Trước đó, ngày 19.8 Văn phòng Chính phủ có Công điện số 6370/CĐ - VPCP truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Bình Minh yêu cầu UBND tỉnh chủ trì, phối hợp các cơ quan liên quan khẩn trương áp dụng các giải pháp cần thiết để giải toả tình trạng ùn tắc các đoàn xe chở hàng tại cửa khẩu Mộc Bài (Tây Ninh).

Xe container tập trung tại khu vực cửa khẩu quốc tế Mộc Bài .

Theo báo cáo của Chủ tịch UBND tỉnh, sau khi thực hiện công tác chấn chỉnh hoạt động của Tổ thu phí như tăng cường thêm người, cơ sở vật chất; đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giải thích đến các tổ chức, cá nhân có sử dụng phương tiện vận chuyển hành khách và vận chuyển hàng hoá ra vào khu vực cửa khẩu Mộc Bài và Xa Mát, các doanh nghiệp đã hiểu rõ và chấp hành đóng phí. Cho đến ngày 21.8, tại cửa khẩu Mộc Bài đã thông thoáng, không còn tình trạng ùn ứ phương tiện vận tải như những ngày trước.

Theo Chủ tịch UBND tỉnh, việc thu phí qua cửa khẩu là căn cứ theo quy định tại Điều 16 Quyết định số 72/2013/QĐ-TTg ngày 26.11.2013 của Thủ tướng Chính phủ về quy định cơ chế, chính sách tài chính đối với khu kinh tế cửa khẩu; căn cứ Khoản 25 Điều 1 Thông tư số 02/2014/TT-BTC ngày 2.1.2014 của Bộ Tài chính hướng dẫn về phí và lệ phí thuộc thẩm quyền quyết định của HĐND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Các khoản thu này, một số tỉnh phía Bắc đã triển khai thực hiện từ năm 2012, nhưng mức thu và cách làm không giống nhau.

Do vậy, UBND tỉnh tổ chức đoàn đi nghiên cứu và học tập kinh nghiệm ở 2 tỉnh Lạng Sơn, Quảng Ninh; khảo sát tình hình thực tế tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh, đồng thời nghiên cứu Thông báo số 09/2014/TB-LPQT của Bộ Ngoại giao về Hiệp định quá cảnh hàng hoá giữa Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam và Chính phủ Hoàng gia Campuchia để xây dựng đề án thu phí sử dụng các công trình kết cấu hạ tầng phù hợp.

Trong quá trình xây dựng đề án thu phí, tỉnh chỉ đạo Ban quản lý Khu Kinh tế tổ chức lấy ý kiến của các doanh nghiệp kinh doanh vận tải về mức thu phí đối với phương tiện chở hàng hoá ra, vào cửa khẩu trên địa bàn tỉnh để quy định mức thu phù hợp. Sau khi xây dựng hoàn chỉnh đề án, UBND tỉnh trình HĐND tỉnh xem xét, quyết định mức thu và việc quản lý, sử dụng tiền phí thu được theo đúng quy định.

Căn cứ Nghị quyết của HĐND tỉnh, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 20/2014/QĐ-UBND ngày 1.8.2014 quy định mức thu. Nguồn phí thu được trích để lại chi cho công tác thu phí là 4%, số còn lại (96%) nộp ngân sách Nhà nước, dùng để đầu tư duy tu, sửa chữa, đầu tư mới các công trình tại các cửa khẩu và đầu tư các công trình quan trọng khác của địa phương.

 Khi xây dựng mức thu, tỉnh có nghiên cứu mức thu của các địa phương đã thực hiện và tổ chức khảo sát tình hình thực tế tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh để đề xuất mức thu hợp lý. Đối với nhóm phương tiện vận tải chở hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu thông thường mức thu thấp, đối với nhóm phương tiện vận tải chở hàng hoá tạm nhập tái xuất, hàng hoá tạm xuất tái nhập, hàng hoá chuyển khẩu, hàng hoá của nước ngoài gửi kho ngoại quan, hàng quá cảnh, hàng hoá chuyển cảng mức thu có cao hơn, tuy nhiên thực tế mức thu này vẫn thấp hơn (từ 50-70%) so với các tỉnh phía Bắc.

Về tình trạng ùn tắc tại cửa khẩu Mộc Bài trong những ngày qua là do lưu lượng xe bình quân hằng ngày ra, vào cửa khẩu khá nhiều (khoảng 270 xe/ngày) và tập trung hàng xuất khẩu chủ yếu là buổi sáng; giờ hoạt động giữa Việt Nam và Campuchia có khác nhau (Việt Nam: từ 6 giờ đến 22 giờ, Campuchia sáng: 7 giờ đến 11 giờ 30 phút, chiều: 14 giờ đến 22 giờ), với thời gian làm việc chênh lệch nhau như trên đã kéo theo tình trạng ứ đọng cục bộ vào buổi sáng. Vấn đề này, mấy năm nay tỉnh Tây Ninh đã nhiều lần làm việc với phía bạn Campuchia để sắp xếp thời gian thông quan hàng hoá hợp lý, nhưng đến nay chưa xử lý được.

Cũng theo UBND tỉnh Tây Ninh, đây là loại phí mới, lần đầu tỉnh tổ chức thực hiện thu nên đơn vị được giao nhiệm vụ thu còn lúng túng trong việc triển khai thực hiện, cơ quan chức năng có thông báo việc thu phí nhưng chưa được sâu rộng dẫn đến người nộp thuế chưa nắm rõ được nghĩa vụ thuế, có trường hợp cố tình gây khó khăn trong thực hiện nhiệm vụ, đây cũng là nguyên nhân gây ùn tắc nhất định trong những ngày qua.

UBND tỉnh Tây Ninh khẳng định, sau khi đối chiếu các quy định pháp luật, cụ thể là Hiệp định về quá cảnh hàng hoá giữa 2 Chính phủ Việt Nam và Vương quốc Campuchia, tỉnh đã tuân thủ đúng và luôn tạo điều kiện, không gây trở ngại về thời gian, không ban hành những quy định gây cản trở hoặc thu các khoản phí không cần thiết.

Lê Đức Hoảnh