Từ thực tế thi tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) nặng nề, tốn kém, căng thẳng rồi cuối cùng cũng trên dưới 90-99% tốt nghiệp và vẫn luôn xuất hiện những hiện tượng "phao", "quay cóp", thậm chí "gian lận có tổ chức" của nhà trường năm học 2011-2012 và những năm gần đây, đủ để đến lúc nghiêm túc xem xét có cách làm nào thay thế cho kỳ thi tốt nghiệp không thực chất như vậy được không?

Học sinh THPT Tây Ninh trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm học 2011-2012

Thời trước chúng ta đã quen phải thi tốt nghiệp từ cấp tiểu học, THCS đến THPT. Khi bỏ kỳ thi cấp tiểu học, ta cũng tốn bao nhiêu công sức, thời gian bàn thảo, cuối cùng cũng xong và thấy nó là bình thường, tất yếu, hiệu quả là đỡ tốn kém, không căng thẳng. Đến kỳ thi cấp THCS cũng như vậy và cuối cùng cũng bỏ được. Nay đã đến lúc bàn xét bỏ kỳ thi tốt nghiệp THPT. Tất nhiên mỗi thay đổi đều có những ý kiến khác nhau, thậm chí trái ngược cũng là chuyện bình thường. Nhưng tôi tin rằng, nếu có cách khác thay thế phù hợp, nhẹ nhàng, bảo đảm được thực chất giáo dục, xã hội sẽ đồng tình.

Đối với việc công nhận học hết cấp THPT, cách thực hiện theo tôi nên giao cho hiệu trưởng nhà trường THPT tự quyết định, tự tổ chức kiểm tra học lực học sinh qua các năm học, qua các học kỳ mà cấp giấy chứng nhận học hết cấp THPT (có phân loại trung bình, khá, giỏi) vì như vậy sẽ sát thực trong nhà trường, khu vực. Lý do là ngay kỳ thi quốc gia nặng nề, tốn kém mà thường trên 95% tốt nghiệp, có trường gần hoặc 100% tốt nghiệp rồi. Hơn nữa, đây cũng chỉ là một chứng chỉ cần thiết để vào học hoặc thi vào các trường công nhân, trung học chuyên nghiệp, cao đẳng, đại học. Nên dành thời gian cho học sinh tự ôn để thi vào các trường chuyên nghiệp một cách chủ động, nhẹ nhàng, không bị ảnh hưởng bởi áp lực thi cử. Việc này đem lại lợi ích cho nhiều người, tiết kiệm được nhiều thời gian, tiền của cho xã hội để làm việc khác bổ ích, thiết thực hơn cho giáo dục.
Tóm lại thực tiễn đã chứng tỏ cần sớm bỏ kỳ thi tốt nghiệp THPT đang ngày càng tốn kém, nặng nề. Một thực tế khác cũng cho thấy là trong các trường đào tạo công nhân, dạy nghề, trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng và đại học, mọi việc tổ chức xét cấp giấy chứng nhận tốt nghiệp đều do hiệu trưởng nhà trường tổ chức và công nhận cả. Nay trao cho hiệu trưởng trường THPT xét, công nhận và cấp giấy chứng nhận học hết THPT cũng là việc rất bình thường, không có gì vượt quá chức trách, thẩm quyền cả.

Theo NGƯT Nguyễn Đức Thuần (HNMO)