Tiền thân là lực lượng An ninh vũ trang (tiền thân của Cảnh sát Cơ động ngày nay), trước yêu cầu cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước bước vào giai đoạn cam go, quyết liệt, ngày 22.2.1973, Chính phủ quyết định chuyển giao nhiệm vụ bảo vệ nội địa của lực lượng này sang lực lượng Cảnh sát nhân dân. Trên cơ sở đó, Bộ Công an quy định nhiệm vụ quyền hạn và tổ chức lực lượng Cảnh sát Bảo vệ và trang trọng tổ chức lễ thành lập Cục Cảnh sát bảo vệ (Bộ Tư lệnh Cảnh sát Cơ động ngày nay) vào ngày 15.4.1974.

Lực lượng Cảnh sát Cơ động tập luyện ở thao trường. Ảnh: Tấn Lực

Vừa mới ra đời, dưới sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng, của lãnh đạo Bộ Công an, lực lượng Cảnh sát Bảo vệ và Cơ động đã khẩn trương xây dựng tổ chức, bước ngay vào cuộc chiến đầy gian khổ, hy sinh góp phần giữ gìn an ninh trật tự trong những điều kiện khó khăn sau ngày miền Nam giải phóng.

Là lực lượng vũ trang vừa trực tiếp chiến đấu vừa phục vụ các nhiệm vụ chính trị, lực lượng Cảnh sát Bảo vệ và Cơ động đã hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ quan trọng, như phục vụ và bảo vệ đợt thu đổi tiền theo chủ trương của Chính phủ; bảo vệ Đại hội Đảng các cấp; vượt qua mọi gian nan, thử thách của thời kỳ gian khổ, thù trong, giặc ngoài ra sức phá hoại, đời sống kinh tế vô cùng khó khăn...

Bước vào thời kỳ đổi mới, tình hình cả nước nói chung và tại Tây Ninh nói riêng, có nhiều diễn biến phức tạp về an ninh trật tự, để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng uỷ, Ban Giám đốc Công an tỉnh, lực lượng Cảnh sát Bảo vệ và Cơ động Công an Tây Ninh không ngừng lớn mạnh về mọi mặt, đồng thời khẳng định được sức mạnh, vị trí quan trọng trong đấu tranh, trấn áp các loại tội phạm, các hành vi vi phạm pháp luật, góp phần lập nên những chiến công vang dội trên mặt trận bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội, phục vụ đắc lực công cuộc đổi mới, phát triển kinh tế - xã hội tỉnh nhà.

Năm 1990, Đảng uỷ, Ban Giám đốc Công an tỉnh quyết định thành lập Đại đội Cảnh sát Cơ động, với nhiệm vụ vũ trang canh gác bảo vệ các cơ quan lãnh đạo Đảng, Nhà nước, bảo vệ các mục tiêu; tuần tra kiểm soát giữ gìn trật tự an ninh xã hội, bảo vệ tài sản xã hội chủ nghĩa, bảo vệ tính mạng và tài sản hợp pháp của nhân dân, đấu tranh chống mọi hoạt động phá hoại an ninh quốc gia và trật tự xã hội.

Thực hiện Nghị quyết của các kỳ Đại hội Đảng, đặc biệt là Nghị quyết số 12-NQ/TW của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh xây dựng lực lượng CAND thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới”, Cảnh sát Cơ động được xác định là một trong 6 lực lượng ưu tiên tiến thẳng lên hiện đại vào năm 2025. Trước sự manh động, phức tạp của tội phạm cũng như tình trạng bạo loạn, chống người thi hành công vụ diễn ra trong thời gian gần đây, đòi hỏi tổ chức Cảnh sát Cơ động cần phải hoàn thiện hơn nữa nhằm bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất với quá trình xây dựng Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Ngày 14.6.2022, tại kỳ họp thứ 3, Quốc hội khoá XV, Quốc hội đã chính thức thông qua dự án Luật Cảnh sát Cơ động (số 04/2022/QH15) và có hiệu lực từ ngày 1.1.2023, với 9 nhiệm vụ và 7 quyền hạn cho Cảnh sát Cơ động. Theo đó, Cảnh sát Cơ động có những quyền: sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ.

