Tiến độ XDCB năm 2009 đang còn rất chậm

Năm 2009, tổng vốn kế hoạch XDCB địa phương quản lý là 1.142 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách địa phương là 827,4 tỷ đồng, vốn trái phiếu Chính phủ là 148,5 tỷ đồng, vốn vay Bộ Tài chính là 66,1 tỷ đồng và vốn vay KBNN Trung ương 100 tỷ đồng. Theo báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư trong 5 tháng đầu năm 2009, giá trị cấp phát vốn phần do khối tỉnh quản lý thực hiện được là gần 170 tỷ đồng. Trong đó phần vốn ngân sách địa phương chỉ cấp phát được hơn 50,6 tỷ đồng- mới đạt 9,112% kế hoạch cả năm và phần vốn trái phiếu Chính phủ cấp phát được hơn 20,5 tỷ đồng- đạt mới được 13,84% kế hoạch cả năm.

Theo đánh giá của Sở Kế hoạch và Đầu tư, năm 2009 lĩnh vực XDCB vẫn tiếp tục gặp nhiều khó khăn khách quan làm chậm tiến độ XDCB như thủ tục theo quy định còn rườm rà, giá cả biến động… Tuy nhiên, về phần chủ quan cũng còn nhiều mặt hạn chế, góp phần không nhỏ trong việc làm chậm tiến độ triển khai các dự án đầu tư XDCB. Cụ thể như công tác thẩm định phê duyệt dự án, thiết kế cơ sở, tổng mức đầu tư, phương án đền bù, kế hoạch và kết quả trúng thầu… ở các ngành chức năng thực hiện còn chậm. Công tác đền bù giải phóng mặt bằng vẫn tiếp tục gặp khó khăn, trong đó có phần do Ban đền bù ở nhiều huyện còn hạn chế về năng lực, giá đền bù chưa sát với giá thị trường, đồng thời cũng có nơi chậm triển khai xây dựng khu tái định cư. Cũng có một số nhà thầu năng lực tài chính kém, thi công chậm, có lúc tự ý dừng thi công, nhưng khâu chấn chỉnh, xử lý chưa được thực hiện nghiêm và kịp thời…

Đặc biệt là khâu tư vấn. Trong mấy năm qua, vấn đề năng lực các đơn vị tư vấn trên địa bàn tỉnh luôn được đặt ra. Tại hầu hết các cuộc họp về lĩnh vực XDCB, nhiều chủ đầu tư có ý kiến than phiền về đơn vị tư vấn, bởi vì thực tế có không ít công trình chậm triển khai thi công có phần trách nhiệm của đơn vị tư vấn, trong đó than phiền nhiều nhất là về tiến độ lập dự án và một số sai sót phải điều chỉnh lại. Mới đây, tại cuộc họp giao ban XDCB tháng 5.2009 do UBND tỉnh chủ trì, Chủ tịch UBND huyện Trảng Bàng đã nêu cụ thể nhiều sai sót của đơn vị tư vấn khiến cho công trình xây dựng Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) huyện đã chậm càng thêm chậm. BVĐK huyện Trảng Bàng triển khai lập hồ sơ dự án từ năm 2003 do Sở Y tế làm chủ đầu tư, đến năm 2005 bàn giao lại cho huyện làm chủ đầu tư. Trong quá trình triển khai thi công, một số hạng mục chính triển khai rất chậm do đơn vị thi công không đủ năng lực, chủ đầu tư cắt hợp đồng, tổ chức đấu thầu lại. Đồng thời cũng có một số công trình phải điều chỉnh lại hồ sơ do đơn vị tư vấn làm thiếu hoặc sai. Cụ thể như ở BVĐK Trảng Bàng có thiết kế phòng đặt máy phát điện, nhưng diện tích phòng đặt máy lại có diện tích nhỏ hơn máy phát điện, sau khi xây xong phải đập bỏ, thiết kế và xây lại phòng đặt máy. Trong thiết kế có hệ thống thang máy nhưng không có thiết kế chỗ gắn mô tơ vận hành. Hệ thống máy lạnh gắn ở bệnh viện thì có dự toán chi phí phần công lắp đặt, nhưng lại không có dự toán chi phí phần mua máy lạnh (!?). Thiết kế, dự toán lại thiếu hạng mục nguồn điện… Tất cả những sai sót này phải thiết kế, điều chỉnh lại làm chậm thêm tiến độ xây dựng BVĐK huyện Trảng Bàng vốn đã rất chậm.

Một trong những lý do khiến đơn vị tư vấn trong tỉnh bị nhiều chủ đầu tư than phiền được đánh giá là do vừa thiếu người, vừa thiếu năng lực đáp ứng yêu cầu công việc. Từ đó sinh ra tình trạng vừa quá tải làm chậm thời gian thực hiện tư vấn, vừa thiếu chính xác phát sinh nhiều sai sót phải điều chỉnh lại. Có một số chủ đầu tư cũng muốn thuê đơn vị tư vấn ngoài tỉnh, nhưng ngại các khâu thẩm định không thuận lợi do không phải là đơn vị tư vấn “người nhà”. Để hạn chế tình trạng khó khăn, vướng mắc trong lĩnh vực XDCB, UBND tỉnh chỉ đạo thực hiện nghiêm túc nhiều giải pháp, trong đó riêng việc lựa chọn đơn vị tư vấn phải có đủ năng lực, thực hiện ký kết hợp đồng kinh tế rõ ràng, có ràng buộc đầy đủ trách nhiệm và kiên quyết xử phạt nghiêm khắc đối với các đơn vị tư vấn thực hiện không đúng tiến độ.

Tuy nhiên, để đảm bảo cả về chất lượng lẫn thời gian tư vấn đúng theo quy định nhằm đẩy nhanh tiến độ XDCB các công trình, các chủ đầu tư cần có nhiều phương án lựa chọn đơn vị tư vấn. Do đó mà có chủ đầu tư đề xuất tỉnh cần có “danh mục tư vấn” cả trong và ngoài tỉnh để các chủ đầu tư nắm rõ, dựa vào đó triển khai, vừa đảm bảo chất lượng tư vấn, vừa đảm bảo tiến độ thực hiện dự án.

SƠN TRẦN