Bài liên quan:

>> Bất cập trong quản lý và thực hiện chính sách về môi trường

Nhiều nhà máy chế biến khoai mì xây dựng hệ thống biogas

Thực trạng thiếu thiết bị, phương tiện đo đạc nhanh thông số môi trường ở các Phòng Tài nguyên và Môi trường cấp huyện gần như là thực trạng chung trên toàn tỉnh. Trong khi hằng năm lĩnh vực quản lý, bảo vệ môi trường ở các huyện, thị đều được phân bổ nguồn kinh phí hoạt động và mua sắm thiết bị. Như thế, trong những năm qua nguồn kinh phí sự nghiệp môi trường phân bố cho các huyện, thị đã được sử dụng như thế nào?

Kinh phí sự nghiệp môi trường- rất ít nhưng... xài không hết (?!)

Từ khi có Luật Bảo vệ môi trường, hằng năm Nhà nước đều có khoản chi ngân sách dành cho sự nghiệp môi trường. Riêng với các huyện, thị trong tỉnh ta, kinh phí sự nghiệp môi trường được bố trí từ năm 2007 đến nay. Theo Thông tư Liên tịch số 114/2006/TTLT- BTC-TNMT của Bộ Tài chính và Bộ Tài nguyên và Môi trường thì kinh phí sự nghiệp môi trường được quy định trích từ tổng chi ngân sách Nhà nước không thấp hơn 1%. Thế nhưng từ nhiều năm nay, chưa có huyện, thị nào chi kinh phí sự nghiệp môi trường đủ 1% tổng chi ngân sách, thực tế chi ít hơn nhiều. Điều đáng nói là dù nguồn thực chi kinh phí sự nghiệp môi trường được trích chi rất ít so với quy định, nhưng hầu như tất cả các địa phương đều sử dụng không hết.

Điển hình như ở huyện Hoà Thành, nguồn chi ngân sách Nhà nước hằng năm là hơn 100 tỷ đồng, nếu trích 1% cho kinh phí sự nghiệp môi trường thì hằng năm nguồn chi này phải được hơn 1 tỷ đồng. Thực tế năm 2007, khoản kinh phí sự nghiệp môi trường ở đây chỉ có 80 triệu đồng, năm 2008 còn thấp hơn, chỉ có 60 triệu đồng. Riêng năm 2009 có khá hơn, được 288,5 triệu đồng, nhưng đến năm 2010 lại giảm xuống chỉ có 206 triệu đồng. So với hạn mức quy định là 1% tổng chi ngân sách thì số thực chi năm cao nhất ở huyện Hoà Thành chỉ được khoảng 1/5, tức là 0,2% tổng chi. Vậy mà từ năm 2007 đến nay, không năm nào huyện Hoà Thành sử dụng hết nguồn kinh phí sự nghiệp ít ỏi này. Cụ thể năm 2007 huyện chỉ sử dụng 35 triệu trên tổng số 80 triệu đồng; năm 2008 sử dụng được gần… 10 triệu trên tổng số 60 triệu đồng; năm 2009 sử dụng chưa đến 64 triệu trên tổng số 288,5 triệu đồng và 6 tháng đầu năm 2010 chỉ mới sử dụng có 39 triệu trên tổng số 206 triệu đồng. Tương tự, ở huyện Dương Minh Châu, nếu tính đủ 1% tổng nguồn chi thì kinh phí sự nghiệp môi trường cũng được xấp xỉ 1 tỷ đồng. Thế nhưng năm 2007 chỉ phân bổ có 80 triệu đồng, và… sử dụng 48,5 triệu đồng; năm 2008 phân bổ được 94 triệu đồng, chỉ sử dụng… 6 triệu đồng; năm 2009 phân bổ khá hơn- 204 triệu, và cũng chỉ sử dụng 50 triệu đồng và năm 2010 phân bổ 147 triệu đồng, nhưng trong 9 tháng đầu năm mới sử dụng có 58 triệu đồng.