Cảnh sát Cơ động cũng được quyền mang theo người, vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ vào cảng hàng không, lên tàu bay dân sự để làm nhiệm vụ chống khủng bố, giải cứu con tin; trấn áp đối tượng thực hiện hành vi nguy hiểm có sử dụng vũ khí, vật liệu nổ; bảo vệ vận chuyển hàng đặc biệt; áp giải bị can, bị cáo phạm tội đặc biệt nghiêm trọng…

Xuất phát từ yêu cầu nhiệm vụ đặt ra là cần tăng cường huấn luyện, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, khả năng cơ động chiến đấu trong điều kiện môi trường, địa hình, phức tạp theo thực tế cho các lực lượng, nhất là đối với lực lượng chống khủng bố chuyên trách để có thể chủ động, triển khai nhằm khống chế, vô hiệu hoá âm mưu, thủ đoạn khủng bố trong mọi tình huống; ngày 18.8.2022, Công an tỉnh Tây Ninh tổ chức công bố quyết định của Bộ trưởng Bộ Công an thành lập Trung đoàn Cảnh sát Cơ động dự bị chiến đấu. Công an tỉnh Tây Ninh là một trong 14 địa phương trên cả nước được thành lập lực lượng Cảnh sát Cơ động dự bị chiến đấu cấp trung đoàn.

Những năm gần đây, tình hình tội phạm hoạt động manh động, liều lĩnh trên địa bàn tỉnh Tây Ninh có xu hướng gia tăng- nhất là tội phạm có tổ chức, sử dụng “hàng nóng” để phạm tội, thanh toán lẫn nhau gây mất ANTT ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân. Lực lượng Cảnh sát Cơ động đã phối hợp các đơn vị nghiệp vụ, Công an các huyện, thị xã, thành phố làm tốt công tác nắm tình hình, dự đoán tình huống, từ đó, tham mưu Ban Giám đốc, Ban Chuyên án Công an tỉnh xây dựng kế hoạch huấn luyện và thực binh các tình huống phòng, chống tội phạm sử dụng vũ khí, hung khí.

Đặc biệt, trước tình hình tội phạm sử dụng “hàng nóng”, hung khí chống trả lại lực lượng thi hành nhiệm vụ gây hoang mang trong nhân dân và để bảo đảm an toàn cho cán bộ, chiến sĩ, năm 2019, đơn vị đã nghiên cứu thành công và đưa vào sử dụng gậy TN20 dùng để khống chế, bắt giữ các đối tượng sử dụng hung khí gây rối, chống người thi hành công vụ. Việc ứng dụng gậy TN20 vào công tác, chiến đấu đạt hiệu quả cao được lãnh đạo các cấp biểu dương, khen thưởng.

Năm 2023, đơn vị tiếp tục chế tạo thành công tay cầm quả nổ đã phát huy tối đa công dụng của quả nổ; điều khiển quả nổ đúng tầm, vị trí, khoảng cách theo yêu cầu của người sử dụng và nhất là không để đối tượng quá khích sử dụng quả nổ ném trả lại, cũng như hạn chế thấp nhất mức độ nguy hiểm cho cán bộ, chiến sĩ và người dân tham gia diễn tập, xử lý tình huống.

Bảo đảm ANTT, tuyệt đối an toàn 6 mục tiêu bảo vệ và các đoàn công tác của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các đoàn khách trong, ngoài nước đến thăm và làm việc tại Tây Ninh. Tổ chức huấn luyện, thực binh xử lý tình huống theo các phương án đã được phê duyệt cho cán bộ, chiến sĩ, bảo đảm sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ khi có yêu cầu, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống.

