Ở Tây Ninh, rác thải sinh hoạt xuất hiện ngày càng nhiều. Bên cạnh việc thu gom, vận chuyển như thế nào để không gây ô nhiễm môi trường thì việc xử lý rác thải dứt điểm là một bài toán khó chưa có lời giải đáp thỏa đáng.

Tính đến thời điểm này, tại tỉnh Tây Ninh có một số bãi rác tập trung có quy mô lớn, như các bãi rác Tân Hưng (xã Tân Hưng, huyện Tân Châu), Xóm Mới (ấp Xóm Mới, xã Thanh Phước, huyện Gò Dầu), Bình Thạnh (xã Bình Thạnh, huyện Trảng Bàng) v.v…

Tất cả những bài rác này có một đặc điểm chung là đều xử lý rác theo kiểu thủ công. Tức là dùng hóa chất rải lên và ủ cho rác mục ruỗng để làm phân bón hoặc đốt bỏ. Những cách xử lý này chưa mang lại hiệu quả kinh tế cao và còn làm ảnh hưởng xấu môi trường sinh thái.

Hiện nay tỉnh cũng đã có một số nhà máy xử lý rác, như nhà máy xử lý rác của Công ty TNHH Huê Phương, tuy nhiên, nhà máy này có công suất nhỏ, hiện tại chưa đáp ứng được việc xử lý hết rác thải sinh hoạt của huyện Gò Dầu. Trong khi chờ Công ty TNHH Huê Phương nâng cấp nhà máy xử lý rác, những người thu gom rác phải tốn thêm chi phí vận chuyển khối lượng rác dôi dư tại huyện Gò Dầu đến bãi rác Tân Hưng.

Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Văn Tân bày tỏ niềm vui khi doanh nghiệp quan tâm đến vấn đề rác thải ở Tây Ninh.

Trên địa bàn huyện Gò Dầu còn có nhà máy xử lý rác của Công ty Cổ phần Môi trường Thái Tuấn, nhưng nhà máy này chỉ chuyên xử lý rác công nghiệp, không xử lý rác thải nông nghiệp hay rác thải sinh hoạt.

Lời giải cho bài toán xử lý rác thải

Ngày 3.8.2017, lãnh đạo Công ty Thủy lực- máy (HMC), có trụ sở tại Hà Nội đã có cuộc gặp với Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Văn Tân và lãnh đạo một số sở, ngành của tỉnh Tây Ninh trình bày nguyện vọng muốn đầu tư vào Tây Ninh một nhà máy xử lý rác thành điện năng.

Ông Nguyễn Gia Long- Giám đốc HMC cho biết, hiện nay công ty của ông đã nghiên cứu và áp dụng thử nghiệm thành công công nghệ xử lý tất cả các loại rác thải rắn, rác thải sinh hoạt bằng phương pháp khí hóa thiếu oxy tạo ra khí gas tổng hợp (syngas) để phát điện (điện rác).

Ông Long cho hay, sau quá trình thực nghiệm điện rác hòa lưới điện chiếu sáng Khu Công nghiệp Đồng Văn - Hà Nam 380V và tiếp tục thực nghiệm tại Gò Cát (TP.Hồ Chí Minh), đã hòa vào lưới điện quốc gia (trung thế) 3.500V, đủ điều kiện đưa ra ứng dụng trên cả nước. 

“Công nghệ này phát điện từ chất thải rắn ổn định và đã được Bộ Tài nguyên và môi trường thẩm định, đo kiểm các chỉ tiêu, thông số chuyên ngành về môi trường, hiệu suất phát điện, đảm bảo các chỉ số và kết quả quá trình chuyển hóa rác thành điện năng”, ông Long khẳng định.

Giám đốc HMC giải thích, đây là một giải pháp công nghệ mới, giải quyết triệt để các loại rác thải mà không phải chôn lấp, tạo ra công nghệ phù hợp với đặc thù rác Việt Nam mà công nghệ ngoại nhập không đáp ứng được.

Đặc biệt, công nghệ điện rác này có thông số xả thải đạt tiêu chuẩn về môi trường của Việt Nam và khu vục. Ưu điểm của phương pháp này là sử dụng dây chuyền khép kín, không cần phải phân loại rác nguyên liệu. Khi chuyển hóa rác thành khí gas tổng hợp không phát sinh mùi, nước, ổn định và an toàn suốt quá trình vận hành.

