Dùng ánh mắt làm hiệu đưa tình. Nếu cô gái có ý chấp thuận thì bỏ chạy; chàng trai rượt đuổi theo và đưa bàn tay... vỗ vào mông.
Người Mông tập trung ở miền núi vùng cao thuộc các tỉnh Hà Giang, Tuyên Quang, Lào Cai, Yên Bái, Lai Châu, Sơn La, Cao Bằng, Nghệ An. Hôn nhân của họ vẫn theo tập quán tự do kén chọn bạn đời. Những người cùng dòng họ không lấy nhau. Người Mông có tục "háy pù", tức là trong trường hợp trai gái yêu nhau, cha mẹ thuận tình nhưng kinh tế khó khăn, thì hò hẹn nhau tại một địa điểm. Từ địa điểm đó, chàng trai dắt tay cô gái về làm vợ. Vợ chồng người Mông rất ít bỏ nhau, họ sống với nhau hòa thuận, cùng làm ăn, cùng lên nương, xuống chợ và đi hội hè...
Những cô gái Mông. Ảnh minh họa |
Khác với chuẩn đẹp của người Kinh, chuẩn người Mông chọn phụ nữ là dáng to khoẻ, bắp chân săn vồng lên trong cạp bít tất, đôi mông to mẩy vồng nhún nhảy lên trong váy áo mỗi bước đi. Những cô đó vừa chăm chỉ biết làm nương, xe sợi vừa mắn đẻ, khéo nuôi con. Ngắm được cô gái ưng ý, chàng trai chạy lại vỗ mấy cái vào... mông. Vì thế mới nói, tập tục vỗ mông để chọn bạn đời có từ rất lâu đời và vốn là một nét đẹp văn hoá của người Mông.
Sáng đầu năm, nam thanh nữ tú nhất loại về tụ tập ở khoảng sân diễn tục chơi "ú tim". Sau những chén rượu chúc tụng cho một năm mới tốt lành, họ đưa mắt tìm bạn đời. Khi đã có đối tượng, dùng ánh mắt làm hiệu đưa tình và nếu cô gái có ý chấp thuận thì cô bỏ chạy. Chỉ chờ có thế, chàng trai rượt đuổi theo ngay. Ai cũng gắng chạy hết khả năng. Khi chàng trai đuổi kịp cô gái và đưa bàn tay vỗ vào mông cô một cái, cô gái phải chịu khuất phục ngay. Và họ chỉ chờ đến ngày cưới hỏi, để nên duyên vợ chồng.
Xưa, sau khi vỗ mông, chàng trai dắt vợ lên lưng ngựa, dong thẳng về nhà mình, nhốt vào trong buồng, cắt tiết gà, cúng ma, 3 ngày mới dắt về nhà gái. Lúc này, cô gái như con bò đã đóng ách, như chùm hoa mơ, hoa mận đã có người hái, nhà gái đành phải nhượng bộ, cho cưới mà không thách cao, thậm chí là không dám thách. Thế nhưng, bây giờ, vỗ mông chọn vợ đã có nhiều đổi thay. Trước khi bắt vợ, chàng trai Mông nào biết "ga lăng" thường tặng một đôi dép, hay một cái khăn, cái gương con con cho người con gái mình thích để dẫn dụ cảm tình. Lúc vỗ mông xong thì đi xe máy hoặc đi bộ về nhà trai.
Người Mông còn có tục kéo con gái về làm vợ |
Người Mông còn có tục kéo con gái về làm vợ (cuớp vợ). Khi người con trai quen biết một người con gái và muốn cô gái đó làm vợ, họ sẽ đi kéo cô gái về nhà. Để kéo được cô gái về nhà, người con trai phải chiêu đãi, mời rượu một số người bạn cùng lứa tuổi để họ đi kéo giúp. Chàng trai và bạn bè của anh có thể tìm cô gái ở chợ, ở đêm chơi trăng hay lúc đi làm nương. Sau đó, chàng trai sẽ phải nhờ mẹ, chị gái hoặc em gái trông không cho cô gái trốn khỏi nhà mình trong ba ngày đêm.
Cô gái sẽ được ở riêng một phòng. Trong thời gian này, chàng trai không được gặp cô gái, mọi chuyện liên quan đến việc thuyết phục cô gái về làm vợ phải nhờ người thân. Nếu cô gái đồng ý mặc bộ váy áo do người nhà chàng trai đưa, đồng nghĩa là chấp nhận lấy chàng trai làm chồng. Lúc đó, gia đình chàng trai sẽ nhờ người làm mối đến nhà cô gái bàn chuyện cưới xin và chuẩn bị các lễ vật cần thiết theo lễ thách cưới của nhà gái. Cô gái sẽ được làm vía, cúng ma nhà chàng trai. Nếu cô gái nhất quyết không chịu mặc váy áo, nghĩa là không đồng ý, khi đó chàng trai sẽ phải đưa cô gái về trả cho bố mẹ, cùng với lễ vật bao gồm một con lợn, một con gà và một vò rượu cần.
K.D (st)