷ Tây Ninh tiếp tục xuất bản tờ báo với tên Báo Giải phóng với ấn bản đầu tiên là số báo đặc biệt chào mừng sự kiện Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam ra đời ngay trên địa bàn tỉnh.

Báo Giải phóng Xuân Tân Sửu 1961 được in với kỹ thuật in hiện đại lúc bấy giờ là in typo, với thiết bị in chữ chì do hai cán bộ đầu tiên khi tái bản tờ báo là đồng chí Phan Văn (chú Tư Văn) và đồng chí Nguyễn Tấn (chú Năm Choàng) hai lần dũng cảm đột nhập tận sào huyện của kẻ địch ở Sài Gòn - Chợ Lớn để mua sắm và được quần chúng ủng hộ vận chuyển vào tận căn cứ cách mạng bí mật ở An Tịnh, Trảng Bàng để ấn loát, phát hành báo.

Việc tờ báo cách mạng xuất hiện ở sát nách thủ đô của chế độ Sài Gòn như một tiếng sét giữa trời quang khiến kẻ địch hết sức hoang mang lo sợ, mang theo nguồn tin nức lòng đồng bào ta về sự kiện ra đời của Mặt trận để hiệu triệu nhân dân miền Nam anh hùng vùng lên chống Mỹ - Diệm.

Ðội ngũ làm Báo Giải phóng của Tỉnh uỷ Tây Ninh đầu tiên thời chống Mỹ có thêm người thứ ba bên cạnh “Chủ nhiệm kiêm Chủ bút” Phan Văn và “Giám đốc nhà in” Nguyễn Tấn là Nguyễn Ðức Tâm trong vai “Thư ký toà soạn”. Trong đó, ông Sáu Tâm trẻ nhất, mới 19 tuổi, còn hai người lớn cũng chỉ hơn ba mươi và là “lính cựu trào” từ thời Báo Dân Quyền.

15 năm liên tục xuất bản trong giai đoạn chiến đấu sinh tử với quân viễn chinh xâm lược hùng mạnh nhất thế giới, cùng với việc lực lượng kháng chiến tỉnh nhà được tặng danh hiệu vinh quang “Trung dũng kiên cường, năng động sáng tạo, đoàn kết quyết thắng”, đội ngũ làm báo Giải phóng của tỉnh Tây Ninh được Uỷ ban Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam tặng thưởng bằng khen về thành tích hoạt động với lời khen như sau: “Ở một chiến trường gay go đã nỗ lực vượt bậc ra tin tức báo chí tương đối đều, số lượng nhiều so với các tỉnh. Ra tờ báo Giải phóng và Bản tin diệt Mỹ sớm hơn các tỉnh, thành, trình bày tờ báo, bản tin tương đối đẹp”.

Cũng tại hội nghị của Mặt trận, Tổ thông tấn xã Giải phóng, thuộc Tiểu ban Báo chí Ban Tuyên huấn tỉnh Tây Ninh, được tặng bằng khen với thành tích: “Trong hoàn cảnh địch đánh phá ác liệt, cán bộ đã nỗ lực vượt bậc, đảm bảo tốt công tác chuyên môn. Ðưa được tin tức, bài vở về nhiều nhất, nhất là trong đợt Ðông Xuân 1966-1967. Tin tức nhanh hơn, phản ánh nhiều mặt khí thế tấn công địch ráo riết, giành thắng lợi to lớn của quân dân Tây Ninh”. Hai bằng khen cùng đề ngày 2.1.1967 (theo Lịch sử báo đảng bộ các tỉnh và thành phố, NXB Chính trị Quốc gia 2000, trang 599).

Phóng viên Báo Tây Ninh- Xuân Quang phỏng vấn tù binh Mỹ bị bắt năm 1968.

Tất cả vì sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước, quê hương

Quá trình hoạt động báo chí trong hai thời kỳ kháng chiến đã tạo nên truyền thống đáng tự hào cho đội ngũ báo chí tỉnh Tây Ninh. Trong đó, từ truyền thống bất khuất, yêu nước chống ngoại xâm, chấp nhận hy sinh, gian khổ giành độc lập tự do cho dân tộc, truyền thống chung của toàn quân, toàn dân ta, đội ngũ báo chí cách mạng tỉnh Tây Ninh đã trui rèn cho mình ý chí, bản lĩnh nghề nghiệp để tiếp tục phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân trong thời bình, tái thiết và xây dựng phát triển đất nước, quê hương.

Những năm đầu sau ngày giải phóng 30.4.1975, trong bối cảnh tuy đã hoà bình nhưng vẫn chưa hết chiến tranh, do bọn diệt chủng Pol Pot gây ra cuộc chiến tranh biên giới Tây Nam, Báo Tây Ninh từng bước chuyên nghiệp hoá để thực hiện tốt nhiệm vụ “Tiếng nói của Ðảng bộ, Chính quyền và Nhân dân Tây Ninh”. Những người làm báo vừa bám sát, đi sâu trên khắp địa bàn quê hương giải phóng để phản ánh khí thế lao động sản xuất, khắc phục hậu quả chiến tranh, xây dựng nền kinh tế - xã hội tỉnh nhà từ xuất phát điểm rất thấp của một tỉnh thuần nông, vừa tích cực xung phong đến các địa phương vùng biên giới, theo chân bộ đội, thanh niên xung phong, dân công hoả tuyến để phát hiện, nhân điển hình, biểu dương trên mặt báo các tấm gương dũng cảm chiến đấu, quên mình cứu giúp, phục vụ nhân dân bị bọn diệt chủng bắn giết, đốt phá tài sản, hoa màu… Kết thúc cuộc chiến tranh biên giới, những người làm báo tiếp tục ra công trường, phản ánh khí thế “toàn dân làm thuỷ lợi” xây dựng “đại công trình thuỷ nông” hồ Dầu Tiếng ròng rã 5 năm để hoàn thành cơ sở vật chất của chủ nghĩa xã hội trên mảnh đất quê hương mình với kết quả, hiệu ích còn phát huy đến tận ngày nay sau 40 năm (1985-2025) đưa thuỷ lợi đến phục vụ sản xuất nông, công nghiệp và cả sinh hoạt khắp các địa bàn vùng tưới tự chảy rộng hàng trăm ngàn héc-ta ở tỉnh nhà, kể cả các tỉnh, thành lân cận.

