Tái hoà nhập cộng đồng cho những người chấp hành xong án phạt tù là chính sách nhân văn, nhân đạo của Đảng và Nhà nước. Xác định vị trí, vai trò quan trọng của công tác tái hoà nhập cộng đồng, các cấp uỷ Đảng, chính quyền địa phương và ban, ngành, đoàn thể đã tập trung triển khai nhiều cách làm hay, mô hình hiệu quả hỗ trợ người chấp hành xong án phạt tù có điều kiện thuận lợi được tái hoà nhập cộng đồng. Từ đó giảm nguy cơ tái phạm, góp phần quan trọng vào công tác bảo đảm an ninh trật tự, phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Xoá bỏ định kiến

Thượng tá Nguyễn Thanh Sơn- Phó trưởng Phòng Cảnh sát thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp, Công an tỉnh cho biết: “Thời gian qua, lực lượng Công an trong tỉnh đã phối hợp các ban, ngành, đoàn thể thực hiện tốt các biện pháp bảo đảm tái hoà nhập cộng đồng với người chấp hành xong án phạt tù.

Từ năm 2020 đến nay, Công an đã hướng dẫn các thủ tục cấp, đổi căn cước công dân cho 3.300 người; hướng dẫn thủ tục đề nghị xoá án tích, cấp phiếu lý lịch tư pháp cho 4.500 người; tổ chức 400 cuộc tuyên truyền lồng ghép chính sách pháp luật về tái hoà nhập cộng đồng ở cơ sở; vận động các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất trên địa bàn tiếp nhận, giúp đỡ việc làm cho 530 người”.

Trên địa bàn xã Phan, huyện Dương Minh Châu, để hỗ trợ, giúp đỡ người chấp hành xong án phạt tù tái hoà nhập cộng đồng, ổn định cuộc sống, Công an xã tham mưu cấp uỷ, chính quyền địa phương quan tâm đến công tác thi hành án hình sự và tái hoà nhập cộng đồng, đặc biệt là xây dựng, nhân rộng các mô hình tái hoà nhập cộng đồng.

Đơn vị tập trung thông tin, tuyên truyền về tái hoà nhập cộng đồng để định hướng, khuyến khích cộng đồng xã hội tham gia giáo dục, giúp đỡ, xoá bỏ định kiến, kỳ thị, phân biệt đối xử đối với người chấp hành xong án phạt tù; nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật, phòng ngừa tái phạm; trợ giúp tâm lý, hỗ trợ để họ có niềm tin, nghị lực, ý chí phấn đấu.

Theo Thiếu tá Nguyễn Đức Kiên- Phó trưởng Công an xã Phan, trong 5 năm, trên địa bàn xã có 22 trường hợp chấp hành xong án phạt tù thuộc diện hỗ trợ vay vốn để phát triển kinh tế. Công an xã phối hợp UBND xã tổ chức gặp mặt, tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng của họ về nhu cầu vay vốn hỗ trợ, qua đó có 7 người có nhu cầu vay vốn để phát triển kinh tế.

Công an xã đã hỗ trợ cho 4 trường hợp vay với số tiền 270 triệu đồng, trong đó 1 trường hợp vay 100 triệu đồng, 1 trường hợp vay 70 triệu đồng, còn 2 trường hợp vay 50 triệu đồng. Sau khi được vay vốn, các hộ dân này sử dụng đúng mục đích.

Anh T.M.B (ngụ xã Phan) sau khi chấp hành xong án phạt 4 năm tù do vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ, anh đã cố gắng vượt qua mặc cảm, tự ti của mình, quyết tâm làm lại cuộc đời. Nhờ sự hỗ trợ kịp thời của chính quyền địa phương, đến nay anh B đã có việc làm ổn định. Anh B nói: “Sau khi chấp hành xong án phạt tù, tôi may mắn được địa phương quan tâm, hỗ trợ vay 70 triệu đồng, quyết định đầu tư mua da cao su về cạo, thu nhập cũng ổn định. Hằng tháng trừ tất cả chi phí, lợi nhuận khoảng 14-15 triệu đồng”.

Đồng hành cùng lực lượng Công an trên hành trình xây dựng cuộc sống mới cho người lầm lỗi, các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể địa phương cũng nỗ lực triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các giải pháp, mô hình, chung tay giữ gìn an ninh trật tự ở địa phương.

Anh Phạm Ngọc Lê- Phó Bí thư Đoàn xã Phan cho biết, Đoàn Thanh niên cùng Hội LHTN xã, Công an xã thực hiện rà soát các trường hợp thanh niên tái hoà nhập trong cộng đồng trên địa bàn, triển khai nhiều giải pháp, nổi bật là việc thực hiện mô hình “Tôi làm được, bạn cũng thế”. Đoàn Thanh niên cùng Hội LHTN xã đến từng gia đình để trao đổi, thăm hỏi cũng như hướng nghiệp cho thanh niên. Đến nay, đơn vị đã giới thiệu việc làm cho 2 thanh niên trên địa bàn.