Lực lượng Cảnh sát Cơ động Công an tỉnh đã tuần tra vũ trang canh gác bảo vệ mục tiêu quan trọng về kinh tế, chính trị, ngoại giao, khoa học - kỹ thuật, văn hoá, xã hội. Đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, hàng đầu được Tỉnh uỷ, UBND tỉnh, Ban Giám đốc Công an tỉnh quan tâm chỉ đạo thực hiện. Đồng thời đơn vị còn bảo đảm tuần tra, kiểm soát độc lập trên các tuyến, địa bàn trọng điểm, phức tạp về ANTT cũng như phối hợp các đơn vị nghiệp vụ, Công an các huyện, thị xã, thành phố thực hiện tuần tra, kiểm soát với chu kỳ khép kín, qua đó đã bắt giữ giao cơ quan chức năng xử lý nhiều đối tượng mua bán, sử dụng chất ma tuý; tàng trữ sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ trái phép; giải tán nhiều nhóm thanh thiếu niên tụ tập đêm khuya chạy xe biểu diễn, lạng lách đánh võng, cướp giật... thu giữ nhiều tang vật, hiện vật phục vụ cho cơ quan điều tra xử lý.

Với phương châm “Thức cho dân ngủ ngon, gác cho dân vui chơi, lấy hạnh phúc của nhân dân làm niềm vui, lẽ sống của mình”, và vì nhân dân phục vụ, lực lượng Cảnh sát Cơ động Công an tỉnh đã tổ chức nhiều đợt đến các địa bàn trọng điểm vùng sâu, vùng xa giúp người dân khắc phục hậu quả bão lụt, thiên tai, sửa chữa hệ thống đường sá, nhà cửa... thăm, tặng quà các gia đình chính sách, trẻ em vượt khó hiếu học, được người dân gửi thư khen, cảm ơn, lãnh đạo các cấp biểu dương, khen thưởng...

Qua các giai đoạn lịch sử, lực lượng Cảnh sát Cơ động Công an tỉnh không ngừng lớn mạnh về mọi mặt, tổ chức bộ máy của đơn vị ngày càng được củng cố, hoàn thiện; đội ngũ cán bộ, chiến sĩ từng bước được rèn luyện nâng cao về bản lĩnh chính trị, tinh thông nghiệp vụ, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu, nhiệm vụ bảo đảm ANTT, an toàn xã hội và bảo vệ an ninh quốc gia trong tình hình mới. Cơ sở vật chất, vũ khí, công cụ hỗ trợ, phương tiện, thiết bị kỹ thuật được trang bị đầy đủ theo tiêu chuẩn; các khu sinh hoạt thể dục thể thao tập thể; khu vui chơi, giải trí được xây dựng, đáp ứng nhu cầu thụ hưởng về vật chất và tinh thần của cán bộ, chiến sĩ.

Trải qua 50 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, lực lượng Cảnh sát Cơ động Công an tỉnh đã được Đảng và Nhà nước trao tặng nhiều phần thưởng cao quý như: danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân (thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước) cho Tiểu đoàn An ninh vũ trang tỉnh Tây Ninh (nay là Phòng Cảnh sát Cơ động); nhiều Huân chương Chiến công, Huy hiệu Hồ Chí Minh; hàng chục danh hiệu Dũng sĩ diệt Mỹ và các phần thưởng cao quý khác cho tập thể và hàng ngàn lượt cá nhân đã có thành tích đặc biệt xuất sắc trong giữ gìn an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội được Bộ Công an, Tỉnh uỷ, Uỷ ban nhân dân tỉnh, Ban Giám đốc Công an tỉnh, Trung ương Đoàn, Tỉnh đoàn khen thưởng.

Những năm gần đây, đơn vị luôn đạt từ danh hiệu đơn vị quyết thắng trở lên, trong đó, năm 2020, đơn vị vinh dự được Bộ Công an tặng cờ đơn vị dẫn đầu trong phong trào thi đua Vì an ninh Tổ quốc.

Phát huy truyền thống của đơn vị, của lực lượng, trong thời gian tới, lực lượng Cảnh sát Cơ động Công an tỉnh nguyện một lòng, một dạ tận trung với Đảng, tận hiếu với dân, khắc phục mọi khó khăn, gian khổ, hiểm nguy; mưu trí, sáng tạo, dũng cảm trong chiến đấu; tích cực hiệp đồng chặt chẽ với các lực lượng trong và ngoài ngành để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, khẳng định vị trí quan trọng của mình trong công tác bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, góp phần xây dựng và phát triển đất nước, đem lại cuộc sống bình yên, hạnh phúc cho nhân dân.

T.N