Nguyên nhân nhiều vụ ô nhiễm môi trường nghiêm trọng trên sông Vàm Cỏ Đông vẫn còn là “ẩn số”.

Sở TN&MT cho biết, trong năm 2010, Sở đã tham mưu UBND tỉnh ban hành 47 giấy phép hoạt động khoáng sản (5 giấy phép thăm dò, 32 giấy phép khai thác, 5 giấy phép khai thác tận thu và 5 giấy phép gia hạn khai thác), ban hành 5 quyết định phê duyệt trữ lượng các mỏ khoáng sản.

Về tài nguyên nước, Sở TN&MT đã tham mưu UBND tỉnh cấp 20 giấy phép (2 giấy phép thăm dò, 1 giấy phép xả thải, 1 giấy phép hành nghề khoan, 16 giấy phép khai thác nước dưới đất). Sở cũng đã cấp 24 giấy phép khai thác nước ngầm cho các tổ chức, cá nhân khác.

Trong năm, ngành TN&MT đã tổ chức 172 lượt kiểm tra, giám sát việc chấp hành các quy định của pháp luật trong lĩnh vực tài nguyên khoáng sản, tài nguyên nước đối với 172 tổ chức, cá nhân được cấp giấy phép khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh từ năm 2005 đến nay. Qua đó, phát hiện nhiều hành vi vi phạm Luật Đất đai. Cụ thể, có đến 93,6% số doanh nghiệp chưa thực hiện các thủ tục thuê đất theo quy định; 95% doanh nghiệp khai thác vượt diện tích so với giấy phép; 66,5% chưa thực hiện quy định ký quỹ bảo vệ môi trường khi tham gia khai thác khoáng sản. Trong 172 tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản “hợp pháp”, đến cuối năm 2010 mới chỉ có 57 tổ chức, cá nhân ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường theo Quyết định số 71/2008/QĐ-TTg ngày 29.5.2008 (số tiền ký quỹ gần 3 tỷ đồng).

Sở TN&MT cũng đã tổ chức 2 đoàn thanh tra và 6 cuộc kiểm tra đối với 83 đơn vị tham gia khai thác tài nguyên, khoáng sản (trong đó có 58 đơn vị khai thác, tiêu thụ cát, sỏi lòng sông, lòng suối trên địa bàn tỉnh). Đến nay, cơ quan có thẩm quyền đã đình chỉ hoạt động 4 đơn vị; lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính và ban hành quyết định xử phạt vi phạm về khoáng sản đối với 22 đơn vị (số tiền phạt chỉ gần 205 triệu đồng). Ngành TN&MT cũng đã phối hợp với Cảnh sát Môi trường Tây Ninh kiểm tra 29 tổ chức, cá nhân khai thác sử dụng nước ngầm nhưng chưa được cấp giấy phép khai thác.

Về lĩnh vực đất đai, ngành TN&MT đã tổ chức 3 đoàn thanh tra và 4 đợt kiểm tra đối với 31 đơn vị, chủ yếu thanh tra việc sử dụng đất giao, đất cho thuê; thanh tra trách nhiệm thủ trưởng của Phòng TN&MT huyện Bến Cầu; kiểm tra tiến độ xử lý đất cho thuê, cho mượn, bao chiếm, lấn chiếm tại các nông trường quốc doanh và kiểm tra theo đơn khiếu nại về đất đền bù của các hộ dân tại một số dự án. Ngành TN&MT đã phạt hành chính 3 đơn vị với tổng số tiền phạt 23,5 triệu đồng.

Về lĩnh vực môi trường, ngành TN&MT đã tổ chức 4 đoàn thanh tra về việc cấp bản cam kết bảo vệ môi trường, đề án môi trường tại KKTCK Mộc Bài; thanh tra về chất thải rắn tại 17 đơn vị ở Trảng Bàng; thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về đất đai, môi trường, tài nguyên nước đối với các Công ty TNHH Quang Minh, Công ty TNHH An Đức, Công ty TNHH Phát Lộc; kiểm tra thực trạng rác thải ở khu du lịch núi Bà. Ngoài ra, Sở TN&MT còn tổ chức kiểm tra và kiểm tra đột xuất về môi trường tại 36 đơn vị theo phản ánh, khiếu nại của nhân dân và kiến nghị, báo cáo của phòng TN&MT các huyện. Qua thanh tra, kiểm tra, ngành TN&MT đã tham mưu UBND tỉnh xử lý hành chính và trực tiếp xử lý hành chính về lĩnh vực môi trường đối với 40 đơn vị, với tổng số tiền phạt trên 1,1 tỷ đồng. Sở TN&MT cũng đã đề xuất UBND tỉnh ban hành quyết định tạm đình chỉ 10 đơn vị để khắc phục ô nhiễm môi trường.

Hầu hết doanh nghiệp khai thác khoáng sản đều vi phạm độ sâu, diện tích được cho phép.

Theo Sở TN&MT, các doanh nghiệp tuy có tích cực hơn trong việc thực hiện các quy định về bảo vệ môi trường nhưng vẫn chưa thực hiện đầy đủ các quy định, thậm chí có một số doanh nghiệp cố tình “tránh né”, không chấp hành quy định của pháp luật trong lĩnh vực này. Việc cấp phép xả nước thải vào nguồn nước còn hạn chế do các doanh nghiệp xử lý nước thải chưa đạt tiêu chuẩn theo quy định để được cấp giấy phép. Đối với những cá nhân hành nghề khoan giếng, khai thác nước nhỏ lẻ để phục vụ nước sinh hoạt, nước tưới trong nông nghiệp, hiện ngành TN&MT “chưa có biện pháp quản lý”.

Sở TN&MT thẳng thắn nhìn nhận: Công tác quản lý Nhà nước về môi trường chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế- xã hội của địa phương; chất lượng môi trường của tỉnh còn tiếp tục xuống cấp, “có nơi, có lúc đã xảy ra nghiêm trọng”. Công tác thanh-  kiểm tra và xử lý các vi phạm về môi trường tuy có những chuyển biến tích cực nhưng vẫn còn một số tồn tại chưa đáp ứng yêu cầu thực tế trong giai đoạn hiện nay như việc khắc phục ô nhiễm môi trường của các cơ sở sản xuất còn chậm, kéo dài…

ĐÌNH CHUNG