“Dù có đi khắp bốn phương, tám hướng cũng khó
mà tìm ra được phong tục dựng vợ gả chồng nào độc đáo như của người Giẻ Triêng
ta...”
“Dù có đi khắp bốn phương, tám hướng cũng khó mà
tìm ra được phong tục dựng vợ gả chồng nào độc đáo như của người Giẻ Triêng
ta...”- bên bếp lửa rừng rực cháy, già A Jáp ở buôn Vai Trang, xã Đăk Long,
huyện Đăk Glei (Kon Tum) tự hào kể về tục “củi bắt chồng, chuột lấy vợ” của cộng
đồng mình...
Theo tục lệ, con gái Giẻ Triêng ngày cưới chồng
phải có đủ 100 bó củi làm sính lễ cho nhà trai, thiếu một bó cũng không được.
Trước lễ cưới, củi đươc gửi sang nhà trai như một thông điệp về mối tình của đôi
trai gái đồng thời khởi đầu cho quan hệ của hai gia đình. Đống củi hứa hôn càng
chất cao bao nhiêu thì tình yêu đôi lứa càng sâu đậm bấy nhiêu. Nhà trai sẽ căn
cứ vào số lượng củi ít hay nhiều để mổ lợn to hay nhỏ đãi khách.
!['Củi bắt chồng, chuột cưới vợ” ở buôn Giẻ Triêng](http://www.baotayninh.vn/resources/newsimg/092012/102013/05/Gie%20Trieng.jpg) |
Con gái Giẻ Triêng dệt vải rất giỏi. |
Rượu được vẩy lên củi với lời khấn cho cô dâu,
chú rể sống vui vẻ hoà thuận với nhau tới đầu bạc răng long… Từ đấy ngọn lửa hứa
hôn luôn bùng cháy, sưởi ấm cho căn nhà của chàng trai như minh chứng cho sự
hiếu hạnh của cô dâu tương lai. Và cũng từ đây đôi trai gái bắt đầu được tự do
tìm hiểu về nhau…
Một điều kiêng kỵ đối với người Giẻ Triêng mà
bất cứ thiếu nữ nào đến tuổi tìm chồng cũng phải biết là những “bó củi bắt
chồng” khi đã mang sang nhà trai thì chỉ nhằm một mục đích là sưởi ấm cho bố mẹ
chồng chứ không dùng vào việc khác, và tuyệt đối không bao giờ bán hay đổi dưới
mọi hình thức.
Nếu thiếu nữ Giẻ Triêng, củi là thử thách để
tiến vào hôn nhân thì với các đấng mày râu, chuột chính là một thứ sính lễ không
thể thiếu. Ngày ngày những nam thanh niên trong buôn khi lên nương, ngoài công
việc làm cỏ, trồng lúa, ngô, sắn… họ còn phải săn bắt chuột. Tục lệ quy định
rằng, ai muốn lấy được vợ phải nộp đủ 100 con chuột đã làm sạch, phơi khô. Nhà
trai sẽ phải mang mâm chuột đã phơi khô ra mắt nhà gái để nướng làm thức ăn
khoản đãi bà con trong ngày cưới.
Điều đặc biệt là, nếu con gái mà thiếu “củi bắt
chồng” còn có thể đi vay mượn, nhưng với đàn ông nếu thiếu chuột làm lễ cưới thì
không được mượn của người khác… Chẳng thế mà có những thanh niên sắp tới ngày
cưới rồi vẫn chưa đủ 100 con chuột lễ. Khi ấy, những người có uy tín của buôn sẽ
họp lại để cân nhắc, nếu vì lý do như bị tàn tật thì buôn chiếu cố, còn nếu do
lười biếng hoặc đã ăn nhậu hết thì quyết không đồng ý cho cưới, phải đợi săn đủ
mới gật đầu…
Theo Danviet