- Chào nhà báo, tôi theo dõi thông tin trên báo chí, truyền thông thường xuyên lắm, nhất là thông tin về tỉnh nhà mình. Mới hôm chủ nhật 8.3.2025, tôi thấy nhiều tờ báo, trang tin trên mạng có đưa tin thay đổi nhân sự lãnh đạo chính quyền tỉnh nhà, nhưng trong tin đó có một chi tiết mà tôi chưa hiểu rõ lắm, nên tôi muốn nhờ ông giải thích tường tận cho tôi biết đây.

- Vâng chắc là ông muốn hỏi thăm về việc ông Phó Chủ tịch Thường trực Uỷ ban nhân dân (UBND) tỉnh nhà vừa được Thủ tướng Chính phủ giao quyền Chủ tịch UBND tỉnh chứ gì! Tin ấy chính xác, rõ ràng, rành mạch như vậy rồi có gì đâu mà ông nói là chưa hiểu rõ lắm?

- Đúng là tôi muốn hỏi về tin ấy. Nhưng… chuyện tôi muốn hỏi ông là vầy: Lâu nay tôi đọc báo có thấy nhiều trường hợp cấp phó một cơ quan, đơn vị được “giao phụ trách” điều hành cơ quan, đơn vị ấy. Liên hệ tới trường hợp vị Phó Chủ tịch vừa được giao quyền Chủ tịch UBND tỉnh mình tôi cảm thấy khó hiểu ở chỗ: khi nào thì được “giao phụ trách”, khi nào thì được “giao quyền” đó mà!

-À ra vậy, chuyện ông chưa hiểu rõ Bàn Dân cũng có nghe nhiều người “lăn tăn” như ông. Để Bàn Dân giải thích cho ông nắm.

Theo pháp luật của Nhà nước mình, cụ thể là tại Khoản 3, Điều 15 Nghị định số 08/2016/NĐ-CP của Chính phủ “quy định về số lượng Phó Chủ tịch UBND tỉnh và quy trình, thủ tục bầu, từ chức, miễn nhiệm, bãi nhiệm, điều động, cách chức thành viên UBND” có đoạn: “Trong trường hợp khuyết Chủ tịch UBND giữa 2 kỳ họp Hội đồng nhân dân (HĐND), Thường trực HĐND cấp tỉnh báo cáo Bộ Nội vụ để trình Thủ tướng Chính phủ quyết định giao quyền Chủ tịch UBND cấp tỉnh...”. 

Căn cứ quy định này thì khi ông Chủ tịch UBND tỉnh mình được Thủ tướng Chính phủ điều động bổ nhiệm làm Thứ trưởng Bộ Tư pháp, tức là “UBND tỉnh mình khuyết Chủ tịch” ắt Thường trực HĐND tỉnh đã làm đúng quy trình ấy để Thủ tướng quyết định giao quyền Chủ tịch cho ông Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh như ông đã biết. 

Còn về việc Thủ tướng ra quyết định “giao quyền” ấy thì được quy định tại Khoản 5, Điều 28 Luật Tổ chức Chính phủ...

- Vâng, ông nói như vậy cơ bản là tôi cũng hiểu về việc “giao quyền”, nhưng theo tôi biết, theo pháp luật nước mình cũng có nhiều chức danh được “giao quyền”, chứ đâu chỉ có một chức danh Chủ tịch UBND?

- Vâng, đúng là không chỉ có một chức danh được “giao quyền”, và không chỉ có một văn bản pháp luật mà Bàn Dân vừa nêu. 

Nói chung, căn cứ vào Hiến pháp, các Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương thì có quy định về giao quyền đối với một số chức danh như: Chủ tịch nước, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, Chủ tịch UBND các cấp, không có quy định về giao phụ trách, điều hành đối với các chức danh này. 

Và điều kiện để giao quyền là khi “khuyết chức danh” ấy. Vấn đề ở đây là tôi muốn biết rõ trường hợp nào thì không “giao quyền” mà “giao phụ trách, điều hành” công việc của cơ quan, đơn vị?

-Nói cho rõ hơn, theo quy định pháp luật chỉ có một số chức danh “cấp trưởng” kể trên mới được giao quyền” chứ “không giao nhiệm vụ” với điều kiện là “khuyết chức danh giao quyền”. 

Ngoài ra thì có nhiều trường hợp khác có thể “giao quyền hoặc giao phụ trách, điều hành” với điều kiện “chưa kiện toàn người đứng đầu”. 

Nói chính xác là đối với “các cơ quan hành chính” làm việc theo “chế độ thủ trưởng” mà “khuyết chức danh” thủ trưởng thì mới “giao quyền” cho cấp phó, còn với các “đơn vị sự nghiệp công lập” làm việc theo “chế độ tập thể” thì có thể được “giao quyền hoặc giao phụ trách, điều hành” đơn vị. 

Đây là vấn đề pháp luật quy định, Bàn Dân chỉ có thể nói vắn tắt như vậy với ông thôi, không thể nào lý giải thật tường tận được như một buổi “lên lớp” về kiến thức quản lý nhà nước đâu!

-Ông nói tôi nghe có vẻ cũng... xin lỗi nghen, lòng vòng, khó hiểu lắm! Ông có thể nào nói đơn giản hơn được không, khỏi viện dẫn văn bản này nọ cũng được?

-Chậc, ông muốn vậy thì Bàn Dân chỉ có thể nói như vầy thôi: Việc Thủ tướng “giao quyền” Chủ tịch UBND tỉnh và việc giao cho một cấp phó phụ trách điều hành một đơn vị sự nghiệp công có sự khác biệt về thẩm quyền, điều kiện và phạm vi trách nhiệm. 

Khi Thủ tướng giao quyền Chủ tịch UBND tỉnh, người được giao quyền sẽ có thẩm quyền tương đương với Chủ tịch UBND tỉnh, bao gồm cả việc ký các văn bản quan trọng và đại diện cho UBND tỉnh. Điều kiện để giao quyền là khi khuyết Chủ tịch UBND cấp tỉnh giữa hai kỳ họp của HĐND tỉnh. 

Còn trường hợp giao cho một cấp phó phụ trách một đơn vị thì người này sẽ không có thẩm quyền tương đương với thủ trưởng đơn vị mà chỉ thực hiện các nhiệm vụ được giao trong phạm vi thẩm quyền cấp phó của mình. 

Điều kiện để giao phụ trách là khi đơn vị chưa kiện toàn chức danh người đứng đầu. Tóm lại, giao quyền Chủ tịch UBND tỉnh là việc giao thẩm quyền tương đương cho người được giao quyền, trong khi giao cho một cấp phó phụ trách một đơn vị là việc giao nhiệm vụ trong phạm vi thẩm quyền cấp phó. 

Bàn Dân hiểu vậy thì nói vậy thôi, dù sao mình là công dân thì phải cố gắng học hỏi để hiểu pháp luật cho thật đúng mà “sống và làm việc theo pháp luật”.

Bàn Dân