Trong 40 năm đổi mới do Ðảng ta khởi xướng và lãnh đạo, đội ngũ làm báo Tây Ninh cũng đã có nhiều đóng góp tích cực đem lại kết quả tốt, được lãnh đạo Ðảng bộ tỉnh đánh giá cao trên các lĩnh vực kinh tế xã hội cũng như trong đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực. Trong những năm đầu thời kỳ đổi mới 1986-2000, Báo Tây Ninh đẩy mạnh nâng cao chất lượng thông tin, công nghệ làm báo, ứng dụng tin học hoá… được đánh giá là một trong những tờ báo Ðảng bộ địa phương tích cực đấu tranh chống tiêu cực với nhiều sản phẩm báo chí có chất lượng cao hiện vẫn được lưu giữ đầy đủ.

Riêng về hoạt động tin học hoá, những người làm báo thời kỳ đổi mới ở Tây Ninh không thể nào quên những kỷ niệm sâu sắc với Tổng Biên tập Nguyễn Ðức Tâm, một người chưa hề chạm tay vào bàn phím computer lại hết sức lo lắng mọi việc đổi mới công nghệ làm báo, từ việc tìm thầy mở lớp ứng dụng công nghệ thông tin tại Toà soạn Báo, đưa người đi Thành phố Hồ Chí Minh “học nghề” kỹ thuật dàn trang, chế bản, xây dựng phòng máy vi tính nối mạng nội bộ từ đầu thập niên 1990 và trở thành khách hàng đầu tiên của VNPT Tây Ninh khi Việt Nam mở cổng internet ra thế giới năm 1997.

Cùng với truyền thống vẻ vang trên mặt trận chính trị tư tưởng, truyền thống yêu nghề - hiếu học của đội ngũ làm báo tỉnh nhà cũng đã hình thành và duy trì tiếp nối liên tục cho đến ngày nay, thể hiện qua việc các thế hệ Tổng Biên tập Báo, Giám đốc Ðài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, Chủ tịch Hội Nhà báo tỉnh đều rất quan tâm công tác đào tạo lý luận, nghiệp vụ cho cán bộ, phóng viên, kể cả đội ngũ cộng tác viên Báo - Ðài. Chẳng những đưa nhiều cán bộ đi đào tạo tập trung tại các học viện, trường đại học ở Trung ương, mà còn tích cực phối hợp với Trường đại học Khoa học xã hội và nhân văn - Ðại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh và Học viện Báo chí và Tuyên truyền - Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh mở 2 lớp đại học tại chức và đại học bằng thứ hai ở tỉnh nhà cho cán bộ, phóng viên, kỹ thuật viên vừa học vừa làm.

Bìa Báo Tây Ninh Xuân năm 1984.

Truyền thống yêu nghề - hiếu học của đội ngũ làm báo không chỉ thể hiện qua việc cơ quan chủ quản, cơ quan báo chí quan tâm đào tạo, mà còn là nỗ lực tự thân của cán bộ, phóng viên, và không chỉ về mặt đào tạo nghiệp vụ, đội ngũ làm báo còn hết sức cố gắng nâng cao tay nghề qua con đường tự học.

Cho đến ngày nay khi thế giới bước vào kỷ nguyên thông tin, hoà cùng dòng chảy cả nước, báo chí cách mạng Tây Ninh cũng chuyển sang giai đoạn phát triển hệ thống báo chí hiện đại đa phương tiện, đồng thời vẫn giữ vững và phát huy truyền thống vẻ vang, đồng hành cùng dân tộc, làm cầu nối giữa Ðảng với Nhân dân xuyên suốt 79 năm qua (1946-2025).

Ðặc biệt, trong những ngày chúng ta nô nức đón mừng kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21.6 cũng là những ngày cao điểm của cuộc cách mạng mới - cuộc “đại cải cách” thể chế, bắt đầu vận hành hệ thống đơn vị hành chính 2 cấp: tỉnh và xã trên toàn quốc, bước đầu tiên và căn bản nhất để bước vào ngưỡng cửa “kỷ nguyên vươn mình” của đất nước từ ngày 1.7.2025. Tin tưởng rằng, cùng với bộ máy tinh, gọn, mạnh của hệ thống chính trị, báo chí cách mạng tỉnh nhà sẽ càng đẩy mạnh hoạt động với hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả cao hơn, phục vụ bạn đọc, phục vụ nhân dân ngày càng tốt hơn.

Nguyễn Tấn Hùng