Ông Nguyễn Gia Long- Giám đốc HMC bày tỏ nguyện vọng muốn đầu tư vào Tây Ninh nhà máy xử lý rác thành điện năng

Ông Long nói rõ, chỉ cần lãnh đạo tỉnh hỗ trợ cho công ty 10 ha đất để xây dựng nhà máy điện và 5 ha đất để làm nơi tập hợp, xử lý rác không còn mùi hôi và ô nhiễm. Về bồi thường giải phóng mặt bằng, công ty chịu chi phí chứ không sử dụng ngân sách nhà nước. Về phía tỉnh Tây Ninh chỉ phải trả tiền xử lý rác cho Công ty bằng với mức giá đang trả cho các đơn vị thu gom, xử lý rác ở tỉnh hiện nay và cho Công ty được hưởng những chính sách ưu đãi theo quy định chung của Chính phủ.

“Mong lãnh đạo tỉnh tạo điều kiện tốt nhất để cuối năm nay hoặc đầu năm sau xây dựng nhà máy. Nếu công ty làm không thành công, xin trả lại mặt bằng, tỉnh không mất gì cả”, ông Long nhấn mạnh.

Ông Đồng Minh Toàn- Chủ tịch HĐQT Công ty Song Toàn- người tài trợ chính cho công trình nghiên cứu này cũng nói thêm: “Tôi là người con của quê hương Tây Ninh, vì thế, sau khi thành công, tôi muốn đem công trình này về áp dụng trên quê hương của mình để góp phần cùng địa phương xử lý các loại rác”.

Ông Nguyễn Quân- nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ chỉ rõ thêm, công nghệ này hoàn toàn của Việt Nam, rất hay và phù hợp với điều kiện xử lý rác ở nước ta. Hiện nay, có một số công nghệ nước ngoài đang chào hàng tại Việt Nam, nhưng hiệu quả không cao. “Ở Hà Nội vừa đầu tư một nhà máy sử dụng công nghệ xử lý rác của nước ngoài, nhưng chỉ chạy vận hành được một ngày rồi đóng cửa, vì chi phí quá tốn kém”, ông Quân dẫn chứng.

Ông Quân nói, những bãi rác hiện nay ở nước ta tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm nguồn nước ngầm và ô nhiễm không khí. Công nghệ điện rác của nước ta có ưu điểm là từ nhiên liệu trực tiếp chạy máy phát điện, không qua đốt nồi hơi như những công nghệ khác trên thế giới hiện nay. Nhà máy điện này không có ống khói.

Ông Quân nói thêm: “Quan điểm của tôi, người Việt ưu tiên dùng công nghệ Việt”. Hy vọng sau khi xây dựng thành công nhà máy xử lý rác ở Tây Ninh sẽ phổ biến các tỉnh khác và xuất khẩu được sang nhiều nước trên thế giới.

Phát biểu tại buổi họp mặt, lãnh đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư Tây Ninh ủng hộ dự án điện rác này, nhưng đề nghị HMC nên khảo sát tình hình xử lý rác ở địa phương, vì hiện tại UBND đã quy hoạch 4 điểm xử lý rác, nếu cho phép HMC đầu tư nhà máy xử lý rác với công suất lớn ở Tây Ninh thì sẽ gây khó khăn cho những nhà đầu tư trước. Tốt nhất HMC chỉ nên đầu tư từng phần, sau ba năm sẽ nâng cấp công suất nhà máy xử lý rác lên hoặc kết hợp với các nhà đầu tư trước ở Tây Ninh để cùng hoạt động.

Nếu HMC đầu tư xây dựng nhà máy điện rác ở tỉnh ta, hy vọng những bãi rác thải như thế này trở thành nguồn năng lượng điện có ích cho xã hội

Ông Nguyễn Gia Long- Giám đốc HMC giải thích rõ thêm, HMC đã tính đến tình huống này. Bất kỳ ở tỉnh nào cũng đã có nhà đầu tư xử lý rác, nhưng ưu điểm của HMC là những phần rác đã chôn lắp xuống đất rồi vẫn có thể móc lên làm năng lượng điện và những phần rác mà các nhà đầu tư trước không xử lý hết được thì hãy giao cho HMC làm năng lượng điện. Ông Long mời lãnh đạo tỉnh, lãnh đạo các sở, ngành có liên quan đến tham quan nhà máy điện rác Gò Cát ở TP.Hồ Chí Minh để tận mắt chứng kiến hoạt động của HMC.

Phát biểu kết luận, Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Văn Tân bày tỏ niềm vui khi được doanh nghiệp quan tâm đến vấn đề rác thải ở Tây Ninh và cho biết, sắp tới sẽ tổ chức đoàn đến tham quan nhà máy điện rác ở TP.Hồ Chí Minh, sau đó sẽ bàn bạc và đưa ra quyết định.  

Với những tính năng ưu việt của HMC, hy vọng trong tương lai không xa, dự án này được đầu tư xây dựng ở tỉnh ta, để góp phần biến rác thải thành một nguồn năng lượng có ích cho xã hội.

Đại Dương