Ông Phan Hoài Thịnh - Giám đốc HTX cây ăn trái Bàu Đồn được  Trung ương Hội Nông dân Việt Nam biểu dương, tặng bằng khen tại chương trình “Tự hào nông dân Việt Nam 2024”.

Hình thành vùng chuyên canh cây ăn trái

Từ năm 2018, để từng bước tập hợp, liên kết những người trồng sầu riêng, Hội Nông dân xã Bàu Đồn cùng địa phương vận động các hộ trồng cây ăn trái thành lập các tổ hợp tác trồng cây ăn trái, cây công nghiệp theo hướng nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu, tiến tới tiêu thụ sản phẩm ổn định và bền vững.

Được thành lập và đi vào hoạt động từ năm 2020, trên cơ sở sáp nhập các tổ hợp trồng cây ăn trái tại địa phương, ban đầu, HTX cây ăn trái Bàu Đồn có 32 thành viên tập trung phát triển mô hình cây ăn trái với cây trồng chính là sầu riêng có tổng diện tích sản xuất trên 40 ha. Từ khi thành lập đến nay, HTX cây ăn trái Bàu Đồn tạo chuỗi liên kết đầu tư, hướng dẫn kỹ thuật trồng sầu riêng, tổ chức thu mua, bao tiêu sản phẩm, xây dựng thương hiệu, tìm thị trường bền vững cho sản phẩm sầu riêng Bàu Đồn.

Ông Phan Hoài Thịnh- Giám đốc HTX cây ăn trái Bàu Đồn cho biết, HTX được thành lập dựa trên cơ sở các thành viên đều là các hộ dân đã có vườn cây ăn trái riêng lẻ từ trước. Tuy nhiên, lúc ấy, các hộ chỉ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, chưa áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, hiệu quả không cao, hầu hết sản phẩm chỉ bán cho thương lái.

Từ năm 2021, thành viên HTX đã thực hiện sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, và được cấp mã số vùng trồng, mã QR nhãn hiệu sầu riêng, bảo đảm nguồn gốc xuất xứ bảo đảm quy trình sản xuất. Nhờ vậy, nhiều người tiêu dùng biết đến sản phẩm của HTX, nhiều doanh nghiệp, nhiều đối tác lớn cũng tìm đến hợp tác tiêu thụ sản phẩm lâu dài, với giá cao hơn so với thương lái thu mua. Đặc biệt, năm 2023, sản phẩm sầu riêng Ri6 đạt chuẩn OCOP (chương trình Mỗi xã một sản phẩm) 4 sao. Hiện tại, sản phẩm trái sầu riêng của HTX đã có mặt tại các cửa hàng, hệ thống siêu thị trên toàn quốc, xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc và hướng đến xuất khẩu sang thị trường châu Âu.

Ông Trần Văn Chon, ngụ ấp 7, xã Bàu Đồn, huyện Gò Dầu, thành viên của HTX cây ăn trái Bàu Đồn cho biết, gia đình ông có 2 ha trồng sầu riêng, sản lượng trung bình hằng năm đạt trên 54 tấn, với giá từ 50.000 - 65.000 đồng/kg, sau khi trừ hết chi phí, ước tính mỗi năm gia đình ông thu nhập khoảng 1,5 tỷ đồng/ha.

Theo ông Chon, từ khi tham gia Hợp tác xã, ngoài việc được học hỏi kinh nghiệm chăm sóc cây, làm trái… ông còn được HTX hỗ trợ về phân bón, kỹ thuật giúp cây sầu riêng ra hoa sớm, ít sử dụng thuốc hoá học lại bán được giá cao hơn… nên sản lượng sầu riêng của gia đình luôn đạt năng suất cao.

Theo ông Phan Hoài Thịnh, hiện nay, HTX cây ăn trái Bàu Đồn có 62 thành viên, tổng diện tích sản xuất 115 ha sầu riêng, chi phí đầu tư vào 1 ha sầu riêng ở Hợp tác xã Bàu Đồn để đạt hiệu quả khoảng 200 triệu đồng/năm; sản lượng từ 25 đến 27 tấn/ha. Trong những năm gần đây, giá bán sầu riêng liên tục ở mức cao, doanh thu của HTX năm 2024 ước đạt 132,5 tỷ đồng. Hợp tác xã đã xây dựng được thương hiệu “Sầu riêng Bàu Đồn” được đánh giá cao về chất lượng. Sản phẩm phân phối trong hệ thống siêu thị tại TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Huế, Hà Nội…

Sầu riêng Bàu Đồn được chứng nhận OCOP 4 sao (ảnh minh hoạ).

