Trung tâm Y tế thị xã Hoà Thành.

Thay mặt Hội đồng xét xử, thẩm phán, chủ toạ phiên toà Nguyễn Thị Kim Phụng, TAND thị xã Hoà Thành tuyên bố bị cáo Bùi Tiến Đạt chiếm đoạt số tiền 94.356.000 đồng, có đủ yếu tố cấu thành tội “Tham ô tài sản” với tình tiết định khung tăng nặng trách nhiệm hình sự do phạm tội 2 lần trở lên, đồng thời khẳng định trong quá trình điều tra và tranh tụng tại phiên toà không chứng minh được bị cáo Đạt bàn bạc thoả thuận với bị cáo Đặng Hữu Hạnh, Đỗ Kanh trong việc nâng khống, cũng như không chứng minh hai bị cáo này nhận tiền từ bị cáo Đạt nên không chấp nhận truy tố của VKS cho rằng các bị cáo phạm tội “có tổ chức” theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 353 BLHS.

Toà án xác định các bị cáo phạm tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn…”

HĐXX nhận định, có căn cứ khẳng định bị cáo Đạt lợi dụng sự thiếu kiểm tra, giám sát của bị cáo Hạnh, Kanh và ông Phạm Chí Khanh (quyền Trưởng Khoa KSBT từ tháng 3.2018) thực hiện hành vi tội phạm.

Bị cáo Hạnh, Kanh và ông Khanh là cán bộ được giao quyền quản lý nhưng khi phân công nhiệm vụ cho bị cáo Đạt đã không kiểm tra, giám sát việc bị cáo thực hiện và quyết toán hồ sơ, ký vào hồ sơ quyết toán để bị cáo Đạt thuận lợi chiếm đoạt tiền. Đây là hành vi thiếu trách nhiệm quy định tại Điều 360 BLHS nhưng số tiền bị cáo chiếm đoạt dưới 100 triệu đồng, chưa gây hậu quả nghiêm trọng nên chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm theo quy định.

Về số tiền thực hiện chiến dịch diệt lăng quăng, phun hoá chất phòng, chống dịch bệnh sốt xuất huyết do virus Zika tại xã Long Thành Nam 24.366.500 đồng, HĐXX cho biết, bị cáo Kanh biết rõ chiến dịch chưa thực hiện mà làm hồ sơ quyết toán là sai nhưng do áp lực phải quyết toán xong các nguồn kinh phí cuối năm để có tiền thực hiện chiến dịch và để bản thân không bị đánh giá không hoàn thành nhiệm vụ, nên bị cáo chỉ đạo Đạt và bà Lý Thị Kim Liên làm hồ sơ quyết toán song song với việc thực hiện chiến dịch Zika.

Quá trình điều tra và tranh tụng tại phiên toà, chỉ chứng minh được bị cáo Đạt giữ số tiền 24.366.500 đồng theo sự phân công của bị cáo Kanh và quên báo cáo lại, nhưng không chứng minh được bị cáo Đạt dùng thêm thủ đoạn nào khác để chiếm đoạt số tiền này.

Các bị cáo Hạnh, Kanh và Đạt cùng có hành vi lợi dụng chức trách nhiệm vụ được giao làm trái công vụ gây thiệt hại 24.366.500 đồng. Do đó, hành vi của các bị cáo đủ yếu tố cấu thành tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo quy định tại khoản 1 Điều 356 BLHS.

Trong công tác, các bị cáo Hạnh, Kanh, Đạt có mối quan hệ cấp trên, cấp dưới, là mối quan hệ phụ thuộc. Trong quá trình thực hiện chức trách, các bị cáo thực hiện theo sự chỉ đạo của cấp trên, cùng làm trái công vụ.

Hành vi phạm tội của các bị cáo thuộc trường hợp đồng phạm giản đơn, không đủ căn cứ xác định các bị cáo phạm tội thuộc trường hợp có tổ chức. Do đó, cáo trạng truy tố các bị cáo phạm tội “Tham ô tài sản” với tình tiết định khung tăng nặng “phạm tội có tổ chức” tại điểm a khoản 2 Điều 353 BLHS là không có căn cứ nên HĐXX không chấp nhận.

