Lính Mỹ tuần tra trên đường phố Baghdad. Ảnh: Getty Images

Ở Baghdad, thủ đô Iraq, đường phố bây giờ đã trở nên yên bình, những vụ xung đột giữa hai sắc tộc Hồi giáo Shi’ite và Sunni ngày càng giảm hẳn. Rõ ràng đó là một tín hiệu đủ để Tổng thống Mỹ Barack Obama an tâm khi quyết định rút dần binh lính ra khỏi Iraq, tập trung cho cuộc chiến tiêu diệt tàn quân Taliban và khủng bố Al-Qaeda tại Afghanistan.

Thế nhưng theo kết quả của cuộc khảo sát về tình hình an ninh ở Baghdad mà hãng tin AP vừa công bố hôm 25.3, bầu không khí yên bình ấy lại ẩn tàng những nỗi ám ảnh, lo sợ về một viễn cảnh bạo lực có thể tái diễn trong ngày một, ngày hai. Vẫn còn rất nhiều thị trấn ở các vùng phụ cận Baghdad vốn từng là nơi người Sunni sinh sống không một bóng người. Họ không dám trở về. Gần như hầu hết những gia đình trở lại nhà cũ của mình đều bị các phe nhóm Hồi giáo Shi’ite vũ trang đe doạ. Có gia đình, sau một đêm an giấc trong nhà mình, sáng ra họ phát hiện trên tường nhà có dòng chữ vẽ vội vàng bằng sơn xịt: “Chúng tao sẽ trở lại, quân đội Mahdi”. Theo khảo sát của AP, chỉ có 16% gia đình người Sunni từng bị các phe nhóm vũ trang người Shi’ite hoặc các biệt động tử thần bịt mặt buộc phải rời khỏi nhà cửa trước đây, có ý định quay trở lại. Không cần phải lý giải nhiều, đơn giản vì cuộc xung đột giữa hai bên vẫn đang tiếp diễn âm ỉ trong bầu không khí yên bình ở Baghdad. Đa số các quan chức chính phủ Iraq lẫn các tướng lĩnh quân đội Mỹ khi trả lời phỏng vấn của AP đều thừa nhận: Viễn cảnh mai sau hoàn toàn không lạc quan. Baghdad yên bình chỉ vì người Shi’ite đang thắng thế, người Sunni buộc phải rời khỏi thành phố.

Bây giờ các tay súng người Shi’ite, các biệt đội tử thần bịt mặt đã bị quân đội Mỹ và Iraq trấn áp, hiếm khi xuất hiện trên đường phố. Nhưng người Sunni lại không tin một chính phủ Iraq do người Shi’ite chiếm đa số sẽ bảo vệ họ, đó cũng chính là mầm mống bạo lực có thể bùng phát bất cứ lúc nào, đặc biệt là khi Mỹ đang rút dần binh lính. Đại uý Nathan Williams – chỉ huy một đơn vị quân đội Mỹ ở quận Hurriyah, phía Bắc Baghdad nói: “Chúng tôi tin rằng, bạo lực sẽ tái bùng phát ở Hurriyah, rồi lan ra khắp thành phố (Baghdad) này”. Tại Hurriyah, trong hai năm 2006 và 2007, có khoảng từ 3.000 đến 4.000 gia đình người Sunni đã phải tản cư đi nơi khác. Nhưng từ tháng 9.2008 cho đến nay, chỉ có 648 gia đình, chiếm khoảng 16 – 22% quay trở lại.

Bây giờ, hiếm mà tìm được một thị trấn nào đó ở Baghdad, người Shi’ite và người Sunni sống chan hoà với nhau như cái thời thủ đô Baghdad “sống dưới chế độ độc tài của Saddam Hussein (lời của người Mỹ)”. Để khắc phục được hậu quả của cuộc chiến tranh mà Mỹ phát động tại Iraq, xem ra lại cũng là một điều viễn vông.

Đặng Hoàng Thái

(tổng hợp)