Thực trạng kinh phí phân bổ đã ít mà lại không sử dụng hết xảy ra ở tất cả huyện, thị trong tỉnh. Kể cả ở Sở Tài nguyên và Môi trường, kinh phí sự nghiệp môi trường trong những năm qua cũng sử dụng không hết. Cụ thể năm 2006, Sở được phân bổ 2,2 tỷ đồng, thực tế chỉ sử dụng có 1,6 tỷ đồng; năm 2007 phân bổ 3,5 tỷ đồng chỉ sử dụng 684 triệu đồng; năm 2008 phân bổ 3 tỷ đồng sử dụng chỉ được 390 triệu đồng; năm 2009 phân bổ giảm xuống còn 1 tỷ đồng và chỉ sử dụng 165 triệu đồng. Nguồn kinh phí phân bổ sự nghiệp môi trường quá ít so với quy định đã là điều chưa hợp lý, nhưng thực tế các địa phương sử dụng không hết nguồn kinh phí này lại càng bất hợp lý hơn, trong khi huyện nào cũng thiếu thiết bị đo đạc, phương tiện hỗ trợ cho công tác bảo vệ môi trường. Vì sao như vậy?

Theo lãnh đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường các huyện cho biết, nguyên nhân chủ yếu khiến cho Phòng không mạnh dạn đề xuất sử dụng kinh phí sự nghiệp môi trường- nhất là sử dụng vào việc mua sắm thiết bị phục vụ công tác bảo vệ môi trường là do các hạng mục chi chưa được quy định cụ thể, chi tiết và rõ ràng. Do các địa phương không nắm rõ nguồn kinh phí sự nghiệp môi trường được phép chi vào mục nào và không được phép chi vào mục nào, cho nên ai cũng ngần ngại trong việc sử dụng nguồn kinh phí này. Có những khoản mua sắm thiết bị Phòng Tài nguyên và Môi trường dự định chi, nhưng Phòng Tài chính lại cho rằng không đúng mục chi, sẽ không quyết toán được nên đành phải bỏ qua dù nguồn kinh phí được phân bổ chưa sử dụng hết.

Kinh phí không thiếu trong khi nhiều xã chưa có kinh phí cho việc thu gom rác chợ

Thực tế, ngoài Thông tư Liên tịch của Bộ Tài chính và Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn việc quản lý kinh phí sự nghiệp môi trường vào năm 2006, thì từ tháng 2.2007 Liên Sở Tài chính và Tài nguyên & Môi trường Tây Ninh cũng đã có văn bản hướng dẫn cụ thể việc quản lý kinh phí sự nghiệp môi trường cấp huyện, thị. Theo đó, nhiệm vụ chi sự nghiệp môi trường của ngân sách huyện, thị bao gồm: hoạt động điều tra cơ bản, khảo sát, báo cáo, thống kê số liệu tác động môi trường; các hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiểm soát ô nhiễm môi trường; tổ chức các hoạt động thông tin, tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, tập huấn, hội thảo nghiệp vụ chuyên môn về bảo vệ môi trường; chi phí cho cuộc thi tìm hiểu về lĩnh vực bảo vệ môi trường… và mua sắm trang thiết bị phục vụ công tác chuyên môn về bảo vệ môi trường. Riêng quy định về mua sắm trang thiết bị được nêu rất cụ thể là: máy đo độ ồn cầm tay, máy vi tính, máy in; máy đo pH cầm tay… Theo văn bản hướng dẫn này thì khoản kinh phí dành cho việc mua sắm thiết bị phục vụ công tác chuyên môn bảo vệ môi trường được quy định là 30 triệu đồng/năm.

Như vậy, những lấn cấn về mục chi kinh phí sự nghiệp môi trường không biết là do Phòng Tài nguyên và Môi trường hay do Phòng Tài chính ở các huyện, thị không nắm vững quy định của Liên Sở đã có từ đầu năm 2007. Từ sự lấn cấn này mà nhiều năm nay các huyện, thị không dám mạnh dạn mua sắm thiết bị và tổ chức các hoạt động liên quan đến lĩnh vực bảo vệ môi trường. Vì thế hiệu quả công tác quản lý và thực hiện nhiệm vụ bảo vệ môi trường ở các địa phương luôn bị hạn chế rất lớn. Nên chăng, ngành chức năng và các địa phương cần có sự bàn bạc trao đổi thẳng thắn về những vấn đề còn vướng mắc trong việc sử dụng kinh phí sự nghiệp môi trường, để nguồn chi sẽ mang lại hiệu quả thiết thực.

Ngoài bất cập về phân bổ và sử dụng nguồn kinh phí sự nghiệp môi trường, trong công tác bảo vệ môi trường vẫn còn vấn đề rất đáng quan tâm là việc thực hiện chính sách bảo vệ môi trường…

Sơn TrẦn

(Còn tiếp)