Do hành vi phạm tội của các bị cáo Hạnh, Kanh, Đạt bị VKS truy tố về tội “Tham ô tài sản” nhưng qua tranh tụng tại phiên toà, không chứng minh được các bị cáo phạm tội tội danh này mà chỉ chứng minh được các bị cáo phạm tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” quy định tại khoản 1 Điều 356 BLHS- là tội nhẹ hơn, nên HĐXX xét xử các bị cáo về tội danh này là bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng quy định pháp luật.

Về nguồn kinh phí cấp cho cộng tác viên làm nhiệm vụ y tế dự phòng tại xã Long Thành Nam, bị cáo Hạnh biết rõ cộng tác viên làm nhiệm vụ y tế dự phòng không có hoạt động, nhưng khi Trung tâm KSBT tỉnh phân bổ 96.840.000 đồng quyết toán là sai nhưng bị cáo vẫn chỉ đạo bị cáo Đạt và bà Chung làm hồ sơ quyết toán khống.

Bị cáo Đạt biết rõ cộng tác viên không hoạt động mà làm hồ sơ quyết toán là sai nhưng bị cáo vẫn nghe theo sự chỉ đạo của bị cáo Hạnh là có hành vi lợi dụng chức trách nhiệm vụ được giao để làm trái công vụ gây thiệt hại 96.840.000 đồng.

Quá trình điều tra chỉ chứng minh bị cáo Đạt chi tiền theo sự chỉ đạo của bị cáo Hạnh. Bị cáo Đạt còn giữ 7.202.000 đồng là do một số cộng tác viên không đến nhận. Hành vi của bị cáo Đạt, Hạnh đủ yếu tố cấu thành tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” tại khoản 1 Điều 356 BLHS. Hành vi phạm tội của các bị cáo thuộc trường hợp đồng phạm giản đơn, không đủ căn cứ xác định thuộc trường hợp có tổ chức.

Do đó, VKS truy tố các bị cáo phạm tội “Tham ô tài sản” với tình tiết định khung tăng nặng phạm tội có tổ chức theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 353 BLHS là không có căn cứ nên HĐXX không chấp nhận.

Do hành vi phạm tội của các bị cáo bị VKS truy tố về tội “Tham ô tài sản” nhưng qua tranh tụng tại phiên toà, không chứng minh được các bị cáo phạm tội “Tham ô tài sản” mà chỉ chứng minh được các bị cáo phạm tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo khoản 1 Điều 356 BLHS- là tội nhẹ hơn nên HĐXX xét xử các bị cáo về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo quy định trên là bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.

HĐXX cho biết, bị cáo Hạnh, Đạt gây thiệt hại 96.840.000 đồng, lẽ ra VKS phải truy tố trách nhiệm hình sự các bị cáo số tiền trên. nhưng VKS chỉ truy tố các bị cáo 21.502.000 đồng (VKS xác định số tiền này bị cáo Đạt đang giữ).

Qua tranh tụng tại phiên toà, chỉ chứng minh bị cáo Đạt giữ 7.202.000 đồng. Trước đây, HĐXX đã trả hồ sơ điều tra bổ sung yêu cầu VKS xác định lại số tiền truy tố đối với các bị cáo nhưng VKS vẫn giữ quan điểm truy tố các bị cáo 21.502.000 đồng.

Do đó, căn cứ giới hạn xét xử (Điều 298 BLTTHS), HĐXX chỉ có thể xét xử bị cáo Hạnh, Đạt số tiền 21.502.000 đồng. Số tiền còn lại 75.338.000 đồng mà VKS chưa truy tố đối với bị cáo Hạnh, Đạt, HĐXX kiến nghị cơ quan có thẩm quyền cấp trên tiếp tục xử lý.

Bị cáo Hạnh, bị cáo Kanh không phạm tội “Tham ô tài sản”

Từ những nhận định, phân tích trên, HĐXX kết luận có căn cứ khẳng định bị cáo Đạt phạm tội “Tham ô tài sản” số tiền xử lý ổ dịch năm 2016- 2018 và nguồn tiền chiến dịch phun hoá chất diệt lăng quăng phòng, chống sốt xuất huyết xã Long Thành Trung năm 2018 với tình tiết định khung tăng nặng là phạm tội 2 lần trở lên theo quy định tại điểm c khoản 2 Điều 353 BLHS; bị cáo Đạt phạm tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” đối với nguồn tiền chiến dịch Zika xã Long Thành Nam năm 2016 và cộng tác viên xã Long Thành Nam năm 2018, nên áp dụng tình tiết định khung tăng nặng trách nhiệm hình sự là phạm tội 2 lần trở lên theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 356 BLHS.

