Do lợi ích kinh tế mang lại nên nhiều người đã bỏ số tiền không hề nhỏ để đầu tư xây dựng nhà yến với quy mô lớn (ảnh minh họa).

Thời gian qua, việc nhiều người đầu tư xây dựng nhà nuôi chim yến làm nảy sinh nhiều bất cập, nhất là nuôi yến trong khu dân cư, tiếng ồn do âm thanh dẫn dụ yến, tình trạng mất vệ sinh môi trường... làm nhiều người dân bức súc. Ðể giải quyết vấn đề này, tỉnh đang xây dựng dự thảo quy định về khu vực được phép nuôi chim yến.

Về góc độ kinh tế, phải nhìn nhận nghề nuôi chim yến đã mang lại nhiều lợi nhuận cho chủ đầu tư. Do đó, thời gian qua, bất chấp các quy định, khuyến cáo của cơ quan chức năng, chính quyền địa phương, nhiều người vẫn quyết tâm xây nhà yến.

Lợi ích kinh tế cao

Theo thống kê của ngành nông nghiệp, cả nước có khoảng 6.000 nhà nuôi yến; trong đó, Tây Ninh có 600 nhà nuôi yến đã được xây dựng, chiếm khoảng 10% số lượng nhà yến trong nước.

Ông H.C, một người đầu tư xây dựng nhà yến ở khu phố Sân Cu, phường Long Thành Bắc, thị xã Hoà Thành cho biết, sau gần 3 năm bỏ tiền xây dựng nhà yến, đến nay, ông bắt đầu thu hoạch tổ yến với sản lượng khoảng 2kg yến thô/tháng. Giá yến thô hiện nay là 16 triệu đồng/kg, tính ra mỗi tháng, nhà yến mang lại cho ông khoảng 30 triệu đồng.

Theo ông C, vốn đầu tư ban đầu khá lớn, nhưng sau khi hoàn thành thì không cần bỏ công chăm sóc nhiều, thu nhập lại ổn định. Vì vậy, nhiều người sẵn sàng bỏ số vốn lớn để đầu tư xây dựng nhà yến.

Tuy nhiên, không phải ai xây nhà yến cũng đều mang lại hiệu quả kinh tế cao. Một cán bộ xã Tân Hội, huyện Tân Châu cho biết, có những nhà yến- dù trước khi xây dựng đã tư vấn, nghiên cứu kỹ, nhưng khi xây xong thì yến không về, hoặc có về nhưng chỉ với số lượng ít và không làm tổ.

Theo ông Nguyễn Ðình Xuân- Giám đốc Sở NN&PTNT, việc xây nhà nuôi yến rất đa dạng, nếu đầu tư có quy mô lớn thì một nhà yến có giá ban đầu khoảng 4-5 tỷ đồng; còn nhà yến đầu tư xây dựng sơ sài cũng khoảng 500 triệu đồng.

Ðối với các hộ nuôi yến, sau khi đầu tư, khoảng 3-5 năm bắt đầu thu hoạch yến. Nhiều nhà yến cho sản lượng khoảng 50kg yến thô/năm, có nhà yến sản lượng khoảng 20kg yến thô/năm. Với giá yến thô trên thị trường khoảng 16 triệu đồng/kg, yến qua sơ chế 25 triệu đồng/kg, tuỳ theo quy mô của nhà yến, 4-5 năm khai thác, chủ đầu tư đã có thể thu hồi vốn, thời gian còn lại là hưởng lợi từ việc nhà yến mang lại mà không cần phải đầu tư nhiều. Do lợi ích kinh tế mang lại khá cao dẫn đến nhiều người ồ ạt xây nhà nuôi yến trong thời gian qua ở tỉnh.

Bên cạnh đó, nghề nuôi yến còn tạo ra công ăn, việc làm cho nhiều lao động nhàn rỗi. Ðến kỳ thu hoạch yến thô, nhiều chủ đầu tư phải thuê nhân công để sơ chế tổ yến.

Sớm hoàn thiện khuôn khổ  pháp lý cho nghề nuôi yến

Về mặt trái, nghề nuôi yến đã phát sinh nhiều vấn đề bất cập. Ðể có chim yến về làm tổ, các nhà yến phải phát loa dụ yến với nhiều cường độ khác nhau, ảnh hưởng đến đời sống của người dân xung quanh. Ngoài ra, nhà nuôi yến còn gây ra mùi hôi, ảnh hưởng đến các hộ dân lân cận- nhất là các nhà yến nuôi trong khu dân cư; rồi vấn đề phân chim yến rơi trên các nhà dân...

Một bất cập khác, yến là loài chim yêu thích của các loài chim cú, chim cắt. Do đó, để bảo vệ đàn chim yến, nhiều chủ đầu tư tìm cách bẫy, tiêu diệt chim cú, chim cắt, gây thiệt hại về đa dạng sinh học.

Theo ông Xuân, nghề nuôi chim yến có khả năng còn phát triển, nhưng trước những bất cập từ các nhà yến nuôi trong khu dân cư, tỉnh đang xây dựng dự thảo quy định về khu vực được nuôi chim yến, sớm ban hành những quy định về xây dựng nhà yến, như phải xa khu dân cư, xây dựng trên loại đất phù hợp (đất phi nông nghiệp, đất ở nông thôn…), không được xây dựng trên đất lúa, đất rừng.

Ngoài ra, chủ đầu tư phải tuân thủ các quy định về xây dựng, môi trường, bảo đảm nhà yến không gây ảnh hưởng đến khu dân cư xung quanh. Ngành nông nghiệp sẽ phối hợp với các ngành chức năng thường xuyên kiểm tra, hướng dẫn các chủ đầu tư tuân thủ các quy định về nuôi chim yến - đặc biệt chú trọng vấn đề truy xuất nguồn gốc tổ yến trước khi đưa ra tiêu thụ ở thị trường trong nước lẫn xuất khẩu.

Thế Nhân