Gần 10 năm thi hành BLHS năm 1999, cho thấy một số quy định của BLHS cũng đã bộc lộ những hạn chế không còn phù hợp trong thực tiễn. Vì vậy, việc sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện những quy định của Bộ luật Hình sự năm 1999 là rất cần thiết nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống tội phạm trong tình hình mới, giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội của đất nước. Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự sẽ được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 5 sắp tới, Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh đã tổ chức lấy ý kiến các cơ quan tiến hành tố tụng như Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh, Toà án nhân dân tỉnh, Công an tỉnh... về dự án luật này như sau:

Đa số ý kiến nhất trí giữ hình phạt tử hình một số tội danh như: Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh (Điều 157), Tội phá huỷ công trình, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia (Điều 231), Tội tham ô tài sản (Điều 278), Tội nhận hối lộ (Điều 279), Tội chống mệnh lệnh (Điều 316), Tội đầu hàng địch (Điều 322), Tội phá hoại hoà bình, gây chiến tranh xâm lược (Điều 341), Tội chống loài người (Điều 342) và Tội phạm chiến tranh (Điều 343). Tuy nhiên cũng có ý kiến đề nghị bỏ hình phạt tử hình đối với tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh ở Điều 157, vì các tội này chỉ cần hình phạt tù chung thân là đủ răn đe.

Các đơn vị thống nhất bỏ tội sử dụng trái phép chất ma tuý (Điều 199) vì xét về bản chất, hành vi sử dụng ma tuý trái phép là hành vi vi phạm pháp luật, nhưng dưới góc độ xã hội thì người nghiện ma tuý được coi là nạn nhân của một tệ nạn. Hơn nữa, việc không coi hành vi sử dụng trái phép chất ma tuý là tội phạm không có nghĩa là dung túng đối với hành vi này mà cần tìm ra biện pháp xử lý hiệu quả, bền vững hơn.

Có ý kiến đề nghị cần thể hiện một cách rõ ràng cụ thể hơn chính sách nhân đạo của nhà nước ta đối với người chưa thành niên phạm tội.

Về nâng mức định lượng tối thiểu để truy cứu trách nhiệm hình sự về trị giá tiền, tài sản…: Đa số ý kiến đề nghị tăng định lượng tối thiểu để truy cứu trách nhiệm hình sự lên gấp 4 lần, lý do là định lượng hiện hành quá thấp, không còn phù hợp; Có một số ý kiến đề nghị lấy mức lương tối thiểu làm căn cứ định lượng, không quy định mức định lượng tuyệt đối.

Về tội đầu cơ (Điều 160): Đa số ý kiến đề nghị bỏ tội này vì không phù hợp với nền kinh tế thị trường ở nước ta, nhưng cũng có ý kiến đề nghị giữ quy định tội đầu cơ vì đầu cơ hàng hoá để trục lợi, gây mất ổn định về kinh tế trong nền kinh tế thị trường cần phải xử lý bằng hình sự để tăng tính phòng ngừa.

Các đơn vị còn góp ý: luật phải thật sự cụ thể, rõ ràng, tránh những quy định có nhiều cách hiểu khác nhau dẫn đến tình trạng áp dụng tuỳ tiện trong thực tế, dễ xảy ra tiêu cực. Hạn chế đến mức thấp nhất việc ban hành những quy phạm pháp luật phải có văn bản dưới luật hướng dẫn thì mới có thể áp dụng được trong thực tế; Cần sửa đổi, cơ cấu lại khung hình phạt của một số tội phạm cụ thể cho thật sự hợp lý, tránh trường hợp khoảng cách giữa mức thấp nhất và mức cao nhất của khung hình phạt quá rộng, dẫn đến việc áp dụng rất tuỳ tiện, dễ xảy ra tiêu cực; Tránh trường hợp mức hình phạt của các khung trong cùng một điều luật có sự chồng chéo nhau, dẫn đến việc áp dụng mức hình phạt cho bị cáo không thống nhất ở các đồ phương khác nhau…

KIM CHI