Bà Hoa, ông Lại trình bày vụ việc.

Bản án dân sự phúc thẩm số 245 ngày 19.12.2017 của TAND tỉnh tuyên xử: “… Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Nguyễn Thị Lệ Hoa về việc yêu cầu thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại, buộc bà Hà, chị Trân, Trâm, Tuyền, Thạnh có nghĩa vụ trả cho bà Hoa và ông Lại số tiền 705.700.000 đồng trong phạm vi di sản do ông Trần Ngọc Đậu (chồng của bà Hà đã qua đời) để lại...”.

Chi cục THADS TP. Tây Ninh đã ban hành quyết định thi hành án theo đơn yêu cầu của vợ chồng bà Hoa kể từ ngày 4.1.2018. Thế nhưng, việc thi hành án cho bà Hoa và ông Lại đến nay vẫn chưa dứt điểm. Trong khi đó, bà Hà cùng các con hiện đang có điều kiện để thi hành án là di sản của ông Trần Ngọc Đậu. Cụ thể, tài sản bảo đảm thi hành án bao gồm nhà và đất, diện tích 658m², thuộc thửa đất 317, tờ bản đồ số 9, giấy chứng nhận QSDĐ số 01667 do UBND huyện Hoà Thành cấp ngày 18.12.1995, toạ lạc khu phố Ninh Lợi, phường Ninh Thạnh, TP. Tây Ninh.

“Chi cục THADS Thành phố không tiến hành kê biên xử lý tài sản nêu trên  để thi hành án cho vợ chồng tôi, chấp hành viên (CHV) có dấu hiệu bao che cho bên phía bị đơn là bà Hà cùng các con của bà, theo hướng ép người được thi hành án nhận số tiền thấp hơn bản án đã tuyên” - đơn của bà Hoa trình bày. Theo hồ sơ vụ việc, Chi cục THADS Thành phố cũng đã nhận được đơn khiếu nại của vợ chồng bà Hoa với nội dung tương tự như vừa nêu (do Đoàn ĐBQH tỉnh, Văn phòng HĐND và UBND thành phố Tây Ninh chuyển đến).

Ngày 29.7.2019, Chi cục THADS Thành phố có ra Quyết định số 05 giải quyết khiếu nại của bà Hoa và ông Lại, nội dung như sau: Chi cục đang tổ chức thi hành nhiều bản án đối với bà Hà và các con của bà phải thực hiện nghĩa vụ của ông Đậu, trong phạm vi di sản của ông Đậu để lại, với tổng số tiền phải thi hành án hơn 956 triệu đồng cùng án phí khoảng 44 triệu đồng. Trong đó, có Bản án số 245 mà bà Hoa đang đề cập.

Qua xác minh về điều kiện thi hành án, tài sản nhà và đất như trên nhưng đang được thế chấp tại ngân hàng, số tiền gốc và lãi phát sinh tính đến ngày 17.2.2017 hơn 297 triệu đồng. Ngân hàng đồng ý để Chi cục THADSTP phát mãi tài sản thế chấp, ưu tiên thanh toán cho ngân hàng trước. Chi cục có công văn gửi đến Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh - Chi nhánh thành phố Tây Ninh (VPĐKĐĐ) đề nghị cung cấp thông tin phần đất nêu trên là tài sản chung của vợ chồng ông Đậu hay của riêng ông Đậu. 

VPĐKĐĐ có công văn trả lời phần đất trên là tài sản của “hộ ông Trần Ngọc Đậu”. Nhưng trong giấy chứng nhận QSDĐ chỉ đứng tên ông Trần Ngọc Đậu, kèm theo là danh sách các cá nhân được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo Quyết định số 312/QĐ.UB ngày 18.12.1995 của UBND huyện Hoà Thành. Mặt khác, qua hồ sơ của Toà án, trong bản tự khai của bà Hà và các con thì các biên bản làm việc đều xác nhận di sản của ông Đậu là nhà và đất nói trên. Do đó, CHV chưa có cơ sở xác định di sản của ông Đậu để lại là bao nhiêu trong khối tài sản chung, bà Hà để thực hiện việc kê biên, xử lý tài sản bảo đảm thi hành án.

