>> Một trường hợp xin cải chính tên trong CMND: Lẽ nào bế tắc?

>> Ý kiến: Có thể xem xét, quyết định công nhận việc thay đổi họ và tên của bà Võ Thị Xê

Cuối năm 2009, Báo Tây Ninh cả báo in lẫn báo online, qua nhiều số, có nhiều tác giả, luật gia, kể cả bạn đọc bình thường đã có nhiều bài viết về trường hợp của bà Võ Thị Xê xin cải chính họ và tên của bà thành Biện Thị Niên để bà được quyền sử dụng phần đất theo bản án của toà án đã tuyên. Là một bạn đọc và là người công tác trong ngành chức năng, tôi cảm thấy rất thương tâm và lo lắng cho bà.

Tựu trung các ý kiến của nhiều luật gia và nhiều ngành, giới tham gia, có tính chất đề xuất hai vấn đề góp ý để kết thúc việc giải quyết nội dung yêu cầu của bà Võ Thị Xê: Một là đề nghị chính quyền nơi bà sinh sống cho bà được cải chính họ tên theo quy định hiện hành theo Nghị định 158/NĐ-CP ngày 28.12.2005 của Chính phủ quy định về Đăng ký quản lý hộ tịch. Hai là đề nghị Toà án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao xem xét kháng nghị, xét xử giám đốc thẩm cho bà theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự để bà được bổ sung thêm tên họ Biện Thị Niên vào trong bản án sơ, phúc thẩm mà toà hai cấp khi xét xử đã không quan tâm đến chi tiết này… nhưng sau đó các nơi đều im lặng. Tưởng chừng sự việc “hoàn toàn bế tắc”. Khổ thân cho bà đã già yếu, đến tuổi “gần đất xa trời” mà không có một phần đất nương náu tấm thân ốm yếu, bệnh tật, đang phải nương náu trên đất “lộ 4” ở Hoà Thành. Trong khi đó có một mảnh đất đã được toà phán quyết cho bà được sử dụng, nhưng khổ nỗi cái tên “Xê” mà bà phải mang trong người gần cả của đời, lại không phải là tên của bà. Ngày ấy gia đình bị dồn dân vào “ấp chiến lược” ở Phước Chỉ (Trảng Bàng), ngày ngày đi ra đồng làm ruộng, mọi người phải gởi “giấy căn cước” tại cổng ấp. Một buổi chiều đi làm về, tên lính gác cổng đưa cho bà cái “giấy căn cước” của Võ Thị Xê, còn giấy của bà “ai đó” đã cầm nhầm. Thế là từ đó đến giờ, thời cuộc đổi thay bà vẫn cứ mang cái tên Võ Thị Xê…  lạ hoắc.

Thật tình chẳng dám trách ai, bà chỉ biết tự trách mình. Bởi suốt quá trình xử lý phân chia tài sản thừa kế của cha bà, tại toà án hai cấp bà “quên” trình bày mình có tới hai tên: Võ Thị Xê và Biện Thị Niên để “quan Toà” ghi vào hồ sơ án. Chứ nếu bà lý giải được thì đâu gặp khó khăn quá mức như thế! Bản thân bà cũng đã tự trách mình.

Bà Võ Thị Xê và tấm “sổ hồng” có tên Biện Thị Niên

Được cán bộ Tư pháp địa phương góp ý và cùng bà đi gõ cửa nhiều nơi, nhưng không có được lời đáp nào!

Thời gian qua bà đã phải đi lên, đi xuống nhiều lần từ Toà án tỉnh xuống Phòng Tư pháp, UBND huyện Hoà Thành, rồi lên Sở Tư pháp và nhiều lần kêu lên trên Báo… Nếu lời trình bày hoàn cảnh của bà là thật một trăm phần trăm thì cơ quan có trách nhiệm cũng rất khó giúp đỡ cho bà. Bởi lẽ “Nhà thực thi và áp dụng pháp luật” không tìm thấy một quy định nào để có thể cải chính tên họ của bà.

Thật ra trong thời gian qua các trợ giúp viên pháp lý cũng rất nhiệt tình giúp đỡ cho bà. Chính tay họ đã thảo đơn gửi Toà án tỉnh, Toà án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát tối cao, nhưng cho đến khi tôi viết bài này, bà và người thân trong gia đình cho biết vẫn chưa có tin, thư phản hồi.

Sự việc đến đây kể như là… kết thúc. Đành bất lực.

Nhưng có một vài lần tôi gặp người cán bộ trợ giúp pháp lý cho bà (bà thuộc được diện trợ giúp theo Luật Trợ giúp pháp lý của Nhà nước), anh ta không chịu thua, nhưng còn làm như thế nào nữa thì anh không chịu bày tỏ. Có điều anh nói rất tự tin: “Sự việc không bế tắc đâu!!!”.

Trưa hôm qua tôi giật mình và hết sức sung sướng khi thấy bà Võ Thị Xê đến báo với tôi là bà đã nhận được giấy hồng phần đất của bà được Toà chia, với cái tên đúng tên thật của bà là Biện Thị Niên và có cả mở ngoặc, đóng ngoặc tên Võ Thị Xê. Tôi hỏi bà làm thế nào được vậy? Bà không trả lời được vì… “đó là chuyện của Nhà nước mà!”. Bà chỉ biết… khóc vì mừng quá. Tôi chỉ còn biết giả lả hỏi bà: Khi đến “trăm tuổi” bà về với ông bà, bà có dặn dò con cháu bà nên khắc vào mộ bia cho bà họ, tên gì?- Bà nói trong cơn xúc động mạnh với giọng buồn, vui hỗn độn: “Thì tên Biện Thị Niên chứ tên gì!”. Rồi bà không quên nhắn nhủ với tôi xin có lời cảm ơn chân thành đến những cá nhân, tổ chức đã quan tâm, giúp đỡ bà trong lúc gặp khó khăn.

THÀNH CHUNG