>> Kỳ 1: Từ một vụ buôn lậu bị phát hiện

Kỳ 2: Trâu bò “đại hạ giá”!

Lợi dụng chính sách ưu đãi của Chính phủ đối với cư dân biên giới, thương lái nhập trâu bò công khai từ Campuchia vào Tây Ninh nhưng không phải đóng thuế nhập khẩu và chỉ đóng thuế giá trị gia tăng (VAT) một cách “tượng trưng”. Điều khó hiểu ở đây là, cơ quan chức năng và chính quyền địa phương biết rõ thủ đoạn gian lận của thương lái nhưng vẫn chưa có biện pháp ngăn chặn, xử lý (!?).

Trại cách ly kiểm dịch trâu bò của Công ty Kim Thành.

Theo quy định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về kiểm dịch, nhập khẩu trâu bò từ các nước Lào, Campuchia và Quyết định số 1294/QĐ-UBND ngày 2.7.2009 của UBND tỉnh về ban hành hướng dẫn hoạt động mua bán, trao đổi hàng hoá của cư dân biên giới qua các cửa khẩu tỉnh Tây Ninh với các tỉnh giáp biên thuộc Vương quốc Campuchia, thì Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi để người dân tổ chức mua bán, trao đổi hàng hoá (trong đó có trâu bò) tại các cửa khẩu đã có ký kết mở cửa khẩu với Campuchia cũng như tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, cá nhân mua gom trâu bò sau nhập khẩu. Tuy nhiên, trâu bò sau khi vào Việt Nam phải được cách ly, kiểm dịch tại các địa điểm được xây dựng theo quy định chung tại các tuyến biên giới đã có quyết định mở cửa khẩu, nhằm ngăn ngừa dịch bệnh gia súc lây lan.

Hiện tại, trâu bò từ Campuchia sang Tây Ninh có thể được nhập khẩu dưới các hình thức: Doanh nghiệp, chủ hàng nhập khẩu trâu bò theo hợp đồng kinh tế tại các cửa khẩu có lực lượng Hải quan; được mua gom trâu bò sau nhập khẩu của cư dân biên giới tại các cửa khẩu phụ; cư dân biên giới bán trâu bò phải lập bản kê (có xác nhận của đồn biên phòng tại cửa khẩu phụ). Hải quan thực hiện các thủ tục xuất-nhập khẩu hàng hoá (trâu bò) theo quy định; những nơi chưa có Hải quan thì lực lượng Biên phòng tổ chức quản lý và theo dõi hoạt động mua bán, trao đổi của cư dân biên giới; Cục Thuế theo dõi và hướng dẫn việc cấp phát, sử dụng hoá đơn thuế VAT trong hoạt động mua bán trâu bò tại các cửa khẩu…

Quy định là như thế, nhưng trong thực tế, hoạt động mua bán trâu bò giữa người dân Việt Nam và người dân Vương quốc Campuchia hầu hết thực hiện qua hình thức trao đổi “không chính thức”, nghĩa là không thực hiện các khâu, các thủ tục xuất-nhập khẩu theo quy định. Theo nhận định của ngành chức năng, phần lớn trâu bò từ Campuchia vào Việt Nam đều được nhập lậu qua bờ ruộng, ngõ tắt trên tuyến biên giới hai quốc gia nên ngành chức năng khó kiểm tra, xử lý.

Con voi chui lọt lỗ kim?

Theo tìm hiểu của chúng tôi, gần đây, việc thương lái lén lút nhập lậu trâu bò đã giảm vì họ… chuyển sang nhập công khai. Nhập trâu bò công khai vừa an toàn, vừa có “hồ sơ gốc”, mà chỉ mất không tới 200.000 đồng tiền thuế giá trị gia tăng/con trâu hoặc bò, không phải đóng thuế nhập khẩu. Thực trạng này đã gây thất thu thuế đáng kể đối với Nhà nước.

Theo quy định của Chính phủ tại Quyết định số 254/2006/QĐ-TTg về việc quản lý hoạt động thương mại biên giới với các nước có chung biên giới thì “hàng hoá do cư dân nước có chung biên giới sản xuất nhập khẩu vào nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam dưới hình thức mua, bán, trao đổi của cư dân biên giới được miễn thuế nhập khẩu nếu giá trị hàng hoá đó không quá 2 triệu đồng/người/ngày”. Trâu, bò từ Campuchia vào Tây Ninh cũng là một trong những loại hàng hoá được miễn thuế nhập khẩu theo quy định trên. Lợi dụng sự ưu đãi này, nhiều thương lái đã mượn giấy CMND của cư dân biên giới để mua được nhiều trâu bò từ Campuchia. Khi làm thủ tục nhập khẩu, các thương lái đã khai gian, hạ giá trị thật của trâu bò xuống dưới 2 triệu đồng/con để không phải đóng thuế nhập khẩu và gian lận thuế giá trị gia tăng đối với hàng hoá nhập khẩu (10%).

Bản kê khai cho thấy nhiều trâu, bò được nhập khẩu có giá chỉ 1,5 triệu đồng/con.

Đến cuối năm 2009, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 139/2009/QĐ-TTg sửa đổi bổ sung một số điều của Quyết định số 254/2006/QĐ-TTg (có hiệu lực từ ngày 1.3.2010) thì “hàng hoá do cư dân nước có chung biên giới sản xuất nhập khẩu vào nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam dưới hình thức mua, bán, trao đổi hàng hoá cư dân biên giới được sản xuất từ nước có chung biên giới (phù hợp danh mục hàng hoá do Bộ trưởng Bộ Công thương công bố trong từng thời kỳ sau khi đã bàn thống nhất với các bộ, ngành, cơ quan có liên quan) được miễn thuế nhập khẩu và các loại thuế khác (nếu có) với giá trị không quá 2 triệu đồng/người/ngày/lượt”. Theo Quyết định trên, kể từ ngày 1.3.2010, nếu mỗi con trâu, bò mua từ Campuchia về Tây Ninh được thương lái kê khai với giá dưới 2 triệu đồng thì họ không phải đóng đồng thuế nào.

Theo nhiều lái buôn trâu bò ở xã Biên Giới tiết lộ, một con trâu hoặc bò họ mua từ Campuchia có giá từ 7 triệu đồng đến dưới 20 triệu đồng nhưng họ chỉ khai báo với Biên phòng mức gia tối đa là… 1,9 triệu đồng/con. Điều khó hiểu là ai cũng biết với số tiền dưới 2 triệu đồng thì không thể mua được một con bò hoặc trâu nhưng mỗi ngày, trâu bò “miễn thuế” từ Campuchia vẫn thong thả đi vào Tây Ninh một cách hợp pháp (!?). Sau đó, số trâu bò này được bán cho các lò mổ đúng với “giá trị thật” của nó!

BẢO TÂM

(Còn tiếp)