Nhằm bảo đảm quyền lợi của các đương sự, CHV có thông báo gửi đến những người phải thi hành án và những người được thi hành án, về việc khởi kiện yêu cầu Toà án xác định phần tài sản của ông Đậu trong khối tài sản chung. Tuy nhiên, các đương sự đã không khởi kiện. CHV vận động các bên để thống nhất việc thoả thuận, nhằm giải quyết thi hành án nhanh nhưng không trái quy định pháp luật. 

Qua làm việc với gia đình bà Hà, bà xin tự nguyện bán 10m ngang đất trống để thi hành án, nhưng chỉ bán cho người thân trong gia đình với giá 115 triệu đồng/mét ngang. Nếu đất được bán xong, sau khi trả tiền cho ngân hàng, số còn lại sẽ chia theo tỷ lệ các bản án. Bà Hà không đồng ý bán đất cho bà Hoa (mặc dù bà Hoa chịu mua với giá 120 triệu đồng/mét ngang để đủ bảo đảm số tiền thi hành các bản án- bà Hoa cho biết). 

Về việc vợ chồng bà Hoa cho rằng CHV ép ông, bà nhận số tiền thấp hơn bản án, Chi cục THADSTP giải thích: “CHV có vận động các bên để thực hiện việc thoả thuận. Trong năm người được thi hành án, đã vận động, thuyết phục được ba người. Trong giai đoạn chưa có cơ sở để kê biên xử lý tài sản, thì việc thực hiện sự thoả thuận như vừa nêu là có lợi, nhằm giải quyết nhanh kết quả thi hành án, mặc dù mỗi người nhận được số tiền ít hơn số tiền đã tuyên trong bản án. Riêng việc gia đình bà Hà không đồng ý bán đất cho bà Hoa, ông Lại là ý chí của gia đình bà Hà, không phải ý chí của CHV”.

Chi cục trưởng Chi cục THADS Thành phố quyết định không chấp nhận toàn bộ nội dung đơn của vợ chồng bà Hoa khiếu nại CHV chậm kê biên tài sản, cố tình bao che cho người phải thi hành án để ép vợ chồng bà lấy số tiền thấp hơn bản án đã tuyên. Hướng xử lý tiếp theo, CHV sẽ đề nghị Toà án chia tài sản chung theo Điều 74 Luật Thi hành án để xác định giá trị di sản của ông Trần Ngọc Đậu, nhằm có hướng xử lý theo quy định, thời gian thực hiện trong tháng 8.2019.

Liên quan đến nội dung đơn của vợ chồng bà Hoa gửi đến Báo Tây Ninh, Cục THADS tỉnh có ý kiến như sau: Kết quả xác minh của CHV đều thể hiện ông Trần Ngọc Đậu có điều kiện thi hành án. Tài sản là quyền sử dụng đất diện tích thực tế 707,6m² (trong giấy chứng nhận QSDĐ là 658m²), trên đất có căn nhà và cây trái. Do ông Đậu đã chết, có phát sinh quan hệ thừa kế nên phải xác định di sản thừa kế. Trong quá trình tổ chức thi hành án, CHV có vận động các bên thi hành án, theo hướng bà Hà tự nguyện giao 10m ngang đất để bán nhưng cuối cùng  không thoả thuận được. 

CHV tiếp tục tổ chức vận động thoả thuận để khỏi khởi kiện. Tuy nhiên, quan điểm các bên không nhất quán dẫn đến việc thoả thuận lại không thành, kéo dài thời gian thi hành án. Tóm lại, việc tổ chức thi hành án của bà Hà và các con đối với 5 bản án kéo dài, chưa đúng với Quy định tại Điều 74 Luật THADS. Tuy nhiên, do ông Đậu đã chết, nên phải phát sinh vụ kiện để xác định di sản thừa kế, trên cơ sở đó mới xác định trách nhiệm thi hành án của bà Hà và các con. Hướng giải quyết việc thi hành án sắp tới, Chi cục THADS Thành phố phải thực hiện theo Điều 74 Luật Thi hành án dân sự.

Như vậy, hướng trả lời của Cục THADS tỉnh cũng tương tự như Chi cục THADS Thành phố. Bà Hoa, ông Lại cho biết đang nộp đơn khiếu nại Quyết định số 05 nêu trên của Chi cục THADS Thành phố đến Cục THADS tỉnh.

Minh Quốc