Xây dựng thương hiệu “sầu riêng Bàu Đồn” phát triển bền vững

Bàu Đồn là địa phương có nhiều lợi thế về thuỷ lợi do nằm trong vùng tưới của tuyến kênh chính Đông (thuộc hệ thống thuỷ lợi Dầu Tiếng - Phước Hoà) với hệ thống kênh mương thuỷ lợi được đầu tư hoàn chỉnh, rất thuận lợi cho việc canh tác nông nghiệp, đặc biệt là phát triển vùng chuyên canh cây ăn trái.

Xác định được tiềm năng và lợi thế sẵn có của địa phương, những năm qua, chính quyền và các cấp Hội Nông dân xã đã định hướng cho người dân chuyển đổi cây trồng, từ sản xuất các loại cây có hiệu quả thấp chuyển sang các loại cây có giá trị kinh tế cao, từng bước chuyển đổi từ các loại cây trồng có hiệu quả kinh tế thấp sang các loại cây ăn trái (măng cụt, bưởi da xanh, mít Thái, sầu riêng…) mang lại giá trị kinh tế cao.

Ông Nguyễn Công Danh- Chủ tịch Hội Nông dân xã Bàu Đồn cho biết, khi các tổ hợp tác dần đi vào hoạt động ổn định, địa phương chủ trương sáp nhập các tổ, thành lập Hợp tác xã cây ăn trái Bàu Đồn, nhằm tạo chuỗi liên kết đầu tư, hướng dẫn kỹ thuật trồng sầu riêng, tổ chức thu mua, bao tiêu sản phẩm, xây dựng thương hiệu, tìm thị trường đầu ra bền vững.

Hiện tại, diện tích cây sầu riêng trên địa bàn xã là khoảng 1.000 ha, với  trên 800 ha sầu riêng đang cho thu hoạch, doanh thu mỗi năm hơn 640 tỷ đồng. Từ khi liên kết với HTX cây ăn trái Bàu Đồn để sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, được cấp mã số vùng trồng, có thể truy xuất nguồn gốc phục vụ xuất khẩu, nông dân được rất vui mừng, do cây sầu riêng mang lại hiệu quả cao. Sầu riêng RI6 của HTX được công nhận sản phẩm OCOP 4 sao vào năm 2022, đã giúp thương hiệu “Sầu riêng Bàu Đồn” được nhiều khách hàng trong và ngoài tỉnh biết đến nhiều hơn.

Theo ông Danh, từ khi thành lập đến nay, bên cạnh việc liên kết với nông dân xây dựng các vùng nguyên liệu sản xuất theo công nghệ tiên tiến, HTX cây ăn trái Bàu Đồn còn tập trung giải quyết các vấn đề thị trường, tiêu thụ trái cây cho các thành viên và nông dân thông qua việc ký kết hợp đồng với các doanh nghiệp.

HTX đã thực sự trở thành điểm tựa vững chắc cho nông dân phát triển kinh tế, phát huy tối đa tiềm lực, lợi thế sẵn có của địa phương, tạo thành chuỗi liên kết giúp nâng cao giá trị nông sản, để nông dân cùng tham gia và hưởng lợi.

Bên cạnh đó, HTX cây ăn trái Bàu Đồn đã và đang chứng minh vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế nông nghiệp bền vững và đóng góp tích cực cho địa phương. Với những thành tựu đạt được, HTX cây ăn trái Bàu Đồn là mô hình điển hình trong phát triển kinh tế tập thể, góp phần xây dựng thành công xã nông thôn mới kiểu mẫu năm 2022.

Trong tương lai, cùng với sự quan tâm, hỗ trợ và đầu tư từ các cấp, HTX cây ăn trái Bàu Đồn sẽ còn tiếp tục vươn xa hơn, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân và phát triển kinh tế nông nghiệp bền vững.

Minh Dương