Vượt qua mặc cảm

Quyết định số 22/2023/QĐ-TTg, ngày 17.8.2023 của Thủ tướng Chính phủ về tín dụng đối với người chấp hành xong án phạt tù có hiệu lực thi hành từ ngày 10.10.2023. Đối tượng được vay vốn là cá nhân người chấp hành xong án phạt tù và người được đặc xá, chấp hành tốt quy định của pháp luật, không tham gia tệ nạn xã hội được hỗ trợ mức vay tối đa là 100 triệu đồng. Đây là chính sách mới, nhân văn, tiếp sức cho người lầm lỗi trên hành trình hoàn lương.

Theo Ngân hàng Chính sách xã hội chi nhánh Tây Ninh, tín dụng đối với người chấp hành xong án phạt tù là một chính sách mới, lần đầu tiên có một cơ chế cụ thể tạo điều kiện cho gia đình hoặc người chấp hành xong án phạt tù được tiếp cận vay vốn ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội để học nghề sản xuất kinh doanh, có việc làm, sớm ổn định cuộc sống, tái hoà nhập cộng đồng, xoá bỏ mặc cảm, vươn lên trong cuộc sống.

Đơn vị đã phối hợp các cơ quan liên quan và chính quyền địa phương tuyên truyền sâu rộng đến mọi tầng lớp Nhân dân nhằm sớm đưa chính sách này đi vào cuộc sống. Đặc biệt là phối hợp cơ quan Công an, chính quyền địa phương rà soát, cập nhật, cung cấp, thu thập danh sách các đối tượng người chấp hành xong án phạt tù đủ điều kiện, có nhu cầu vay vốn, đúng đối tượng để tập trung xem xét cho vay.

Việc sử dụng vốn vay của người chấp hành xong án phạt tù luôn được các cấp, ngành, tổ chức chính trị - xã hội, chính quyền địa phương quan tâm. Nhờ đó, việc sử dụng vốn vay luôn được thực hiện đúng mục đích, hiệu quả.

Sau khi chấp hành xong bản án 1 năm 6 tháng tù về tội tổ chức cho người khác nhập cảnh trái phép, anh N.T.T (ngụ huyện Tân Biên) trở về địa phương sinh sống với công việc sửa xe, mua bán xe.

May mắn được hỗ trợ cho vay vốn với số tiền 100 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội huyện theo Quyết định số 22/2023/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, anh T như được tiếp thêm động lực trên con đường hoàn lương.

Hay trường hợp của anh H.Đ.M (ngụ xã Trà Vong, huyện Tân Biên) sau khi chấp hành xong bản án 6 tháng tù về tội đánh bạc, trở về địa phương vào tháng 3.2023, anh cũng được xét vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội huyện theo Quyết định số 22/2023/QĐ-TTg.

Anh M nói: “Sau khi chấp hành xong án phạt, quay trở về địa phương, tôi gặp nhiều khó khăn về vốn làm ăn. Khi nghe trưởng ấp và cán bộ Công an giới thiệu chương trình vay vốn, tôi vô cùng mừng rỡ, nhanh chóng làm hồ sơ để được hỗ trợ, quyết tâm làm ăn chân chính”.

Những người chấp hành xong án phạt tù về nơi cư trú nhận thấy được sự quan tâm của chính quyền địa phương, ban, ngành, đoàn thể, từ đó có thêm động lực để vươn lên, yên tâm ổn định cuộc sống, hạn chế tái phạm.

Ông Dương Văn Phong- Chủ tịch Hội Nông dân xã Trà Vong cho biết: “Người chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương thường có tâm lý mặc cảm. Để có thể gần gũi, tâm sự với họ là cả một quá trình, cần thường xuyên gặp gỡ, tuyên truyền, vận động.

Đối với những trường hợp người chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương, Hội Nông dân xã cũng hướng dẫn cho họ tham gia vào các chi, tổ, hội, tạo điều kiện thích ứng với các công việc đặc thù của địa phương, chủ yếu là sản xuất về nông nghiệp, giúp họ ổn định cuộc sống, tái hoà nhập cộng đồng”.

Theo Thượng tá Nguyễn Thanh Sơn- Phó trưởng Phòng Cảnh sát thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp, Công an tỉnh, thời gian tới, đơn vị sẽ tham mưu cho Ban Giám đốc Công an tỉnh tiếp tục tuyên truyền, phổ biến về Quyết định số 22/2023/QĐ-TTg sâu rộng trong quần chúng Nhân dân; khuyến khích cộng đồng xã hội tham gia giúp đỡ, xoá bỏ kỳ thị, phân biệt đối xử đối với người chấp hành xong án phạt tù;

Chỉ đạo Công an cấp huyện, xã thường xuyên rà soát, lập danh sách đúng đối tượng và điều kiện theo quy định tại Quyết định số 22/2023/QĐ-TTg, gửi Ngân hàng Chính sách xã hội tạo điều kiện cho họ vay vốn và ổn định cuộc sống.

Phương Thảo - Hà Thuỷ