Đường xe nội đồng này đang được người dân tận dụng làm kênh tưới cho cánh đồng Ba Cụm.

Khó tưới, Khó tiêu

Theo ông Phạm Đình Đệ, người dân có đất trồng lúa tại khu vực trên cho biết, cánh đồng Ba Cụm rộng hơn 100 ha nhưng hiện không có kênh nhánh nội đồng để phục vụ nước tưới cây nông nghiệp. Mặc dù có kênh N23 bắt nguồn từ kênh chính Đông băng dọc theo một cạnh của cánh đồng nhưng không có kênh nhánh dẫn nước tưới. Do vậy, người dân phải tận dụng đường xe bò nội đồng để dẫn nước từ kênh N23 xuống tưới cho khu vực trung tâm của cánh đồng Ba Cụm.

 Ông Đệ cho biết thêm, do đường xe bò cạn, ngoằn ngoèo, kéo dài hơn 1km nên khi người có đất ở cuối đường lấy được nước tưới thì đất ở đầu đường đã bị ngập úng, ảnh hưởng đến cây trồng. Thế nên, việc lấy nước tưới này thường xuyên xảy ra tình trạng cãi vã, tranh chấp.

“Tôi và bà con canh tác nông nghiệp tại đây luôn mong muốn có tuyến kênh dẫn nước tưới từ kênh N23 xuống nội đồng khu Ba Cụm, để người dân được an tâm sản xuất”- ông Đệ nêu ý kiến.

Ông Phùng Văn Hân, một người dân có đất tại cánh đồng trên cũng cho biết, việc thoát nước cho cánh đồng hiện nay gặp nhiều khó khăn. Những năm trước, kênh tiêu nước tại một cạnh của cánh đồng Ba Cụm giáp bờ tả kênh chính Đông thoát nước khá tốt.

Kênh tiêu này kéo dài xuống tới khu vực cánh đồng khoảng 80 ha tại ấp Lộc Trị, xã Hưng Thuận và tiếp tục dẫn nước đổ về hướng hạ lưu thuộc địa bàn ấp Đồng Lớn, xã Trung Lập Thượng, huyện Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh. Thế nhưng, kênh tiêu hiện nay rất khó thoát nước, cứ mỗi lần mưa lớn là cánh đồng Ba Cụm bị ngập sâu.

Ông Hân nhận định, kênh tiêu khó thoát nước là do có nhiều người dân tự ý đặt cống ngang kênh để làm lối đi, với độ cao và đường kính của cống không thống nhất, đặt đáy cống cao hơn đáy kênh, bị bùn đất bồi lắng; trong quá trình sản xuất nông nghiệp có tình trạng lấn đất gây thu hẹp lòng kênh tiêu, có đoạn chỉ còn rộng khoảng 1m; dòng kênh tiêu lâu ngày bị cỏ dại mọc hoang gây cản trở dòng chảy. Đáng nói là có nhiều chủ trang trại nuôi vịt lập lưới rào chắn ngang dòng chảy của kênh tiêu để nhốt giữ vịt, làm cho rác mắc vào lưới rào gây cản trở dòng chảy.

“Vừa qua, tôi sạ lúa trên 6,7 ha đất tại cánh đồng Ba Cụm nhưng sau đó đều bị ngập úng, hư hỏng lúa non. Hiện tại, tôi phải dùng máy bơm tháo nước trong nhiều ngày để thuê máy cấy lại lúa. Vùng đất này rất thích hợp để trồng cây lúa do thổ nhưỡng tốt, nhưng với tình trạng khó thoát nước như vậy gây rất nhiều khó khăn cho bà con nông dân.

Tôi kiến nghị các cơ quan chức năng liên quan có hướng giải quyết cho nạo vét, khắc phục lại tuyến kênh tiêu cặp bờ tả kênh chính Đông theo đúng quy cách và đồng bộ suốt tuyến từ khu vực cánh đồng Ba Cụm đến hạ lưu thuộc địa phận ấp Đồng Lớn, xã Trung Lập Thượng, huyện Củ Chi, TP. Hồ Chí Minh”- ông Phạm Văn Minh (Tư Bích), một người dân có đất nông nghiệp tại cánh đồng Ba Cụm nói.

Ông Minh kiến nghị Công ty TNHH MTV Khai thác thuỷ lợi miền Nam xem xét, sửa chữa một cống nhỏ thông ngang bờ tả kênh chính Đông.

Ngoài ra, ông Phạm Văn Minh còn đề nghị Công ty TNHH MTV Khai thác thuỷ lợi miền Nam xem xét, sửa chữa một cống nhỏ thông ngang bờ tả kênh chính Đông, tại đoạn ngang qua khu vực đất của ông Minh. Vì cống này đang bị hư hỏng trục quay và khung sắt chặn nước, nên không thể đóng nước chảy vào kênh tiêu và đất nông nghiệp của người dân phía sau miệng cống, càng làm tăng thêm lượng nước đang khó thoát tại dòng kênh tiêu cặp cánh đồng Ba Cụm.

