Đốc-tờ Năm chính là bác sĩ Alexandre Emile Yersin- một nhà vi trùng học nổi tiếng người Pháp. Ông là một nhân vật lịch sử đã gắn liền cuộc đời hoạt động khoa học của mình trên mảnh đất Việt Nam, nơi ông đã đóng góp nhiều kiến thức quan trọng trên lĩnh vực y học nhiệt đới. Ông sinh ngày 22.9.1863 tại Thuỵ Sĩ và an nghỉ muôn đời tại Nha Trang- Việt Nam ngày 1.3.1942

Người dân ở Nha Trang nơi ông có thời gian dài sinh sống thường gọi ông là ông Năm, như một người láng giềng Việt Nam thân thuộc. Ông là người phát hiện ra vi khuẩn gây bệnh dịch hạch và chế tạo vắc xin phòng bệnh này cùng nhiều công trình nghiên cứu về bệnh lao, bệnh dại, bạch hầu... Bác sĩ Yersin còn là một nhà thám hiểm khi tìm ra vùng cao nguyên Đà Lạt tươi đẹp vào năm 1891. Ông còn là hiệu trưởng đầu tiên của Trường Y Hà Nội (1902-1904) và là người đã xây dựng Viện Pasteur tại Nha Trang.

Hơn 890 năm qua đời nhưng tên tuổi của bác sĩ Yersin vẫn bất tử trong lòng người Việt. Hằng năm, người Việt ở Nha Trang vẫn tổ chức chu đáo ngày giỗ (ngày 1.3) để tưởng nhớ đến ông. Hiện nay, ngoài một Bảo tàng Yersin tại Viện Pasteur Nha Trang, tên ông còn được đặt cho một số đường phố ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Nha Trang…

Tác phẩm “ Đốc tờ Năm- Câu chuyện diệu kỳ về người chống lại bệnh dịch hạch” nhìn chung không hề là một tiểu sử khô khan, mà ngồn ngộn những sự kiện khoa học xung quanh cuộc đời của một người thầy thuốc. Đây là một tiểu thuyết thực sự, một nhân vật lịch sử được hư cấu dựa trên nhiều tư liệu quý, giúp người đọc nhất là các bạn trẻ, đặc biệt là các bạn đã khoác áo blouse trắng vào đời hiểu thêm về người trí thức tuyệt vời này.

Qua 275 trang sách gồm 12 chương, do dịch giả Lê Trọng Sâm dịch thuật với lối văn nhẹ nhàng, cuốn hút, cuộc đời của bác sĩ Yersin lần lượt được tái hiện. Nhiều tình tiết hấp dẫn diễn ra, nhất là trong khoảng thời gian ông có nhiều hoạt động nổi bật nhất trong cuộc đời (1892-1898). Quả thật, cuốn “Đốc tờ Năm- Câu chuyện diệu kỳ về người chống lại bệnh dịch hạch” không thể thiếu trong tủ sách của những người yêu sách.

PHAN KỶ SỬU - BS PHAN THỊ THẢO