Jorge Rafael Videla, nhà cựu độc tài Argentina, lại bị đưa ra xét xử hôm 2.7. Videla, 84 tuổi, bị xử tội sát hại 31 tù chính trị, những người đã bị lôi ra khỏi xà lim ngay sau cuộc đảo chính quân sự của Videla năm 1976 và bị bắn chết trong lúc cố tìm cách trốn thoát.

Được cho là kiến trúc sư của “Cuộc chiến tranh Bẩn”, làm khoảng 30.000 người chết trong suốt thời gian cầm quyền từ năm 1976- 1983, Videla bị xử án tù chung thân vì các tội danh ngược đãi, giết người và các tội ác khác vào năm 1985, nhưng sau đó được ân xá và phóng thích vào năm 1990 dưới thời cựu Tổng thống Carlos Menem.

Vào năm 2007, Toà án tối cao Argentina phục hồi điều tra những cáo buộc đối với ông Videla. Kể từ đó, lại có thêm hàng chục vụ kiện khác chống lại cựu độc tài này.

Vụ kiện tại Cordoba là vụ đầu tiên được mang ra xét xử; ít nhất hai vụ nữa sẽ cũng bắt đầu xử từ năm nay, trong đó có một vụ liên quan đến hàng chục trẻ em - con của các tù nhân, những người mà không lâu sau đó cũng bị giết.

Luật sư Miguel Ceballos cho biết, điều khác biệt của vụ kiện Cordoba với các vụ khác là, những nạn nhân bị giam vào thời điểm trước khi xảy ra cuộc đảo chính, và bị xử tử khi ông Videla lên nắm quyền dù chưa một lần được đưa ra xét xử. Ceballos là đại diện cho gia đình các nạn nhân, trong đó có cả cha của ông - Miguel Angel Ceballos, phục vụ trong lực lượng Quân đội Cách mạng nhân dân khi ông bị bắt năm 1974 vì vi phạm luật chống phá hoại.

Videla và những lãnh đạo quân sự đã thành lập một hội đồng tư vấn nhằm loại bỏ những đảng phái chính trị, nắm quyền các liên minh, kiểm soát ngành truyền thông và tra tấn, giết chết “những kẻ tìm cách lật đổ chính quyền” – những hành động mà hội đồng tư vấn cho là “cần thiết và chính đáng”.

Đồng phạm của Videla gồm có 22 quan chức cảnh sát và quân đội về hưu, một số thường dân và nổi cộm nhất là cựu Tư lệnh quân đội Luciano Benjamin Menendez - người dẫn đầu chiến dịch chống “những kẻ tìm cách lật đổ chính quyền” - đã bị kết án tù chung thân hồi năm 2008 vì tội bắt cóc, tra tấn và sát hại 4 nhà hoạt động chính trị cánh tả.

Vào thời điểm đỉnh cao của quyền lực, Videla chối bỏ toàn bộ những cáo buộc liên quan đến việc hàng ngàn người bị biến mất. Ông khẳng định tại cuộc họp báo năm 1977 ở Venezuela rằng: “Chuyện hàng ngàn người biến mất là không có thật”. Tuy nhiên, trong khi ông Videla chủ trì lễ khai mạc World Cup 1978 tại sân vận động ở Buenos Aires, những kẻ dưới quyền của ông đang tra tấn các tù nhân trong một trại giam bí mật chỉ cách đó vài toà nhà. 

Videla cũng đối mặt với những cáo buộc liên quan đến cái chết của những công dân Italia, Tây Ban Nha, Pháp và Đức. Lẽ ra, ông chỉ bị tạm giam trong nhà tù riêng của quân đội hoặc quản thúc tại gia, nhưng với tội ác của mình, dù tuổi đã cao, Videla vẫn bị giam trong một xà lim chung.  

THUÝ TRINH

(Theo AP)