Lăng Thoại Ngọc Hầu còn gọi là Sơn Lăng, là một công trình kiến trúc nguyên vẹn
hiếm hoi tiêu biểu thời nhà Nguyễn còn lại ở đất phương Nam. Đây là một công
trình bề thế, tuyệt mỹ, mang ý nghĩa về văn hóa, lịch sử, kiến trúc cao. Nếu có
đến Châu Đốc, bạn đừng quên tìm đến nơi này.
|
Phần sân của lăng và đền luôn
được chăm sóc cẩn thận chỉn chu vô cùng đẹp mắt |
Sơn Lăng nằm dưới chân núi Sam, bên cạnh vô vàn các di tích khác, nhưng kỳ lạ
thay lại không bao giờ ồn ào náo nhiệt như các lăng miếu khác ở đây mà luôn có
một không khí lặng lẽ, trang nghiêm, thành kính. Lăng vừa là lăng mộ, vừa bao
gồm đền thờ, thờ Nguyễn Văn Thoại, tức Thoại Ngọc Hầu, một vị quan triều Nguyễn,
được triều đình cử vào khai phá và trấn giữ An Giang.
Ông là một vị quan mà người Châu Đốc, An Giang dành cho sự biết ơn tột bậc bởi
những cống hiến vĩ đại của ông cho con người và xứ sở trong những năm tháng làm
quan đất này.
Kể về công lao của Thoại Ngọc Hầu đối với vùng đất An Giang cũng như của cả vùng
Nam bộ thì vô cùng to lớn và không sao kể xiết.
Ông đã tập hợp lưu dân, khai sơn khẩn đất, phát triển nông nghiệp. Dưới sự cai
quản của ông, những vùng hoang hóa, rừng rậm không người lui tới trở thành những
vùng ruộng đất tốt tươi, con người tập trung sinh sống hòa bình, sung túc. Đặc
biệt, công lao to lớn nhất của ông đối với miền Nam là đã tổ chức đào hai con
kênh chiến lược là kênh Thoại Hà và kênh Vĩnh Tế, có ý nghĩa vô cùng quan trọng
trong giao thông, thương mại thời bấy giờ.
Chính vì lòng biết ơn tột bậc của người dân Châu Đốc đối với ông mà Sơn Lăng
luôn được người dân ở đây chăm sóc với một vẻ đẹp chỉn chu hiếm thấy. Cây cỏ
được cắt tỉa tỉ mỉ, quãng sân rộng luôn quang đãng sạch đẹp. Lối vào lăng qua
chín bậc đá ong hết sức uy nghiêm.
|
Phần lăng mộ Thoại Ngọc Hầu và
hai người vợ |
|
Cổng chính dẫn vào lăng Thoại
Ngọc Hầu |
Hiện vẫn chưa rõ Sơn Lăng được xây dựng từ năm nào. Nhưng theo sách sử thì khi
người vợ thứ Trương Thị Miệt của Thoại Ngọc Hầu mất năm 1821, ông cho an táng ở
đây. Rồi khi người vợ cả Châu Thị Tế mất vào năm 1826, ông cũng cho an táng tại
đây và dành sẵn một phần đất cho mình ở giữa hai khu mộ của hai người vợ. Vậy có
thể thấy thời gian khởi dựng khu lăng tẩm này đã được bắt đầu trước khi ông qua
đời vào năm 1829. Và đây cũng chính là vùng đất cao ráo, thoáng mát, nên đã được
ông chọn cho giấc ngủ ngàn thu.
Qua khỏi cổng lăng là phần mộ của Thoại Ngọc Hầu cùng hai phu nhân. Tiếp theo là
đền thờ ông được xây dựng vô cùng uy nghiêm, lộng lẫy, lưng tựa vào vách núi
trập trùng, tạo dáng đền vô cùng hùng vĩ và uy nghi, cổ kính. Trong đền trang
trí vô cùng tinh xảo, giữa đền là tượng bán thân Thoại Ngọc Hầu cao 2m với đủ
cân đai áo mão như lúc đương triều, mắt dõi ra kênh Vĩnh Tế, tạo một không khí
hết sức trang nghiêm.
|
Đền Thoại Ngọc Hầu với tượng bán thân của ông đầy
đủ cân đai áo mão tạo không khí hết sức trang nghiêm |
|
Cửa vào đền Thoại Ngọc Hầu |
Trong đền còn có vô số những bảo vật có giá trị khác như những bức hoành phi,
liễn đối, văn bia, văn tế, những áng văn thơ hùng tráng, ca ngợi công đức những
bậc tiền nhân, gợi lên một thời oanh liệt của ông cha ta những năm tháng đi khai
hoang mở mang bờ cõi, để lại cho con cháu muôn đời sau.
Đến thăm đền Thoại Ngọc Hầu, không chỉ để chiêm ngưỡng một công trình kiến trúc
tiêu biểu dưới thời phong kiến nước ta, thưởng ngoạn không khí yên ả, thanh
bình, mà còn là để thể hiện lòng thành kính đối với những bậc tiền nhân thuở
trước.
Theo TTO