Ở Quảng Nam có làng Mã Châu,
dân gian quen gọi là “Làng lụa Tằm Tang”. Suốt 500 năm nay, làng luôn nổi danh
trong và ngoài nước với nghề dệt lụa tơ tằm.
Tương truyền, chúa Nguyễn
Phước Lan (1601 - 1648) trong một lần du ngoạn về vùng Mã Châu xứ Quảng đã tình
cờ gặp và bén duyên với một người con gái hái dâu chăn tằm có tên là Đoàn Thị
Ngọc. Sau khi trở thành vợ vua, nàng được phong là Đoàn Quý Phi.
Quý phi họ Đoàn không quên
nghề xưa, ra sức khuyến khích dân chúng ở các vùng thuộc Quảng Nam như Điện Bàn,
Thanh Bình, Duy Xuyên... mở mang nghề trồng dâu nuôi tằm, ươm tơ dệt lụa. Nhờ đó
mà suốt một dải sông Thu Bồn, nghề tằm tang phát triển rất rực rỡ.
Về sau, để ghi nhớ công ơn
của người có công gây dựng nên nghề canh cửi, người dân xứ Quảng đã tôn thờ bà
Đoàn Quý Phi là “Bà Chúa Tằm Tang” và tháng 3 âm lịch hàng năm mở lễ hội để tri
ân.
Suốt 500 năm nay, người làng Mã
Châu luôn nổi tiếng với nghề ươm tơ dệt lụa.
Tằm ăn lá dâu...
...cho ra kén vàng.
Và đó là thứ tơ vàng như nắng
sớm, mảnh và bền như tơ nhện.
Tơ tằm sau khi được kéo thành
sợi sẽ mảnh mai, mịn màng nhưng vô cùng bền chắc.
Từ loại tơ tằm tự nhiên người
làng Mã Châu dệt nên những thứ lụa hảo hạng.
Một xưởng sản xuất lụa tơ tằm
tại làng Mã Châu hôm nay.
Trong số các làng theo nghề
canh cửi ở Quảng Nam có làng Mã Châu (thuộc thị trấn Nam Phước, huyện Duy Xuyên)
là nổi tiếng hơn cả. Và cũng chẳng biết tự bao giờ, làng còn có thêm tên gọi là
“Làng lụa Tằm Tang”. Vào khoảng thế kỉ XVI - XVII, làng lụa Tằm Tang làm ra rất
nhiều mặt hàng tơ lụa nổi tiếng như đoạn, lãnh, gấm, vóc, sa… Sản phẩm của làng
rất được các thương gia nước ngoài ưa chuộng nên họ thường tìm mua để xuất khẩu
sang các nước Tây Âu và vùng Viễn Đông qua con đường thương cảng Hội An của xứ
Quảng.
Về Mã Châu hôm nay người ta
vẫn còn thấy cái không khí của nghề cảnh cửi xưa kia và xem ra còn có phần nhộn
nhịp hơn. Hiện nay, mỗi tháng làng Mã Châu sản xuất được khoảng 10.000m2 lụa các
loại, với mức giá khoảng 500 nghìn đồng/m2, chủ yếu để cung cấp cho các xưởng
chế tác đồ may mặc, sản phẩm lưu niệm và xuất khẩu ra nước ngoài.
Trải qua thời gian, cái danh
lụa Tằm Tang nổi tiếng một thời nay vẫn còn gần như nguyên vẹn. Có lẽ vì thế mà
hiện nay ở Phố cổ Hội An cũng đã hình thành khu du lịch làng nghề truyền thống
lụa Tằm Tang với nhiều cửa hàng bán đồ lưu niệm và giới thiệu sản phẩm. Những
sản phẩm lụa Tằm Tang đã thực sự thu hút du khách ở phố Hội, đặc biệt là khách
quốc tế.
Chỉ tơ
vàng Mã Châu.
Các sản phẩm làm từ lụa tơ
tằm của làng Mã Châu.
Du khách nước ngoài tham
quan kỹ thuật dệt truyền thống của người Mã Châu.
Người
nước ngoài, nhất là phái nữ, rất thích các sản phẩm lụa tơ tằm mịn mát và có màu
sắc thanh nhã của Mã Châu.
Ngày nay, lụa Tằm Tang vẫn
được xuất đi nhiều nước, nhất là các nước Đông Âu như Nga, Hungari… vì các nước
này rất thích thứ lụa mềm, mát, quyến rũ được dệt bằng loại nguyên liệu tơ tằm
tự nhiên nổi tiếng suốt 5 thế kỷ qua.
Theo
BAVN