Cách TP.Thanh Hoá 45km về phía tây nam, Vườn quốc
gia Bến En hiện ra một màu xanh bạt ngàn của núi rừng, mặt hồ Sông Mực xanh
biếc, du khách có thể thưởng thức vẻ đẹp hoang sơ của thiên nhiên và khám phá
nhiều điều kỳ thú về nơi được mệnh danh là “vịnh Hạ Long” của xứ Thanh.
Nằm trải dài giữa hai huyện Như Xuân và Như Thanh,
Vườn quốc gia Bến En (thành lập năm 1992) là khu sinh thái có diện tích
16.643ha, trong đó có 8.544ha rừng nguyên sinh và tái sinh. Đến với Bến En, ta
sẽ có cảm giác lạc vào thế giới thần tiên với sông nước mây trời hư ảo, bởi
khung cảnh thơ mộng của hồ Sông Mực (ảnh). Được tạo bởi 4 con suối và sông Mực,
bốn mùa mặt hồ luôn xanh biếc, tĩnh lặng và vùng đất này còn lưu giữ những
truyền thuyết ly kỳ.
Chuyện kể rằng, thuở trời đất còn hỗn mang, có một
con mực khổng lồ là con của Long Vương ham cảnh đẹp nơi đây, mải chơi đến nỗi
quên lối về. Khi nước rút, mực bị mắc cạn nên cố vùng vẫy, vết tích còn lưu đến
bây giờ. Nơi mực chết tạo thành hồ Bến En, tua mực là các con suối. Chính vì vậy
hồ có tên là Sông Mực, rộng 4.000ha, sâu hàng chục mét. Hồ Sông Mực được chia
làm hai hồ: Hồ Thượng rộng hơn 3.000ha, hồ Hạ 800ha. Mang tên là Sông Mực, nhưng
nước hồ trong veo.
Ở đó, du khách như lạc vào chốn mê cung với rừng
lim bạt ngàn, những tán lá thông phát ra những âm thanh vi vu bởi những làn gió
nhẹ tạo nên bản hợp xướng của rừng già. Xen vào đó là rừng chuối nở đỏ cheo leo
trên những vách núi đá cao, đàn khỉ chuyền cành ra hồ uống nước, tiếng chim kêu
râm ran tạo những cung bậc cảm xúc trong lòng du khách. Không chỉ chiêm ngưỡng
thiên nhiên, ta còn được thưởng thức món cơm lam, uống rượu cần cùng người dân
bản địa.
Ẩn hiện giữa sông nước là 21 hòn đảo với những
huyền tích cảm động. Ấn tượng và cảm động nhất đó là câu chuyện về một đôi trai
gái người Thái, họ yêu nhau và nguyện thề bên nhau suốt đời, nhưng vì lễ giáo
nên dòng họ đã ngăn cản đôi trẻ. Quá đau khổ, người con gái khóc thảm thiết và
nàng chết, biến thành hòn đảo. Trọng mối tình chung thủy, người dân nơi đây đã
đặt cho hòn đảo này là đảo Tình Yêu.
Ngoài khu vực hồ, đảo và rừng, Bến En còn có những
dãy núi đá vôi thuộc các xã Hải Vân, Xuân Khang, Xuân Thái với nhiều hang động
còn giữ được vẻ tự nhiên như hang Ngọc, hang Dơi, hang Xuân Thái... với những
nhũ thạch hình thù kỳ lạ, màu sắc huyền ảo. Hang Ngọc còn vẹn nguyên lò cao
kháng chiến Hải Vân (thuộc xã Hải Vân) mà tên tuổi của nó gắn liền với tên tuổi
của anh hùng Trần Đại Nghĩa. Hang Xuân Thái mới được phát hiện, dài hơn 1km và
có nhiều hình thù đẹp.
Bến En còn là nơi sinh sống của nhiều loài động -
thực vật quý hiếm. Nghiên cứu của các nhà khoa học cho thấy, vườn có 50 bộ, 177
họ, 216 giống và hơn 1.000 loài động vật, trong đó có 91 loài thú, 201 loài
chim, 54 loài bò sát, 31 loài ếch nhái, 68 loài cá, 499 loài côn trùng. Nơi đây
có nhiều loài động vật nằm trong sách Đỏ như voi, bò tót, gấu ngựa, báo lửa, khỉ
mặt đỏ, vượn bạc má...
Qua đêm tại Bến En, du khách sẽ được thưởng thức
món cá quả nướng, uống rượu cần và được nghe những nét văn hoá cổ xưa, những câu
ca dân gian về cội nguồn xa xưa cùng những người dân bản Mường, Thái, Dao. Đến
Bến En, du khách còn được thưởng thức món canh đắng - đặc sản của miền núi xứ
Thanh. Với vị ngăm đắng của lá, vị cay của ớt, vị chua của mẻ, vị béo ngậy của
thịt gà đã làm nên một hương vị khó quên mỗi khi thưởng thức. Loại cá mè khổng
lồ ở hồ Sông Mực (mỗi con nặng 30-40kg) được chế biến thành nhiều món, đặc biệt
là món cháo cá mè, rất ngon và bổ dưỡng.
K.D (st)