Tiêu nước là nhu cầu cấp bách

Trao đổi vào ngày 26.9.2023, ông Phan Văn Tuấn- Chủ tịch UBND xã Hưng Thuận cho biết sẽ khảo sát lại tình hình tưới và tiêu nước tại cánh đồng Ba Cụm giáp kênh chính Đông; phối hợp với Công ty TNHH MTV Khai thác thuỷ lợi Tây Ninh và Công ty TNHH MTV Khai thác thuỷ lợi miền Nam tham mưu UBND thị xã Trảng Bàng để có hướng xem xét, giải quyết kiến nghị của người dân. Trước mắt, người dân cần gửi đơn hoặc liên hệ trực tiếp UBND xã để chính quyền địa phương nắm được những khó khăn và vị trí cụ thể trên thực địa nhằm có hướng xử lý đạt hiệu quả.

Ngày 28.9.2023, ông Đinh Hùng Danh- Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác thuỷ lợi Tây Ninh cho biết, để phục vụ nước tưới cho cánh đồng Ba Cụm với diện tích hơn 100 ha, Công ty đã đầu tư mở một cống để bà con lấy nước từ kênh N23 ra cánh đồng, cụ thể là tại vị trí K0+300 của kênh N23, tức là ngay đầu đường xe bò nội đồng, dự kiến là sẽ mở tuyến kênh tưới với chiều dài khoảng 1km theo đó để người dân được thuận tiện lấy nước tưới. Tuy nhiên, trong quá trình khảo sát để mở tuyến kênh, một số người dân có đất nông nghiệp tại đầu đường xe không đồng ý để mở kênh qua đất.

Ông Danh cho biết thêm, để giải quyết nhu cầu về kênh tưới tại cánh đồng này, sắp tới, Công ty sẽ phối hợp chính quyền địa phương vận động các hộ dân có đất liên quan đồng thuận mở kênh. Riêng về kinh phí để đào kênh, Công ty có thể bố trí trong năm 2024 bằng các nguồn theo quy định. Vấn đề quan trọng là phải có mặt bằng để thi công tuyến kênh tưới dài khoảng 1km xuống cánh đồng Ba Cụm.

Được biết, kênh tiêu cặp bờ tả kênh chính Đông mà bà con đang đề cập là kênh tiêu N23-2-2T nằm trong phạm vi lưu không kênh chính Đông. Năm 2019, cử tri xã Hưng Thuận đã có ý kiến, kiến nghị sau kỳ họp thứ 12 HĐND tỉnh khoá IX, nhiệm kỳ 2016-2021; về việc cần nạo vét tuyến kênh tiêu này để bảo đảm tiêu thoát nước trong mùa mưa bão cho khu vực đất nông nghiệp liền kề.

Sau đó, Công ty TNHH MTV Khai thác thuỷ lợi Dầu Tiếng - Phước Hoà (nay là Công ty TNHH MTV Khai thác thuỷ lợi miền Nam) đã cho nạo vét tuyến kênh tiêu N23-2-2T, đoạn từ cầu K32+074 đến K34+351 cặp bờ tả kênh chính Đông.

Đồng thời, do phần hạ lưu của kênh N23-2-2T nằm trên địa bàn ấp Đồng Lớn, xã Trung Lập Thượng, huyện Củ Chi, TP. Hồ Chí Minh nên UBND thị xã Trảng Bàng cũng đã có Công văn số 1299/UBND ngày 6.9.2021 về việc phối hợp giải quyết tình trạng ngập úng gửi đến UBND huyện Củ Chi. Do trên địa bàn ấp Đồng Lớn có 3 vị trí cống tiêu có khẩu độ nhỏ (D60) bị bồi lắng nặng và rất nhiều lục bình, gây ảnh hưởng đến việc tiêu thoát nước tại khu vực thượng lưu thuộc địa bàn xã Hưng Thuận.

Tuy nhiên, đến nay, người dân canh tác nông nghiệp tại cánh đồng Ba Cụm giáp kênh chính Đông thuộc địa bàn xã Hưng Thuận lại tiếp tục kiến nghị cần nạo vét suốt tuyến kênh tiêu N23-2-2T vì nhiều nguyên nhân như đã nêu trên. Đây là yêu cầu cấp bách của bà con nông dân tại cánh đồng Ba Cụm, để kịp thời tháo nước cứu lúa trên diện tích hàng trăm héc-ta đất trong cao điểm mùa mưa bão hiện nay.

Quốc Sơn - Đại Dương