- Ông bạn thân mến nè, hôm nay ông không có đề tài nào góp vào cuộc “cà phê đàm” này sao mà nãy giờ Bàn Dân thấy ông nín thinh, lại ra chiều tư lự coi bộ không vui tí nào vậy?

- Ờ, nãy giờ tôi không nói gì là vì tôi muốn lắng nghe mấy ông bàn chuyện tổng kết cuối năm qua kỳ họp cơ quan dân cử của tỉnh, để xem có nội dung nào liên quan đến một “chuyện nhỏ” mà tôi luôn quan tâm, nhưng đâu có nghe bàn tới, thành thử tôi không biết phải góp vô chỗ nào.

- Thì ông quan tâm chuyện gì cứ nói ra đi, biết đâu chuyện ông tưởng nhỏ lại có ảnh hưởng không nhỏ?

- Ờ, cũng có thể vậy. Tôi chỉ muốn nói đến chuyện thu gom rác thải sinh hoạt thôi, chuyện thường ngày ấy mà, gia đình nào chẳng có rác sinh hoạt mỗi bữa. Nhưng…

- Nhưng sao ông không nói tiếp mà lại ngập ngừng?

- Không phải là tôi ngập ngừng, mà vì tôi không biết nói sao cho gọn, không phải kể lể dài dòng làm… “rác” tai ông thôi.

- Đã nói thì ông cứ đi thẳng vô vấn đề, hay là… ông sợ nói ra lại đụng chạm rồi ai đó nổi giận không thèm đến nhà ông, đến xóm ông lấy rác thì khổ, phải vậy không?

- Ông sao cứ muốn “chụp” người ta không hà. Số là về cái chuyện nhỏ ấy, tôi nhớ hồi mấy năm trước là do mấy anh công nhân vệ sinh của công ty công trình đô thị ở tỉnh đến tận nhà mình thu tiền lấy rác, mỗi tháng chỉ mươi, mười lăm ngàn thôi.

Muốn đóng từng tháng hay muốn đóng một lần cả năm cũng được. Nhà mình đóng một lần cho gọn và ngày nào cũng có người đẩy thùng rác tới lấy, khi mấy ảnh đi lấy đầy thùng rác thì tập kết lại một điểm, có xe ép rác đến trút vô xe chuyển đi.

Cách làm đơn giản vậy, nhưng cũng có điều hơi phiền là trong xóm vẫn có một số nhà không có đóng tiền thu gom rác, lại canh lúc vắng người đem rác trút vô sọt rác nhà khác, hoặc vứt đại mấy túi rác ở chỗ tập kết rác.

Thế rồi sau đó, mấy năm gần đây thì không thấy mấy anh công nhân vệ sinh đến thu tiền rác, thay vào đó có mấy anh ở phường đến từng nhà thu tiền rác. Anh địa phương này làm có vẻ “ép-phê” hơn, vì gần như tất cả mọi nhà trong xóm đều đóng tiền lấy rác đầy đủ, cho nên tình trạng nhà không đóng tiền cũng đổ rác ở chỗ tập kết rác gần như không còn. Vậy là chuyện thu tiền rác giao cho chính quyền địa phương có vẻ rất hiệu lực, hiệu quả.

Thế nhưng gần đây, cụ thể là ngay trong năm nay lại không thấy “anh địa phương” đến thu tiền gom rác, và anh công nhân vệ sinh lại xuất hiện thu tiền gom rác ở những hộ “quen biết” trước kia, còn các hộ “không quen biết” trước kia thì… lại đem rác đổ ké vào sọt rác nhà kế bên!

Nội tình là vậy, ông thấy có phải là chuyện nhỏ mà hơi dích dắc, khó nói không?

- Đúng, ông nói không sai, nhưng Bàn Dân thấy có vẻ như nó cũng… “nhỏ” thiệt nên không thấy nêu tại kỳ họp mới đây của tỉnh.

- Thiệt vậy sao ông, lẽ nào… hay là tại ông không xem hết văn bản báo cáo của tỉnh? Vì tui nhớ là trước kỳ họp tui có nghe cử tri phản ánh việc đó mà!

- Ông không tin thì để Bàn Dân mở báo cáo của tỉnh xem lại coi. Đây rồi, trong báo cáo của tỉnh, phần Tình hình thực hiện phát triển kinh tế xã hội, mục Quản lý tài nguyên môi trường thì có nêu các nội dung về ban hành các chương trình hành động, về lấy ý kiến nhân dân dự thảo Luật Đất đai sửa đổi, về công tác đăng ký đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, về cấp phép khai thác khoáng sản, về quản lý cấp nước sạch… chứ không có về xử lý chất thải rắn (trong đó có rác sinh hoạt) ông ạ!

- À, có khi vấn đề đó đã có ý kiến cử tri nêu và ngành chức năng cũng đã có trả lời nên không phải đưa vào văn bản chăng? Có khi là vậy đó ông, vì tôi cũng mới đọc được trên báo điện tử của tỉnh mấy hôm trước một bài có tựa đề là: “Tăng cường trách nhiệm của chính quyền địa phương trong thu gom xử lý rác thải”…

- Đúng rồi, Bàn Dân cũng có đọc bài đó. Còn ông, đọc bài đó rồi ông thấy có thoả mãn không?

- Xin lỗi, thoả hổng nổi rồi ông ơi…

- Là sao?

- Là vì trong bài báo ấy có viết, sau khi ngành chức năng viện dẫn các điều, khoản trong quyết định của tỉnh về ban hành quy định phân công trách nhiệm và phân cấp quản lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn tỉnh, thì ngành ta đề nghị chính quyền cấp huyện tăng cường kiểm tra, giám sát… các đơn vị trúng thầu thu gom rác, cũng như giám sát người dân bỏ rác đúng nơi quy định.

Mà tôi thấy chính quyền cấp huyện có thể là kiểm tra “ông trúng thầu” trong một ngày, một buổi nào đó chứ đâu có “theo” mấy ổng ngày này qua ngày khác được. Còn đối với người dân thì càng khó mà kiểm tra, giám sát khi nào họ đổ rác, đổ rác ở đâu?

- Nói như ông vậy thì… “chuyện nhỏ” ấy đã hoá “chuyện lớn” mất rồi!

- Vâng, tôi nghĩ đừng xem chuyện ấy là nhỏ, mà phải tập trung tạo chuyển biến cho bằng được, vậy mới xứng đáng là đời sống văn minh, đô thị văn minh.

Bàn Dân