Thoạt tiên là một ngày trên phố khi thấy lấp lánh những chiếc lá vàng rơi từ tán những cây dầu. Ôi chà, những cây dầu trên hè phố Tây Ninh bây giờ đã lớn đẹp, sum suê căng vồng tán lá. Trừ những cây bị cắt cụt ngọn, do bảo vệ lưới điện, những cây còn lại đều hăm hở vươn lên tít tắp giữa trời cao. Dầu là giống cây bản địa nên giữa trời quê hương, cứ thoải mái mà vươn cao, xoè rộng những xênh xang cành lá.

Dầu bốn mùa xanh, nằm trong nhóm cây của “rừng thường xanh” nhưng cũng có lúc lả tả rụng rơi những chiếc lá già. Lá đã lìa cành mà vẫn còn duyên dáng lạ với màu vàng đồng óng ả; có khô đi thì cũng uốn mình cong lại để lăn theo từng luồng gió, từng bánh xe khua lạo xạo phố phường. Chợt nhớ đến hai câu thơ trong bài thơ của nữ sĩ Xuân Quỳnh đã vang lên trong chương trình Quán thanh xuân đêm thứ bảy của VTV1: “Tình ta như hàng cây/ Ðã qua mùa gió bão…” (Thơ tình cuối mùa thu). Quán thanh xuân tháng 8, chỉ nhắc nhớ về các vở kịch của Lưu Quang Vũ. Và cái “tình ta” ấy là của họ, cặp đôi nổi tiếng nhất một thời vừa qua: - Lưu Quang Vũ, Xuân Quỳnh.

 Sau khi thấy lá dầu rơi, vài bữa sau lại thấy trong cơn gió ùa về một hương vị lạ. Làn gió bỗng se se. Chợt thấy môi khô, thèm một ly nước mía. Nhớ rồi, dường như ta đã chạm ngõ mùa thu. Ôi cái mùa kỳ lạ quá! Không rõ rệt như ở miền ngoài, mà chập chờn ẩn hiện. Mùa thu không chỉ “vào hoa cúc” như câu thơ Xuân Quỳnh mà còn rực rỡ như bầy bướm vàng trên những cây hoàng anh được trồng nhiều trên các phố.

Thu vẫn tím ngời trên các tán bằng lăng. Thu còn chập chờn bông chuối đỏ, bông muồng vàng trên các con đường đôi đẹp như mơ nhưng còn vắng người đi ở khu phố 5, phường 3- khu đô thị mới. Và cả khi, thu lẫn vào mây xám cuối trời xa, làm khuất bóng núi Bà. Ai còn chút nghi ngờ thì hãy đến vài nơi trong phố Tây Ninh có những cây hoa sữa.

Ngước lên là thấy những chùm hoa sây tròn, trắng tinh như những nắm bỏng ngô (bắp) và một không gian tràn đẫm hương- chính cống là hương vị mùa thu. Mà làm sao có thể nghi ngờ khi khắp các phố đông đã lại thấy những quầy bánh trung thu rực rỡ 2 màu vàng, đỏ.

Chạm ngõ thu! Cũng là khi các tín đồ phật tử Tây Ninh tấp nập về chùa dự lễ Vu lan. Năm nay, lễ sớm nhất là ở chùa Linh Quang thuộc phường 3 vào mùng 6 tháng 7 âm lịch (6.8.2019). Nhiều người đã biết nên không kể nữa. Nhưng vẫn phải kể thêm về cây thị lớn cao, xênh xang trên một góc sân chùa. Tôi ngước lên, gặp những trái thị lớn như trái cam ửng vàng.

Bắt chước bà lão trong truyện Tấm Cám, xoè vạt áo ra đọc câu mời mọc: “Thị ơi thị rơi bị bà/ Bà để bà ngửi chứ bà không ăn”. Vậy mà trái thị vẫn không hề lay động, chỉ lấp ló và mũm mĩm xanh màu mạ non rớm một sắc vàng thu. Trong chùa, nghi lễ đã đến đoạn cài lên áo bông hồng cho các sư và mọi người về dự. Ðành phải vào thôi, kẻo lỡ một mùa hoa hiếu.

Tuần trước tôi đi về Bến Củi, qua những xã Truông Mít, Lộc Ninh… Mắt no nê ngắm những ruộng bắp xanh trồng xen giữa vườn cao su còn non nớt. Mườn mượt bắp lên xanh tốt, vậy mà xem bản tin của TTV11 tối thứ hai, ngày 5.8, rằng những ruộng bắp kia đã bị nạn sâu keo mùa thu. Thương quá mất thôi, toàn những lá ngọn non tươi, vừa mới ló ra bị bọn sâu cắn xé tơi bời. Vậy mùa thu len lỏi khắp quê ta không chỉ toàn những điều tốt đẹp. Bệnh khảm lá cây mì đã xuất hiện vài năm vẫn chưa trị được.

Cũng tin mới từ TTV11: bệnh sốt xuất huyết tăng cao, bệnh dịch tả heo châu Phi ở tỉnh cũng đã lây lan một tháng. Và, còn có cả loài sâu hiếm gặp ở Tây Ninh, là loại sâu người- “con sâu làm rầu nồi canh”. Báo Tây Ninh thứ hai, ngày 5.8 đưa tin: Cơ quan điều tra - Viện KSND tối cao vừa bắt quả tang một ông Phó Viện trưởng Viện KSND huyện về tội nhận hối lộ 2.500 USD.

Chạm ngõ thu. Rồi sẽ tới một tháng bảy mưa ngâu như nước mắt ngắn dài của Ngưu lang - Chức nữ. Ðầu tuần qua đã đầy trời mưa gió thì sẽ đến những ngày trời xanh trong nắng hửng lên, mây trắng bời bời. Dù nắng hay mưa thì đất này vốn được tiếng là thơm và sạch, đúng nghĩa với câu “Ðói cho sạch, rách cho thơm” của dân gian để lại.

Xin đừng vì những ham hố vội vàng mà làm hoen mờ danh tiếng của mùa thu.

NGUYỄN