Trong Bộ tiêu chí quốc gia nông thôn mới (NTM), tiêu chí thứ 17 về môi trường là một trong những tiêu chí có nhiều chỉ tiêu rất khó đạt. Nhất là đối với Tây Ninh nằm trong khu vực Đông Nam bộ được quy định ở mức cao nhất. Cụ thể, muốn đạt tiêu chí về môi trường Tây Ninh cần phải đạt 5 chỉ tiêu: Tỷ lệ hộ được sử dụng nước sạch hợp vệ sinh theo quy chuẩn quốc gia đạt 90%; các cơ sở sản xuất- kinh doanh đạt tiêu chuẩn về môi trường; không có các hoạt động suy giảm môi trường và có các hoạt động phát triển môi trường xanh, sạch, đẹp; nghĩa trang được xây dựng theo quy hoạch; chất thải, nước thải được thu gom và xử lý theo quy định.

Nhiều công trình cung cấp nước sạch đã được xây dựng

Theo kết quả khảo sát của Chi cục Phát triển nông thôn, trong thời gian qua Tây Ninh đã đầu tư khá nhiều kinh phí để mở rộng hệ thống cung cấp nước sạch, tăng cường vệ sinh môi trường và hạn chế ô nhiễm. Cụ thể về nước sạch nông thôn, đến nay trên địa bàn tỉnh đã xây dựng được 77 công trình nước sạch, cung cấp cho hơn 21.000 hộ dân khu vực nông thôn có nước sạch sử dụng. Tuy nhiên, số lượng hộ dân thực tế được sử dụng nước so với số lượng thiết kế thì còn thấp hơn nhiều. Trong 77 công trình cung cấp nước sạch tập trung, chỉ có 56 công trình hoạt động bền vững, còn lại là những công trình hoạt động không hiệu quả hoặc đã ngưng hoạt động do hư hỏng. Từ đó, số hộ sử dụng thực tế so với số hộ thiết kế hiện chỉ mới đạt có hơn 30%. Đồng thời, trên địa bàn tỉnh còn có hơn 20.000 giếng đào, hơn 200.000 giếng khoan và xây dựng gần 150 bể chứa nước mưa cho các hộ gia đình nông thôn có nước hợp vệ sinh sử dụng. Nếu tính cả số hộ được sử dụng nước sạch và nước hợp vệ sinh thì đến nay Tây Ninh đạt tỷ lệ khoảng 85% trên tổng số hộ dân nông thôn, so với chỉ tiêu (90%) thì vẫn chưa đạt.

Về cơ sở sản xuất- kinh doanh, theo chỉ tiêu thì phải đạt tiêu chuẩn về môi trường. Thực trạng trên địa bàn nông thôn ở Tây Ninh hiện có hơn 4.000 sơ sở sản xuất- kinh doanh, thì trong đó có gần 400 cơ sở có gây ô nhiễm, chủ yếu là các cơ sở hoạt động lĩnh vực ngành nghề nông thôn như chế biến bột mì, cao su, sản xuất gạch… Ngoài ra, còn nhiều cơ sở quy mô hộ gia đình chưa xử lý tốt chất thải để đạt tiêu chuẩn về môi trường, nên chỉ tiêu này hiện nay cũng chưa đạt. Về chỉ tiêu nghĩa trang, hiện tại trên địa bàn tỉnh có 166  nghĩa trang, trong đó chỉ có 87 nghĩa trang đã được quy hoạch theo quy hoạch chung của tỉnh, đồng thời cũng có nhà đầu tư xây dựng công viên nghĩa trang hiện đại với quy mô lớn ở xã Trường Hoà (Hoà Thành), nhưng gần phân nửa số nghĩa trang còn lại thì chưa được quy hoạch. Ngoài ra, ở các khu vực nông thôn còn có không ít nghĩa địa gia tộc với quy mô nhỏ lẻ, được xây dựng trong hoặc gần các khu dân cư và cũng không theo quy hoạch nào. Về chỉ tiêu hoạt động phát triển môi trường xanh, sạch, đẹp, trong những năm qua Tây Ninh cũng có tổ chức. Cụ thể nhất là công tác trồng rừng, chỉ ở Dự án 661, đến nay toàn tỉnh đã trồng được hơn 7.000 ha. Tuy nhiên các hoạt động làm suy giảm môi trường vẫn còn tồn tại nên chỉ tiêu về lĩnh vực này vẫn chưa đạt. Riêng chỉ tiêu về chất thải, nước thải được thu gom và xử lý theo quy định thì ở những vùng nông thôn Tây Ninh chưa đạt chuẩn. Từ thực trạng từng tiêu chí như vậy, Tây Ninh còn phải thực hiện khá nhiều công việc mới có thể đạt tiêu chí 17 về môi trường.

Rác thải nông thôn có nơi chưa được thu gom, xử lý tốt

Theo định hướng, mục tiêu xây dựng nông thôn mới về môi trường ở Tây Ninh là đến năm 2015 toàn tỉnh có 35% số xã nông thôn đạt tiêu chí về môi trường và đến năm 2020 có hơn 80% số xã nông thôn đạt. Để thực hiện được mục tiêu này, theo đánh giá sơ bộ của cơ quan chức năng, về lĩnh vực nước sạch đến năm 2015 phải có 96% số hộ dân nông thôn có nước sạch sử dụng, tăng hơn hiện nay 11%. Về lĩnh vực môi trường nông thôn cần: tăng cường xây dựng các công trình bảo vệ môi trường như nhà vệ sinh, hệ thống tiêu thoát nước; xây dựng các điểm thu gom rác thải; chỉnh trang cải tạo nghĩa trang; xây dựng ao, hồ sinh thái trong khu dân cư; phát triển cây xanh ở các công trình công cộng… Để đạt được mục tiêu trên, dự kiến phải xây dựng thêm khoảng 300 công trình vệ sinh công cộng; xây dựng 5 điểm thu gom, xử lý rác thải tập trung; xây dựng khoảng 50 mô hình chuồng trại chăn nuôi đạt chuẩn vệ sinh môi trường; hỗ trợ xây dựng 4 mô hình giảm thiểu ô nhiễm ở các làng nghề; quy hoạch cải tạo 79 nghĩa trang, đồng thời vận động người dân thực hiện hoả táng người chết thay cho hình thức chôn cất… Theo cơ quan chức năng tính toán, kinh phí đầu tư thực hiện mục tiêu đạt tiêu chí về môi trường ở Tây Ninh vào khoảng hơn 370 tỷ đồng.

Sơn Trần