Đền thờ Âu Lạc tại núi Phượng Hoàng thuộc Khu du lịch thác Prenn (Lâm Đồng) là
nơi được người dân địa phương chính thức thờ phụng và chính quyền tỉnh tổ chức
lễ hội Giỗ Tổ mồng 10 tháng 3 hằng năm…
Đây là một trong những khu tưởng niệm các vua Hùng có quy mô và kiến trúc mô
phỏng khá toàn diện Khu di tích Hùng Vương tại đất Tổ Phú Thọ. Đền Hùng Đất Tổ,
nơi linh thiêng, như bản ngọc phả năm Hồng Đức thứ nhất nhà Hậu Lê (1470) ghi:
“Từ nhà Đinh, Lê, Lý, Trần đến triều đại ta là Hồng Đức hậu Lê vẫn cùng hương
khói trong đền. Những ruộng đất, sưu thuế từ xưa để lại dung vào việc cúng tế
vẫn không thay đổi. Ở đây, nhân dân toàn quốc đều đến lễ bái để tưởng nhớ công
ơn gây dựng nước nhà của các đấng Thánh Tổ ngày xưa…” Xuất phát từ ý nghĩa lịch
sử, từ nguyện vọng của cán bộ và nhân dân Lâm Đồng cũng như du khách muôn
phương, Công ty Dịch vụ Du lịch Đà Lạt (Dalat Toserco) đã tiến hành triển khai
dự án xây dựng quần thể đền thờ Âu Lạc tại Khu du lịch thác Prenn từ tháng 10
năm 2002. Giữa rừng thông trầm mặc, với dáng núi hình rồng, lịch sử và huyền
thoại ở đất này như hòa làm một. Cách mô phỏng khéo léo về mặt kiến trúc, tạo sự
linh thiêng từ thế “địa linh”, tâm hồn người chiêm bái như hướng về Đất Tổ,
hướng về lịch sử xa xưa của dân tộc Việt. Ở đền Âu Lạc trên núi Phượng Hoàng, có
ba hạng mục công trình chính:
Đền Thượng
Từ
công viên Âu Lạc, khách men theo con đường đá lên dốc núi cao để chiêm bái đền
Thượng. Sát mép đền, chếch về bên trái là một giếng nước nhỏ có mạch ngang, được
gọi là Giếng sữa mẹ Âu Cơ. Rất lạ lùng, dù giữa mùa khô hạn nhưng giếng nước nhỏ
trên núi này chưa bao giờ cạn, mỗi ngày cung cấp trung bình 50 lít nước. Đền
Thượng có độ cao so với mặt biển khoảng 1.250m, diện tích 70m². Tọa lạc trên
đỉnh của ngọn núi Phượng Hoàng kỳ vĩ, từ đền Thượng, khách có thể mở rộng tầm
mắt bao quát toàn Khu du lịch thác Prenn. Lưng dựa vào núi, dưới chân là thung
lũng, trấn phía sau đền là gốc đa núi cổ thụ mang dáng hổ phục, nặng trên 14
tấn, được đưa về từ một cánh rừng già Lâm Đồng. Sân đền rộng 150m², bên trái là
một hình tượng cây đàn đá và bên phải là chiếc chiêng đá quý, có thể phát ra âm
thanh vang vọng, lan tỏa rất xa. Nội thất của đền được bài trí công phu. Ở gian
tiền tế, có ba bệ thờ, phía trên mỗi bệ thờ đều có cửa vọng mô tả cảnh Rồng Tiên
tụ hội với trang trí tinh xảo, sơn son thếp vàng rực rỡ. Phía hậu nội điện là
chốn nghiêm cung linh thiêng, trên treo bức hoành phi tạc ba chữ vàng “Thạch
Việt Tổ”, nhắc nhở mọi người nhớ về cội nguồn xa xưa…
Đền Trung
Trên đường từ đền Thượng xuống đền Trung có ngôi miếu nhỏ thờ thần Lúa. Khu du
lịch thác Prenn đã khéo léo đặt tại đây một bệ thờ độc đáo, trên bệ có hòn đá
nặng khoảng một tấn, hình hạt lúa khổng lồ. Thần Lúa được coi là vị thần đặc
trưng của cư dân Việt cổ, biểu tượng tâm linh của nền văn minh lúa nước.
Qua miếu thờ thần Lúa, khách đến với đền Trung. Đền Trung có độ cao 1.210m so
với mặt nước biển. Đền được xây dựng trên diện tích 150m², là công trình tưởng
niệm, ghi nhớ công ơn của các vua Hùng, mô phỏng theo ngôi đền thờ các Vua Hùng
tại đỉnh núi Nghĩa Lĩnh do Thục Phán An Dương Vương phụng lập. Từ đền Trung,
khách có thể nhìn thẳng sang núi Voi Chín Ngà, một ngọn núi có dáng voi quỳ trấn
ở phía Tây và Tây Bắc. Theo quan niệm của người xưa, những vùng núi non, những
thế đất có dáng voi quỳ, hổ phục, long ẩn, thanh tuyền là những vùng “đắc địa”,
nơi hội tụ linh khí trời đất để tạo nên sự hưng vượng, xua tan ám khí, ngăn chặn
tà ma quấy đảo. Ở đền Trung, sân đền rộng 300m², tiền sảnh có hòn non bộ lớn đặt
trong chậu bầu dục. Nội thất đền trưng bày nhiều loại cổ thụ quý. Đặc biệt tại
đây có mẫu vật gỗ hóa thạch cao khoảng 1,27m, đường kính gốc 50cm, có niên đại
cách đây hàng triệu năm, mới được phát hiện ở thượng nguồn sông Đại Ninh. Đây là
một mẫu vật quý hiếm, ít nơi nào có. Trong khuôn viên đền Trung, được đặt bộ bàn
ghế bằng đá tự nhiên, gọi là bàn cô Tiên. Bên trái đền có ngọn thác nhỏ được gọi
tên là thác Vua. Khách có thể bước theo cây cầu nhỏ xuống hồ Long Mạch, soi bóng
lên mặt nước trong xanh của hồ nước rộng khoảng 1.000m² ở lưng chừng núi…
Đền Hạ
Là
nơi có vị trí rộng thoáng, độ cao vừa phải, 1.180m, rất tiện lợi cho việc tổ
chức lễ dâng hương trong dịp Giỗ Tổ hằng năm và các lễ hội quần chúng. Đền Hạ có
diện tích xây dựng lớn nhất trong các ngôi đền trong khu du tích với 180m², sân
đền rộng 500m². Nội thất của đền cũng được bài trí trang trọng và tạo nên cảm
giác linh thiêng cho nhân dân và du khách đến đây chiêm bái. Gian chính điện của
đền thờ tượng Vua Hùng. Những cây gỗ quý điêu khắc hình Rồng, biểu tượng dòng
giống Việt, như uốn lượn trong mây. Phía sau, gian giếng trời có hòn giao sơn
trong cảnh non nước hữu tình thu nhỏ. Phía trước có bộ đàn đá gồm 13 thanh, khi
gõ lên những thanh đá cổ phát ra những âm thanh huyền diệu. Cùng với đền Thượng
và đền Trung, tại đền Hạ, Khu du lịch thác Prenn đã tổ chức trưng bày rất nhiều
hiện vật thuộc nền văn hóa Đông Sơn, Sơn Vi do Trung tâm UNESCO Việt Nam hiến
tặng vào cuối năm 2008…
K.D (st)