Những năm 90 của thế kỷ trước, khi bóng đá Tây Ninh còn tham dự giải hạng Nhì quốc gia, tuy cơ sở vật chất còn nhiều khó khăn nhưng với mục tiêu xây dựng đội ngũ kế thừa cho bóng đá tỉnh nhà, công tác đào tạo cầu thủ năng khiếu luôn được ngành thể thao chú trọng. Nhờ đó, thể thao Tây Ninh cũng khá chủ động trong việc tuyển chọn lực lượng cho đội tuyển tỉnh.

Phát huy những thành quả ấy, từ năm 2000 tới nay, nhất là khi bóng đá Tây Ninh giành quyền lên thi đấu ở giải hạng Nhất, công tác đào tạo cầu thủ năng khiếu càng được quan tâm đẩy mạnh hơn. Cùng với việc tiếp nhận một loạt huấn luyện viên bóng đá trẻ có trình độ đại học về trực tiếp huấn luyện đội nhà, Tây Ninh cũng đã chiêu sinh hàng trăm lượt cầu thủ thuộc các lứa tuổi từ U13 đến U21 để huấn luyện tập trung, ngoài ra còn có cả trăm cầu thủ “nhí” sinh hoạt tại các lớp năng khiếu vệ tinh lứa tuổi U11 của một số huyện, thị trong tỉnh.

Với công tác đào tạo cầu thủ năng khiếu được tiến hành một cách bài bản và xuyên suốt trong cả chục năm qua như vậy, tưởng đâu bóng đá năng khiếu Tây Ninh phải đáp ứng được nhu cầu về lực lượng cho đội tuyển tỉnh đang thi đấu ở giải hạng Nhất, đồng thời khẳng định được vị thế của mình ở các giải đấu trẻ quốc gia, tuy nhiên kết quả nhận được lại hoàn toàn trái ngược.

Mặc dù toàn bộ số cầu thủ năng khiếu thuộc các nhóm tuổi U19, U21 được đào tạo với thời gian dài và liên tục tại Trung tâm Đào tạo và Huấn luyện thể thao (TT.ĐT-HLTT) Tây Ninh, nhưng xét về chất lượng chuyên môn của các cầu thủ này thì hầu hết đều chưa đạt yêu cầu, vì thế họ cũng chưa đủ trình độ để thi đấu ở giải hạng Nhất. Điều này được thể hiện rõ trong thành phần CLB Xi măng Fico Tây Ninh (XMF.TN) hiện nay. XMF.TN đang có đến 7 cầu thủ năng khiếu U21 được chọn, nhưng trong số ấy ngoài 2 tiền vệ Văn Ngoan (15) và Dương Thái (17) để thay thế khi cầu thủ đá chính bị chấn thương hoặc bị thẻ phạt, thậm chí có cầu thủ còn chưa được ra sân lần nào!

Đội bóng đá U16 Tây Ninh - lứa cầu thủ năng khiếu được đánh giá có triển vọng hơn cả của TT.ĐT-HLTT Tây Ninh hiện nay.

Không chỉ lứa cầu thủ năng khiếu U19, U21 còn yếu về chuyên môn, các tuyến năng khiếu còn lại từ U17 trở xuống của Tây Ninh cũng tỏ ra thua kém khá xa so với các địa phương khác trong khu vực. Thất bại của 2 đội U15 và U17 Tây Ninh tại vòng loại giải bóng đá U17 và U15 quốc gia vừa qua là một minh chứng, thể hiện tính hiệu quả không cao trong công tác đào tạo cầu thủ năng khiếu của TT.ĐT-HLTT Tây Ninh thời gian qua (cho dù công việc này, hàng năm “ngốn” một khoản kinh phí không nhỏ chút nào).

Tại sao như vậy? Theo chúng tôi, có nhiều nguyên nhân, trong đó nguyên nhân quan trọng nhất lại xuất phát từ chính đội ngũ huấn luyện viên. Được biết, toàn bộ các lớp năng khiếu của TT.ĐT-HLTT Tây Ninh hiện nay đều có ít nhất 2 huấn luyện viên có trình độ đại học dẫn dắt. Như vậy, lực lượng này không thiếu, nhưng do tất cả các huấn luyện viên ấy đều xuất thân từ bóng đá phong trào, sau khi đi học trở về làm huấn luyện viên, chưa có ai từng được xỏ giày thi đấu ở các giải đấu cao của bóng đá Việt Nam như V-League hoặc giải hạng Nhất, thậm chí các giải hạng Nhì. Vì thế trình độ chuyên môn và kinh nghiệm thi đấu đỉnh cao của chính huấn luyện viên cũng còn nhiều hạn chế. Mặt khác, do hầu hết các huấn luyện viên đều còn trẻ, ra trường chưa bao lâu, nên tình trạng chẳng ai phục ai là khó tránh khỏi. Điều đó cũng ảnh hưởng trực tiếp đến công tác huấn luyện. Thực tế cho thấy, tại các trung tâm đào tạo trẻ có uy tín như ở Đồng Tháp, Long An, Viettel, Hà Nội, Hải Phòng… hầu hết các huấn luyện viên đều là cựu cầu thủ có tiếng tăm, thực sự là “thầy” về mặt chuyên môn của các cầu thủ năng khiếu.

Ngoài nguyên nhân chính kể trên, còn có một nguyên nhân khác làm hạn chế hiệu quả công tác huấn luyện, đó là sân bãi cho các cầu thủ tập luyện. Tới nay, hệ thống sân tập cho các cầu thủ năng khiếu vẫn hoàn toàn nằm trên giấy, cho dù vấn đề bức xúc này đã được đề cập từ nhiều năm qua. Hiện tại, ngoài những buổi tập trên 2 sân phải thuê mướn là Hoà Thành và Hiệp Tân, thời gian còn lại, các cầu thủ năng khiếu đành phải tập trên nền xi măng của sân quần vợt. Cách làm phản khoa học ấy vẫn đang diễn ra đều đặn tại Trung tâm Đào tạo- Huấn luyện thể thao Tây Ninh suốt thời gian qua.

Theo chúng tôi, để nâng chất cho công tác đào tạo cầu thủ năng khiếu ở Tây Ninh, cùng với việc đầu tư xây dựng cơ sở vật chất sân bãi, tỉnh cần tạo điều kiện cho các huấn luyện viên được theo học các khoá bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ. Cũng có thể mời những huấn luyện viên có đẳng cấp và kinh nghiệm đào tạo trẻ từ các trung tâm mạnh về trực tiếp hướng dẫn các lớp năng khiếu bóng đá. Có như vậy mới hy vọng tạo được sự chuyển biến tích cực trong thời gian tới, còn không sẽ chỉ tiếp tục gây lãng phí cho ngân sách mà thôi!

TUẤN ANH