Để chuẩn bị cho việc thông qua dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) trong những ngày tới, Chính phủ vừa có báo cáo tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội về một số nội dung của dự luật. Trong đó có đề xuất điều chỉnh lại tỉ lệ chênh lệch lương hưu của nam và nữ.

Lương hưu của nam và nữ gần nhau hơn trong những năm đầu
Trong dự thảo Luật BHXH trình Quốc hội vào đầu kỳ họp thứ 7, Chính phủ đề xuất: Người lao động nghỉ hưu trong điều kiện bình thường sẽ hưởng mức lương hưu bằng 45% bình quân tiền lương tính đóng BHXH, tương ứng với 20 năm đóng bảo hiểm của lao động nam và 15 năm với lao động nữ.

Sau đó, cứ thêm một năm đóng bảo hiểm được hưởng thêm 2%.

Lao động nam đóng 15 năm BHXH hưởng tỉ lệ tối thiểu 33,75% và cần đóng 35 năm để hưởng lương hưu tối đa 75%. Nam đóng đủ 15 năm đến dưới 20 năm thì mức hưởng được tính thêm 2,25% mỗi năm.

Lao động nữ tham gia 15 năm hưởng lương hưu tối thiểu 45% và cần đóng 30 năm để đạt mức tối đa 75%.

Như vậy, cùng lấy mốc 15 năm đóng BHXH tối thiểu nhưng tỉ lệ tích lũy lương hưu của lao động nam thấp hơn nữ 11,25%.

Tỉ lệ lương hưu của nam và nữ được chỉnh lý trong dự luật. Ảnh: V.LONG

Đề xuất nêu trên của cơ quan soạn thảo không tạo được sự đồng thuận của đại biểu Quốc hội, bởi tuổi nghỉ hưu của nam là 62 tuổi, nữ là 60 tuổi, nhưng mức hưởng lương hưu trong giai đoạn đầu chênh lệch quá lớn.

Tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội và ý kiến chỉ đạo của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ yêu cầu ban soạn thảo chủ trì xem xét điều chỉnh quy định về tính tỉ lệ hưởng lương hưu giữa nam và nữ.

Theo đó, Chính phủ thống nhất hướng tiếp thu và chỉnh lý trong dự luật như sau: Lao động nam đóng 15 năm BHXH được hưởng tỉ lệ lương hưu là 40%. Sau đó, cứ thêm một năm đóng bảo hiểm được hưởng thêm 1%. Lao động nam cần đóng 35 năm để hưởng lương hưu tối đa 75%.

Lao động nữ giữ nguyên như dự luật.

Như vậy, dự luật chỉnh lý đã tăng tỉ lệ lương hưu của nam từ 33,75% lên 40% và giảm tỉ lệ tăng thêm năm đóng BHXH của đối tượng này từ 2,5% xuống 1% trong giai đoạn đủ điều kiện hưởng lương hưu.

Tác động quỹ BHXH không lớn
Với điều chỉnh trên, Chính phủ khẳng định vẫn đảm bảo kế thừa được quy định tính tỉ lệ lương hưu của pháp luật hiện hành, chỉ bổ sung quy định về tính tỉ lệ hưởng lương hưu đối với các trường hợp luật hiện hành chưa có quy định. Cụ thể ở đây là đối tượng đủ 15 năm đến 19 năm đóng BHXH.

Theo đó, người lao động có thời gian đóng BHXH từ 15 năm đến 19 năm, mức chênh lệch lương hưu của nam và nữ từ 5% đến 9% theo số năm đã đóng; thời gian đóng BHXH từ 20 năm đến 30 năm, mức chênh lệch rút ngắn còn 10%; thời gian đóng BHXH từ 30 năm trở lên, mức chênh lệch từ 8% giảm xuống 0% theo số năm đã đóng.

Như vậy, phương án của cơ quan soạn thảo đưa ra đã giảm bớt chênh lệch tỉ lệ hưởng lương hưu giữa nam và nữ trong giai đoạn đủ điều kiện hưởng lương hưu. Nhưng nhìn tổng thể, lao động nam muốn đạt được tỉ lệ hưởng lương hưu tối đa 75% cũng cần đóng BHXH với thời gian 35 năm và 30 năm đối với lao động nữ, chênh lệch lương hưu vẫn giữ mức 5%.

"Việc sửa đổi góp phần thu hẹp chênh lệch trong tính tỉ lệ hưởng lương hưu giữa lao động nam và lao động nữ hơn so với quy định tại dự thảo trước đó…”- Chính phủ cho hay.

Với phương án trên, Chính phủ dự báo số tiền chi trả từ quỹ BHXH cũng sẽ tăng lên so với phương án trình trước đó. Tuy nhiên, ước tính theo số liệu thống kê của cơ quan BHXH thì số đối tượng chịu tác động không nhiều, dự kiến gần 7.000 lao động nam, tác động đến quỹ BHXH không lớn.

Chính phủ cũng cho rằng sửa đổi trên góp phần cải thiện hơn quyền lợi đối với lao động nam nghỉ hưu có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm, vì vậy sẽ nhận được sự đồng thuận hơn so với đề xuất tại dự thảo trước đó.

Theo một chuyên gia về lĩnh vực khoa học - xã hội, chỉnh lý mới của dự luật có một điểm bất cập đó là tỉ lệ % tính theo mỗi năm đóng của năm thứ 16 đến năm thứ 19 và năm thứ 20 trở đi chênh lệch 1%. Điều này chắc chắn sẽ tạo ra tâm lý so sánh của lao động nam.

Công bằng nhất nên quy định tỉ lệ lương hưu của nam và nữ như nhau hoặc ít nhất chênh lệch 2% để tương đương với tuổi nghỉ hưu: “Tất nhiên việc chỉnh quy định tỉ lệ lương hưu còn phù thuộc vào cân đối quỹ, nên về lâu dài cần tăng cường đầu tư quỹ để có thêm nguồn tiền nhằm thu hẹp khoảng cách tỉ lệ lương hưu của nam và nữ”- vị chuyên gia cho hay.

Quy định về tính tỉ lệ lương hưu của nam và nữ sau khi được chỉnh lý

Khoản 1, điều 67 dự luật sửa như sau

Mức lương hưu hằng tháng của đối tượng đủ điều kiện quy định tại Điều 70 của Luật này được tính như sau:

1. Đối với lao động nữ bằng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH quy định tại Điều 73 của Luật này tương ứng 15 năm đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.

2. Đối với lao động nam bằng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH quy định tại Điều 73 của Luật này tương ứng 20 năm đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.

Trường hợp lao động nam có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm, mức lương hưu hằng tháng bằng 40% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH quy định tại Điều 73 của Luật này tương ứng 15 năm đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 1%.

Nguồn PLO