Bị cáo Hạnh phạm tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” đối với số tiền chiến dịch Zika xã Long Thành Nam năm 2016 và cộng tác viên xã Long Thành Nam năm 2018 nên áp dụng tình tiết định khung tăng nặng trách nhiệm hình sự là phạm tội 2 lần trở lên theo quy định. 

Bị cáo Kanh phạm tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” đối với nguồn tiền chiến dịch Zika xã Long Thành Nam năm 2016 theo quy định tại khoản 1 Điều 356 BLHS.

HĐXX khẳng định, cáo trạng VKS truy tố bị cáo Đạt phạm tội “Tham ô tài sản” với tình tiết định khung tăng nặng phạm tội 2 lần trở là có căn cứ nhưng cáo trạng truy tố các bị cáo Đạt, Kanh, Hạnh phạm tội “Tham ô tài sản” với tình tiết định khung tăng nặng phạm tội có tổ chức là không có căn cứ nên không chấp nhận. Do chỉ đủ căn cứ xác định bị cáo Đạt chiếm đoạt 94.356.000 đồng mà cáo trạng truy tố bị cáo phạm tội “Tham ô tài sản” với tình tiết định khung tặng nặng (chiếm đoạt tài sản từ 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng) là không có căn cứ nên không chấp nhận.

Xét vai trò từng bị cáo trong vụ án, HĐXX nhận định, đối với hành vi tham ô tài sản, bị cáo Đạt phải tự chịu trách nhiệm hành vi phạm tội của mình. Đối với hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, bị cáo Đạt phạm tội hai lần, nhưng cả hai lần, bị cáo chỉ giữ vai trò thứ yếu so với bị cáo Hạnh, Kanh.

Bị cáo là cấp dưới phục tùng mệnh lệnh của cấp trên, không có động cơ tư lợi cá nhân. Do bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự theo quy định nên HĐXX thấy đủ điều kiện áp dụng khoản 1 Điều 54 BLHS để xét xử bị cáo Đạt một mức án dưới mức thấp nhất của khung hình phạt của cả hai tội danh.

Bị cáo Hạnh, vì muốn đơn vị và bản thân hoàn thành nhiệm vụ, đã 2 lần thực hiện hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, trong đó có 1 lần trực tiếp chỉ đạo bị cáo Đạt và ép buộc cấp dưới làm hồ sơ khống, gây thiệt hại lớn cho ngân sách.

Bị cáo Hạnh có nhiều tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự theo quy định nên HĐXX thấy đủ điều kiện áp dụng khoản 1 Điều 54 BLHS để xét xử bị cáo Hạnh mức án dưới mức thấp nhất của khung hình phạt.

Bị cáo Kanh thực hiện một lần hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ trong chiến dịch Zika tại xã Long Thành Nam năm 2016, có nhiều tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự theo quy định, có nơi cư trú rõ ràng, do đó, HĐXX thấy không cần thiết cách ly bị cáo ra khỏi xã hội, mà áp dụng Điều 65 BLHS cho bị cáo hưởng án treo và ấn định thời gian thử thách đủ tác dụng răn đe, giáo dục và phòng ngừa.

Riêng bị cáo Hạnh phạm tội với tình tiết định khung tăng nặng phạm tội 2 lần trở lên nên theo quy định tại khoản 5 Điều 3 Nghị quyết số 02/2018/NQ-HĐTP của Hội đồng thẩm phán TAND tối cao, bị cáo không đủ điều kiện được áp dụng Điều 65 BLHS để được hưởng án treo.

Trên cơ sở phân tích và nhận định trên, HĐXX tuyên bố phạt bị cáo Bùi Tiến Đạt 3 năm tù tội “Tham ô tài sản”, 1 năm tù tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, tổng cộng hình phạt là 4 năm tù; bị cáo Đặng Hữu Hạnh 1 năm 6 tháng tù tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”; bị cáo Đỗ Kanh 1 năm tù cho hưởng án treo, thời gian thử thách 2 năm. Toà còn tuyên cấm bị cáo Hạnh đảm nhiệm chức vụ trong thời hạn một năm, cấm bị cáo Kanh đảm nhiệm chức vụ trong thời hạn một năm.

Đức Tiến