Trong các loài hoa, ít có loài nào để yêu, để thương, để nhớ, để buồn và làm hao tốn giấy mực của các thi nhân, nhạc sĩ như phượng vĩ. Phượng gợi bao nhiêu ký ức về một thời cắp sách tới trường của những đứa học trò với "những chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng".

Phượng chứng kiến những cuộc chia tay đầy lưu luyến nhưng rồi do biến cố cuộc đời khiến ai đó đau đáu "người xưa biết đâu mà tìm". Phượng còn là cái cớ của bao mối tình e ấp tuổi hoa niên thơ ngây, trong sáng...

Những ngày tháng 5 khi tiếng ve râm ran, lửa phượng thắp sáng khắp khuôn viên trường học, phố phường báo hiệu mùa hè đã tới. Nhưng khác với mọi năm, năm nay, phượng nở mà thầy trò vẫn còn dang dở với chương trình bởi dịch bệnh Covid- 19; rồi lại xảy ra sự cố cây phượng già ngã, gây tai nạn ở một trường trung học cơ sở tại thành phố Hồ Chí Minh khiến cho người ta chú ý đến phượng nhiều hơn, có niềm vui xen lẫn nỗi buồn. Lướt một vòng trên mạng xã hội facebook, zalo... bạn sẽ cảm nhận được nỗi niềm với phượng: phong phú, đa dạng nhưng rất đáng yêu, rất có văn hoá...

Phượng có nguồn gốc từ châu Phi, được người Pháp nhập vào trồng khoảng năm 1890. Ưu điểm của phượng là lớn nhanh, có tán rộng, lá nhỏ khi rụng ít làm tắc cống thoát nước nên được trồng nhiều ở các thành phố như Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng...

Hoa phượng nở thành từng chùm đỏ tươi "như máu con tim" vào dịp kết thúc năm học nên  còn được gọi là "hoa học trò". Quả phượng khi già không lìa cành mà cứ treo lơ lửng trong rất thích mắt. Do có nhiều ưu điểm và dễ phát triển cho nên phượng nhanh chóng được trồng trên khắp mọi miền đất nước, nhiều nhất vẫn là các trường học, công sở và đường phố. Ở thành phố Tây Ninh, bạn có thể ngắm những hàng phượng đẹp ở Trường cao đẳng Sư phạm, THPT Tây Ninh, Trung tâm Văn hoá nghệ thuật tỉnh...

Nhìn phượng nở đỏ rực cả một góc trời khiến bao người bồi hồi, xao xuyến. Những người nhiều suy tư, có tâm hồn thi sĩ, mùa phượng năm nay, gợi nhiều cảm xúc, họ chia sẻ với cộng đồng mạng bằng những câu thơ mượt mà, như bạn Bích Hường chia sẻ: "Hương Giang phượng thắp lửa hồng/Thuyền ai xuôi mái cho lòng xôn xao"; Huyền My trải lòng: "Phượng đỏ rực trời một bầu ký ức/Tháng năm về khắc khoải mối tình thơ"; Trần Thung nhìn thấy phượng nở khiến tâm hồn xao xuyến: "Phượng hồng lay động tâm tình/Nhớ về ở tuổi cái tình ngày xưa/Chiều nay về vội dưới mưa/Đôi chân lạc bước đẩy đưa chốn này"... Và còn bao nhiêu tâm tư, tình cảm, kỷ niệm tha thiết được khởi nguồn từ phượng..

Nhưng rồi chuyện không may đã xảy ra, cây phượng già ngã, gây ra tai nạn. Trong bối rối, hoảng loạn của sự mất mát, đau thương, người ta không đủ bình tĩnh để truy tìm căn nguyên, nhiều trường đã coi phượng như "tội đồ" để rồi đốn hạ không thương tiếc.

Những hình ảnh cây phượng bị cưa thành từng khúc, gốc phượng bị đào bới, cành phượng ngổn ngang, bông phượng tan tác... khiến nhiều người không khỏi chạnh lòng, xót xa. Cũng có người đặt câu hỏi: "Còn cách nào hay không?" và nhận được nhiều đáp án với hình ảnh những cây phượng được đóng khung trong những vạch sơn như một vùng cấm, không ai được vượt giới hạn hay những cây phượng được "xích xiềng" bằng những khung sắt lạnh lẽo, vô hồn... Và còn biết bao nỗi niềm khác thể hiện sự xót xa, tiếc nuối khi người ta đua nhau đốn hạ phượng, chặt hạ cây xanh.

Từ một loài cây ngoại lai, trải qua hơn một thế kỷ, phượng đã trở nên thân thuộc với cư dân trên đất nước hình chữ S này, và đã có thành phố được mang tên "Thành phố Hoa phượng đỏ". Mọi khoảng trời, ngóc ngách, ngả đường... đi đâu cũng gặp những đốm lửa rực rỡ trên những thân cây sừng sững tưởng như khô khan mà thấm đẫm những hoài niệm.

Phượng không chỉ là loài hoa báo hiệu mùa hè mà còn gắn liền với lứa tuổi học trò với bao nhiêu kỷ niệm đi suốt năm tháng của cuộc đời mà mỗi người trân trọng, nâng niu những tình cảm của "thuở ban đầu lưu luyến ấy".

Phượng tô điểm cho mái trường, công viên, đường phố thêm tươi đẹp, lãng mạn, nên thơ... Niềm vui đan xen nỗi buồn cùng phượng hè này, cộng đồng mạng bày tỏ nỗi niềm để chia sẻ với nhau một cách công khai, văn minh với mong muốn: Hãy hành xử một cách có văn hoá để phượng được toả sáng vẻ đẹp trong sự an toàn, góp phần làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn, thân thiện hơn.

DIỆU MAI